کاردرمانی در بزرگسالان (انواع کاردرمانی برای بیماری های جسمی،ذهنی و روانی)

متخصص کاردرمانی بر روی ارتقای سلامت و رفاه افراد تمرکز  می‌‌‌کند و به افراد مختلف کمک  می‌‌‌کند تا بتواند به انجام فعالیت‌های روزمره خود بپردازند و کارهایی از قبیل دوش گرفتن، آماده کردن غذا و نظافت منزل را انجام بدهند یا به انجام امور آموزشی و تحصیلی، امور کاری، امور داوطلبانه و مراقبت از دیگران بپردازند و در فعالیت‌های تفریحی و اجتماعی از قبیل فعالیت‌های گروهی، تفریح و سرگرمی‌ و شرکت در گروه دوستان بپردازند. متخصص کاردرمانی نقش مهمی ‌را در زندگی افرادی که دچار ناتوانی هستند و نمی‌‌‌توانند به شناسایی و اجرای روش‌های بپردازند که به آنها برای انجام دادن فعالیت‌های مختلف کمک می‌کند ایفا می‌نماید و می‌‌‌تواند به اصلاح و تغییر یک نوع فعالیت یا محیط کار و زندگی آنها بپردازد.

 چه موقع باید به متخصص کاردرمانی مراجعه کرد؟

 دلایل متعددی برای مراجعه به متخصص کاردرمانی دارد و افراد  می‌‌‌توانند از مزایای حاصل از مراجعه به متخصص کاردرمانی بهره ‌مند شوند. این امر شامل دسترسی به خدمات کمکی برای بهبود شرایط زندگی پس از ایجاد آسیب دیدگی یا بروز برخی بیماری‌ها یا ناتوانی یا برخی از دوره‌های زندگی است که بر روی سلامت فرد تاثیر  می‌گذارد. متخصص کاردرمانی  می‌تواند با افرادی که هم از لحاظ جسمی‌ و هم از لحاظ ذهنی دچار بیماری و ناتوانی هستند همکاری داشته باشد. برخی از حوزه‌های فعالیتی که متخصص کاردرمانی  می‌تواند از فرد حمایت کند به شرح زیر  می‌باشند:

• انجام دادن فعالیت‌های روزمره از قبیل دوش گرفتن، لباس پوشیدن، آراستن خود و غذا خوردن
• فعالیت‌های چند مرحله ‌ای که شامل مراقبت از دیگران است مانند مدیریت کارهای منزل، خرید کردن، مراقبت از کودکان، تنظیم بودجه، خدمات بانکی، مدیریت امور مالی، رانندگی کردن و نگهداری از منزل
• فعالیت‌های آموزشی که به فرد کمک می‌کند به عنوان یک فرد جویای آموزش در محیط آموزشی حضور داشته باشد.
• فعالیت‌های تفریحی و بازی
• شرکت در فعالیت‌های اجتماعی
• حضور در محیط کار

 انواع کاردرمانی

 کاردرمانی یکی از حوزه‌های مربوط به مراقبت و سلامت است که در این رشته دانشجویان یاد می‌گیرند چگونه به افرادی که نمی‌توانند به علت برخی از انواع ناتوانی‌ها و انجام کارهای خود بپردازند کمک نمایند. انواع مختلفی از کاردرمانی وجود دارد که بر اساس سن فرد و نوع ناتوانی او دسته‌ بندی  می‌‌‌شوند که در بخش زیر به طور دقیق به بررسی آنها  می‌پردازیم.

 کاردرمانی در حوزه ارتوپدی

 این حوزه از کاردرمانی با وضعیت و شرایط آسیب دیدگی ایجاد شده سر و کار دارد. متخصصین به ارزیابی توانایی‌هایی که فرد قبل از بروز تروما داشته است  می‌پردازند و در مسیر هدایت انرژی فرد و توانایی و پس از تروما فعالیت  می‌‌‌کنند. فردی که دچار آسیب دیدگی تروماتیک، شکستگی اندام فوقانی یا اندام تحتانی، مشکلات اسکلتی – عضلانی و سایر مشکلات مرتبط با بافت شده است و افرادی که برخی از انواع جراحی‌ها از قبیل جراحی تعویض مفصل زانو، تعویض مفصل لگن و مواردی از این قبیل را انجام داده اند  می‌توانند از خدمات کاردرمانی بهره ‌مند شوند. سایر وظایف اصلی این گروه از پزشکان این است که به بیمار خود کمک کنند از وسایل حرکتی و ویلچر برای انجام فعالیت‌های روزمره استفاده کنند و بتوانند به انجام فعالیت‌های تفریحی خود بپردازند.

 کاردرمانی در حوزه سالمندان  

 نقش متخصص کاردرمانی که در حوزه سالمندان تخصص دارد این است که به افراد مسن کمک کند تا بتواند مهارت‌هایی که قبلاً داشته اند و اکنون از بین رفته است را دوباره به دست بیاورند و مجدداً بر توانایی‌های خود تکیه کنند و دوباره زندگی مستقلی داشته باشند. متخصص کاردرمانی به افراد سالمند کمک  می‌‌‌کند  می‌‌‌تواند به بهبود مهارت‌های حرکتی خود بپردازند و به آنها آموزش‌های لازم را  می‌‌‌دهند و انواع مختلف تمرینات ورزشی را به آنها یاد  می‌دهند تا شرایط بهتری داشته باشند. آنها همچنین در غذا دادن به افراد سالمند، لباس پوشیدن، