ضربه مغزی شایع ترین نوع آسیب دیدگی مغز است و هر سال ۷/۱ میلیون نفر در سراسر جهان دچار این مشکل میشوند و ۵۲ هزار مورد آن اعلام میشود. منظور از ضربه مغزی این است که یک ضربه فیزیکی به سر وارد میشود البته همه انواع ضربه‌های مغزی آسیب یکسانی را به وجود می‌‌آورند و برخی از آنها نسبتا خفیف هستند و فقط علائم و نشانه‌های خطی را به وجود می‌‌آورند که طی مدت کوتاهی بهبود پیدا می‌‌کنند. سایر انواع ضربه مغزی باعث آسیب دیدگی گسترده مغز میشوند و میتوانند با ایجاد آسیب دیدگی گسترده برای همیشه بر روی بخشی از توانایی عملکردی مغز تأثیر بگذارند. مهم نیست که به شدت آسیب دیدگی مغز چقدر جدی است بر اساس علائم و نشانه‌هایی که بیمار دارد یا شدت ضربه وارد شده به مغز نمی‌توان ضربه مغزی را نشان داد. اگر شما یکی از عزیزان شما دچار ضربه مغزی شده است باید فورا به دنبال اقدامات درمانی پزشکی باشید هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید شانس شما برای بقا بیشتر خواهد بود و می‌توانید از بروز آسیب دیدگی‌های مغز در آینده نیز جلوگیری کنید. باید خاطر نشان کنم که ضربه مغزی تنها راه آسیب دیدگی مغز نیست بلکه ضربه مغزی تروماتیک نیز میتواند تا همین اندازه تحلیل برنده باشد.
انواع ضربه مغزی
در بخش زیر به برخی از انواع شایع ضربه مغزی اشاره می‌‌کنیم:
ضربه مغزی کوبشی
ضربه مغزی کوبشی زمانی رخ میدهد که به مغز ضربه قابل توجهی وارد شود که مغز یا جمجمه عامل وارد کننده ضربه کوبیده شود در نتیجه محل وارد شدن ضربه به سمت مخالف دچار آسیب دیدگی خواهد شد. اگرچه هر نوع ضربه میتواند چنین وضعیتی را به وجود بیاورد. این نوع ضربه اغلب آن قدر شدید است که به سرعت باعث بروز علائم و نشانه‌های ضربه مغزی خواهد شد. تصادفات شدید خودرویی، ضربه به مغز زمین خوردن با شدت زیاد و اقدامات خشونت آمیز میتواند باعث بروز این نوع ضربه مغزی شود. از آنجایی که این نوع ضربه مغزی اغلب به دنبال یک ضربه به وجود میآید معمولا علائم و نشانه‌های شدیدی را ایجاد میکند و فرد آسیب دیده به مراقبت و کمک نیاز دارد تا بهبود پیدا کند. با این حال شرایط بیمار به دنبال ضربه مغزی به محل وارد شدن ضربه، به شدت ضربه وارد شده، به سن بیمار، سطح عمومی سلامت مغز بیمار و سایر فاکتورهای شخصی بستگی دارد.
ضربه خفیف مغزی
ضریب مغزی شایع ترین نوع ضربه مغزی است و هر سال صدها و هزاران مورد از این نوع ضربه مغزی به بخش اورژانس بیمارستان ارجاع داده میشوند. این نوع ضربه مغزی به علت وارد شدن ضربه ناگهانی به سر به وجود میآید و باعث میشود مغز با سرعت به سمت ضربه ایجاد شده حرکت کند یعنی ضربه باعث تکان خوردن مغز خواهد شد. این نوع ضربه مغزی میتواند از یک ضربه خفیف تا کاملاً شدید متغیر باشد. پزشکان قدیم عقیده داشتند که این نوع ضربه به مغز چیزی نیست که خیلی خطرناک باشد اما امروزه ما می‌‌دانیم که این نوع ضربه به مغز میتواند باعث بروز آسیب دیدگی دائمی مغز شود. افرادی که دچار چندین ضربه به مغز شده‌اند دچار سندرم ضربه مغزی خواهند شد. افرادی که به طور مکرر دچار این نوع ضربه مغزی میشوند ممکن است یک اختلال که انسفالوپاتی تروماتیک مزمن نام دارد در آنها به وجود بیاید. این اختلال در میان بازیکنان فوتبال رایج تر است و این ضربه مغزی میتواند به طور دائمی باعث تغییر خلق و خو و رفتار و عملکرد فرد شود.
خون مردگی مغز
خون مردگی مغز یک نوع کبودی ساده است که میتواند به صورت یک خونریزی خفیف زیر سطح پوست دیده شود. کبودی مغز شبیه ضربه مغزی خفیف است و میتواند در کنار آن به وجود میآید. در صورتی که کبودی مغز و خونریزی ایجاد شده در آن متوقف نشود ممکن است بیمار به عمل جراحی نیاز داشته باشد تا خونریزی او قطع گردد. شدت آسیب دیدگی حاصل از این اختلال به محل آسیب دیدگی، وسعت خونریزی، زمان تداوم خونریزی و تاثیر جراحی بستگی دارد.
ضربه مغزی آکسونال دیفیوزر
ضربه مغزی آکسونال دیفیوزر شبیه خون مردگی و کبودی مغز است زیرا به علت حرکت کردن و تکان خوردن شدید مغز به وجود میآید. در این نوع ضربه مغزی سر آنقدر شدید تکان می‌خورد که ساقه مغز نمی‌تواند با سرعت حرکت هماهنگ باشد و این امر باعث بروز پارگی در اتصالات مغز خواهد شد این کارگران میتوانند بسیار کوچک باشند و باعث بروز اشکال مختلف از آسیب دیدگی مغز شوند یا آن که آنقدر شدید باشند که باعث بروز پارگی‌های بزرگ شوند و مرگ بیمار را به دنبال داشته باشد. شدت بروز علائم و نشانه‌های این نوع آسیب دیدگی به طرز قابل توجهی به محل آسیب دیدگی مغز، شدت پارگی و وجود سایر انواع آسیب دیدگی‌ها از قبیل کبودی مغزی یا خراشیدگی آن بستگی دارد.
سندروم ضربه مغزی ثانویه
از آن جایی که اگر یک زخم دوباره سرباز کند مدت زیادی طول میکشد تا ترمیم شود و ممکن است باعث به وجود آمدن بافت اسکار شود سندروم ضربه مغزی ثانویه به وضعیتی گفته میشود که مغز شما قبلا دچار ضربه شده است و ضربه دوم باعث بروز آسیب دیدگی شدید خواهد شد. گاهی اوقات این ضربه مغزی ضربه تروماتیک بازگشت کننده گفته میشود و آثار حاصل از سندروم ضربه ثانویه به محل بروز آسیب دیدگی، شدت ضربه اول و شدت ضربه ایجاد شده بستگی دارد. ضربه دوم در مقایسه با ضربه اول میتواند باعث بروز آسیب دیدگی شدید مغز شود حتی اگر بیمار هوشیاری خود را از دست نداده باشد. اگر شما چند ماه پس از ضربه به سر دچار ضربه مغزی شده اید حتما به پزشک مراجعه کنید حتی اگر بهبود پیدا کرده باشید.
سندروم کودک تکان خورده
سندروم کودک تکان خورده شبیه ضربه مغزی آکسونال دیفیوزر است اما با عوارض جدی تری همراه می‌باشد و در اکثر کشورها به عنوان یک نوع آزار مجرمانه کودک در نظر گرفته میشود و به علت خسته شدن فرد از ساکت کردن کودکی که مدام گریه میکند و کودک را محکم تکان میدهد به وجود میآید. در سندروم کودکان خورده معمولاً عروق خونی مغز دچار پارگی میشوند و فرد دچار خونریزی مغزی، سکته مغزی و پارگی مغز و ساقه مغز خواهد شد. در اکثر موارد فرد دچار مرگ خواهد شد در صورتی که کودک زنده بماند با عوارض وحشتناک و دائمی مواجه میشود.
ضربه مغزی ناشی از نفوذ شی به داخل مغز
این نوع ضربه مغزی به وضعیتی گفته میشود که یک وارد جمجمه و مغز میشود. این آسیب دیدگی در صورتی که به طور صحیح درمان نشود میتواند باعث مرگ بیمار شود زیرا منجر به بروز خونریزی شدید، تشکیل لخته خون، اختلال در ذخایر اکسیژن و عدم اکسیژن رسانی به نقاط مغز و سایر عوارض جانبی خواهد شد. خارج کردن جسمی که وارد مغز شده است میتواند باعث بدتر شدن خونریزی یا آسیب دیدگی بیشتر مغز شود به همین دلیل نباید شما اقدام به خارج کردن جسم نمایید که وارد مغز شده است. پزشک به ارزیابی بیمار میپردازد و مزایای خارج کردن آن جسم را با خطراتی که به دنبال دارد مقایسه میکند تا بتواند به یک نتیجه قطعی برسد. در تعداد زیادی از موارد پزشک ترجیح میدهد اشیای کوچک از قبیل گلوله و مواردی از این قبیل را خارج نکند. گلوله اصلی ترین علت نفوذ و اشیا به درون مغز است باعث مرگ ۹۱ درصد از افراد آسیب دیده خواهد شد. در مواردی که گلوله از یک طرف مغز وارد شود و از طرف دیگر خارج شود باعث آسیب دیدگی جدی در نقاط مختلف مغز و همچنین خونریزی شدید خواهد شد. گاهی اوقات نیز گلوله قبل از خارج شدن از یک ناحیه کمان میکند و باعث بروز آسیب دیدگی قابل توجه خواهد شد. افرادی که پس از این نوع آسیب دیدگی‌ها زنده می‌مانند به چندین عمل جراحی و دریافت مقادیر بالای آنتی بیوتیک و روش‌های درمانی مختلف و بهبود عملکرد حرکتی و عملکرد مغز نیاز خواهند داشت. در نهایت شدت بروز ناتوانی حرکتی و شرایط بیمار پس از آسیب دیدگی به محل بروز آسیب ایجاد شده، شدت آسیب ایجاد شده و وجود خونریزی مغزی و سایر فاکتورهای مشابه بستگی دارد.
علائم و نشانه‌های ضربه مغزی چیست؟
در صورت مشاهده علائم ضربه مغزی مراجعه سریع به پزشک برای تشخیص دقیق و شروع روند درمان افراد کاملا الزامی است. علائم و نشانه‌های ضربه مغزی به طرز قابل توجهی به شدت ضربه مغزی بستگی دارد اما معمولاً شامل موارد زیر می‌باشد:
- تهوع و استفراغ
- لتارژی
- سر درد
- سرگیجه
- فلج
- کما
- از دست دادن هوشیاری
- گشاد شدن مردمک‌ها و تغییرات بینایی از قبیل تاری دید یا دوبینی، از دست دادن بینایی در نور روشن، کوری و از بین رفتن حرکات چشم
- خارج شدن مایع مغزی نخاعی از گوش یا بینی که میتواند به رنگ روشن یا همراه با خون باشد
- سرگیجه و مشکلات تعادل
- اختلال در تنفس
- افت ضربان قلب
- افت تعداد تنفس و افزایش فشار خون
- زنگ زدن گوش و تغییر در شنوایی
- اختلالات شناختی
- واکنش‌های عاطفی نامناسب
- اختلال در تکلم از قبیل بریده بریده صحبت کردن، ناتوانی در بیان یا درک کردن کلمات
- اختلال در بلعیدن مواد غذایی
- سوزن سوزن شدن یا بی حسی بدن
- افتادگی پلک یا ضعف صورت
- از بین رفتن کنترل مثانه یا روده
در صورتی که به ضربه مغزی در خود یکی از عزیزان خود مشکوک هستید فوراً به پزشک مراجعه کنید یا آن که فورا به مراکز اورژانس بروید. پس از جراحی ضربه مغزی شما به توان بخشی نیازهایی داشته متخصصین ما در کلینیک روشا آماده ارائه خدمات رسانی به شما در این زمینه هستند.
ضربه مغزی چگونه تشخیص داده میشود؟
بیمارانی که دچار ضربه مغزی میشوند همانند همه بیمارانی که دچار ضربه میشوند در واحد اورژانس تحت معاینات و ارزیابی‌های دقیق و جامع قرار میگیرند و در ابتدا عملکرد قلب و عروق آنها بررسی خواهد شد سپس پزشک به ارزیابی کامل سایر نقاط بدن میپردازد و در مرحله بعدی معاینات نورولوژیک را آغاز خواهد کرد. معاینات نورولوژیکی شامل ارزیابی مقیاس کمای گلاسکو است و پزشک علاوه بر این ارزیابی به بررسی عملکرد مردمک‌ها و کوچک شدن آنها در واکنش به نور خواهد پرداخت. در بیمارانی که دچار ضایعات گسترده هستند یا فشار داخل مغز آنها زیاد است یک یا هر دو مردمک چشم بزرگ خواهد شد. بزرگ شدن مردمک یک چشم نشان میدهد که یک ضایعه بزرگ در همان سمت که مردمک بزرگ شده است به وجود آمده است. واکنش ساقه مغز نیز از قبیل باز و بسته شدن قرنیه نیز بررسی خواهد شد.
تست‌های رادیولوژیکی
سی تی اسکن یک ارزیابی رادیولوژیکی با استاندارد طلایی برای بیمارانی است که دچار ضربه مغزی شده اند. انجام این نوع اسکن کار ساده ای است و بهترین روش برای تشخیص وجود خونریزی و شکستگی است که مهمترین ضایعات در مواردی است که فرد دچار ضربه مغزی شده است. عکس برداری ساده توسط اشعه ایکس توسط برخی از پزشکان به عنوان یک راه حل ساده برای ارزیابی بیمارانی که دچار نقص نورولوژیکی خفیف هستند درخواست میشود.
اسکن ام آر آی
معمولاً اسکن ام آر آی برای موارد شدید ضربه مغزی توصیه نمی‌شود زیرا انجام آن در مقایسه با سی تی اسکن مدت بیشتری طول میکشد. انجام اسکن ام آر آی به اندازه سی تی اسکن ضروری نیست زیرا انتقال بیماری که دچار ضربه مغزی شده است از واحد اورژانس به اتاق اسکن ام آر آی دشوار است. اما پس از آنکه وضعیت بیمار ثابت شد اسکن ام آر آی میتواند ضایعاتی که در سی تی اسکن نشان داده نشده است را مشخص نماید. این اطلاعات بیشتر برای بررسی اینکه در آینده چه مشکلاتی برای بیمار پیش میآید ضروری است و تاثیری بر روی فرایند درمان ندارد.
انجام عمل جراحی
تعداد زیادی از بیمارانی که دچار ضربه مغزی متوسط یا شدید هستند به طور مستقیم از واحد اورژانس به اتاق عمل منتقل خواهند شد. در تعداد زیادی از موارد عمل جراحی با هدف خارج کردن لخته خون یا متوقف کردن خونریزی که باعث شده مغز تحت فشار قرار بگیرد یا فشار داخل جمجمه افزایش پیدا کند انجام خواهد شد. پس از عمل نیز بیمار به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل میشود تا تحت نظر قرار داشته باشد. برخی از بیمارانی که دچار ضربه مغزی میشوند به طور مستقیم به اتاق عمل نخواهند رفت در عوض از واحد اورژانس به بخش مراقبت‌های ویژه منتقل خواهند شد. در ساعات اول یا روزهای اول پس از ضربه مغزی لخته خون کبودی مغز بیشتر میشود و به همین دلیل برخی از بیماران تا چند روز پس از ضربه مغزی جراحی نمی‌شوند. لخته خون که بعداً تشکیل شود زمانی تشخیص داده خواهد شد که آزمایشات نورولوژیکی بیمار بدتر شود یا فشار داخل مغز او افزایش پیدا کند. در برخی موارد مجدداً درخواست انجام سی تی اسکن داده خواهد شد تا پزشک به این نتیجه برسد که آیا از ضایعات کوچک مغز بزرگتر شده است یا خیر که این امر نشان دهنده افزایش خونریزی و کبودی مغز است. در تعداد زیادی از موارد خارج کردن ضایعه ایجاد شده قبل از آن که بزرگ شود و باعث بروز آسیب دیدگی نورولوژیکی شود ایمن ترین روش برای درمان بیمار در نظر گرفته خواهد شد. برای انجام عمل جراحی باید موی سر در قسمتی که قرار است جراحی شود تراشیده شود سپس پزشک یک برش را در پوست سر ایجاد میکند و به خارج کردن استخوان جمجمه خواهد پرداخت و پس از اعمال جراحی دوباره آن را در جای خود قرار خواهد داد. گاهی اوقات استخوان جمجمه خرد شده است یا به شدت آلوده شده است که در این مورد اجزای خرد شده یا آلوده خارج میشوند و دیگر در جای خود قرار داده نخواهد شد. جراح قشر مغز را برش میزند تا بافت مغز مشخص شود سپس به خارج کردن لخته خون خواهد پرداخت و قبل از بخیه زدن قشر مغز از عدم خود بروز خونریزی اطمینان حاصل خواهد کرد. در مرحله بعدی به بخیه زدن خواهد پرداخت و استخوان جمجمه را در جای خود قرار میدهد و پوست سر را بخیه میزند. در صورتی که مغز خیلی متورم شده باشد برخی از جراحان تصمیم میگیرند تا زمانی که تورم آن کاهش نیافته است اقدام به قرار دادن استخوان جمجمه در جای خود نمایند که این فرآیند ممکن است چند هفته طول بکشد. پس از اتمام عمل جراحی بیمار به بخش مراقبت‌های ویژه انتقال داده میشود تا تحت نظر قرار بگیرد.
درمان دارویی
در حال حاضر هیچ نوع دارو یا روش درمانی معجزه گری وجود ندارد که بتواند از بروز آسیب دیدگی عصب جلوگیری کند و باعث تسریع فرایند بهبود عصب پس از ضربه مغزی شود. هدف اصلی در بخش مراقبت‌های ویژه این است که از هرگونه ضربه ثانویه به مغز جلوگیری شود. ضربه ثانویه به هر نوع مشکلی گفته میشود که میتواند باعث بروز اختلال نورولوژیکی شود به عنوان مثال مغزی که دچار آسیب دیدگی شده است نسبت به افت فشار خون بسیار حساس و آسیب پذیر است و این مسئله باید به خوبی کنترل شود. یک روش برای جلوگیری از بروز ضربه مغزی ثانویه این است که سطح فشار خون را در حد طبیعی حفظ کرد یا آنکه مقدار کمی فشار خون بالا باشد در غیر این صورت افزایش فشار داخل مغز باعث کاهش میزان اکسیژن موجود در خون میشود، سطح قند خون افزایش پیدا میکند و اختلالات دیگری به وجود میآید که باعث بدتر شدن شدت آسیب نورولوژیکی خواهد شد. جلوگیری از بروز ضربه مغزی ثانویه مهم ترین بخش از فرآیند مراقبت از بیمارانی است که دچار ضربه مغزی شده اند و در بخش مراقبت‌های ویژه بستری هستند.
- دستگاه‌های کنترل کننده مختلفی به پزشک برای مراقبت از بیمار کمک میکند قراردادن یک دستگاه کنترل کننده فشار داخل مغز به پزشک کمک میکند بتواند افزایش تورم مغز را مشاهده کند. ونترکولوستومی یکی از رایج ترین انواع دستگاه‌های کنترل فشار داخل مغز است که یک کاتتر باریک و انعطاف پذیر و توخالی است که وارد قشر مغز یا فضای مخصوص مایع در مرکز مغز میشود تا فشار داخل مغز را بررسی کند و در صورتی که افزایش پیدا کرد به تخلیه مایع مغزی نخاعی بپردازد.
- یک دستگاه دیگر که به کنترل فشار داخل مغز کمک میکند شامل قرار دادن یک کاتتر فیبروبلاست کوچک درون خود بافت مغز است. ممکن است بیمار به کاتترهای دیگری نیاز داشته باشد تا به اندازه گیری دمای مغز و سطح اکسیژن رسانی به بافت مغز بپردازد. قرار دادن سنسور مخصوص اکسیژن به پزشک کمک میکند به این نتیجه برسد که چه مقدار اکسیژن به مغز می‌رسد و چه مقدار از آن توسط مغز استفاده میشود. این مسئله میتواند به شدت آسیب دیدگی مغز ارتباط داشته باشد. در حال حاضر تحقیقات بر روی روش‌های مانیتورینگ مختلف در دست بررسی است تا پزشکان به این نتیجه برسند که آیا میتوانند به بهبود شرایط بیمار پس از ضربه مغزی کمک کنند یا اطلاعات بهتری را در خصوص مراقبت از بیماران ضربه مغزی به دست بیاورند یا خیر.
توان بخشی پس از جراحی ضربه مغزی
یکی از دلایل اصلی ضربه مغزی زمین خوردن است و بیشتر در کودکان و افرادی که ۶۵ سال به بالا سن دارند دیده میشود. سایر علل ضربه مغزی عبارتند از تصادفات خودرویی، تصادف با موتورسیکلت و دعواهای خیابانی. اگر شما دچار ضربه مغزی شده اید توان بخشی میتواند یک بخش مهم از فرآیند بهبود شما باشد. توان بخشی میتواند بر اساس نیازهای شما شامل مراحل و اشکال مختلف باشد به عنوان مثال ممکن است شما به فیزیوتراپی، گفتار درمانی و کاردرمانی نیاز داشته باشید یا حتی نیاز به مددکار اجتماعی یا روان درمانگر داشته باشید. همه این برنامه‌های توان بخشی با هدف کمک به شما برای بهبود سریع تر ناشی از آسیب دیدگی و ضربه مغزی طراحی شده اند.
چرا پس از ضربه مغزی به توان بخشی نیاز دارم؟
توان بخشی میتواند به شما برای دستیابی به اهداف زیر کمک کند:
- بهبود توانایی عملکردی در منزل و جامعه
- درمان مشکلات ذهنی و جسمانی ناشی از ضربه مغزی
- ارائه حمایت عاطفی و اجتماعی کمک به شما برای پذیرش تغییرات ایجاد شده ناشی از ضربه مغزی در دوران بهبود
توان بخشی میتواند در جلوگیری از بروز مشکلات حاصل از ضربه مغزی که به شرح زیر می‌باشند کمک کند:
- لخته خون
- درد
- زخم بستر
- مشکلات تنفسی و پنومونی
- افت فشار خون در هنگام راه رفتن
- ضعف عضلات و اسپاسم عضلانی
- اختلال در عملکرد مثانه و روده
- بهبود مشکلات مربوط به روابط جنسی
خطرات توان بخشی پس از ضربه مغزی چیست؟
معمولاً توان بخشی پس از ضربه مغزی باعث بروز مشکل نخواهد شد اما همیشه این احتمال وجود دارد که بخشی از فرایند درمان از قبیل فیزیوتراپی و کاردرمانی باعث بروز آسیب دیدگی‌های جدید شود یا علائم و نشانه‌های بیماری آسیب دیدگی او را بدتر کند به همین دلیل همکاری نزدیک با متخصص توان بخشی که در زمینه جلوگیری از بروز این مشکلات تخصص دارد کاملاً ضروری خواهد بود. با این حال همیشه احتمال بروز این عوارض وجود دارد. شما می‌توانید قبل از شروع برنامه توان بخشی با پزشک خود درباره هر چیزی که باعث نگرانی شما شده است صحبت کنید.
چگونه پس از ضربه مغزی برای توان بخشی آماده شویم؟
قبل از شروع برنامه توان بخشی شما باید به لحاظ عوارض اولیه ضربه‌مغزی آماده شوید که این امر میتواند شامل موارد زیر باشد:
- درمان اورژانسی ضربه به سر یا هر نوع ضربه دیگر
- درمان در بخش مراقبت‌های ویژه
- انجام عمل جراحی برای ترمیم مغز یا آسیب دیدگی جمجمه
- بهبود در بیمارستان
- انتقال به واحد توان بخشی بیمارستان
پس از ضربه مغزی در جلسات توان بخشی چه اتفاقی رخ میدهد؟
پس از ضربه مغزی هم شرایط و نیازهای ویژه خود را دارد و برنامه توان بخشی هر بیمار با بیمار بعدی تفاوت دارد. معمولاً در برنامه توان بخشی پس از ضربه مغزی تعداد زیادی از کادر درمان حضور دارند. اغلب شما به یک فرد نیاز دارید تا کارهای شما را هماهنگ کند. به تدریج و با تغییر کردن نیازها و توانایی‌های شما برنامه شما را تغییر خواهد کرد. می‌توان برنامه توان بخشی را در مراکز مختلف انجام داد. پزشک بر اساس شرایط شما و پس از مشورت با خانواده شما بهترین مرکز را برای انجام توان بخشی پس از ضربه مغزی پیشنهاد خواهد کرد. برخی از این مراکز به شرح زیر می‌باشند:
- واحد توان بخشی سرپایی بیمارستان
- واحد توان بخشی بستری بیمارستان
- توان بخشی در منزل
- برنامه جامع روزانه مرکز توان بخشی مستقل
برنامه فردی شما میتواند شامل یک یا چند مورد از روش‌های درمانی زیر باشد:
- فیزیوتراپی
- درمان دستی
- ورزش درمانی
- روان درمانی
- گفتار درمانی
- خدمات اجتماعی
شما گزینه‌های متعددی برای توان بخشی در اختیار دارید و نوع توان بخشی مورد نیاز شما توسط تیم درمان مشخص خواهد شد. اعضای تیم درمان شما به بررسی نیازها و توانایی‌های شما می‌‌پردازند. این ارزیابی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- کنترل مثانه و روده
- گفتار درمانی
- توانایی بلعیدن
- قدرت و هماهنگی اعضای بدن
- توانایی درک کردن زمان
- وضعیت ذهنی و رفتاری شما
- نیازهای روانی
پس از توان بخشی ضربه مغزی چه اتفاقی رخ میدهد؟
تعداد جلسات توان بخشی و مراقبت‌های پس از ضربه مغزی به شدت آسیب دیدگی مغز و نحوه پاسخگویی مناسب شما به درمان بستگی دارد. برخی از بیماران میتوانند به شرایط قبل از ضربه مغزی برگردند اما برخی دیگر برای همیشه به حمایت و کمک نیاز خواهند داشت. برخی از عوارض ضربه مغزی چند سال بعد خودش را نشان میدهد. ریسک بروز برخی از مشکلات از قبیل بیماری پارکینسون، بیماری آلزایمر و سایر انواع زوال عقل در شما بالا خواهد بود. پس از توان بخشی دستورات زیر به شما داده خواهد شد:
- اطلاع دادن به پزشک در خصوص علائم و نشانه‌هایی که خواهید داشت
- علائم و نشانه‌هایی که احتمال بروز آنها وجود دارد
- اطلاعاتی در خصوص مراقبت از خود
- هشدار در خصوص مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر
- معرفی مراکز حمایتی دولتی در صورت نیاز به کمک
پزشک همه اطلاعات ضروری از قبیل نوع آسیب دیدگی و برنامه‌های درمانی انجام شده و در اختیار شما قرار میدهد تا شما بتوانید برنامه درمان خود پس از ضربه مغزی را ادامه دهید.
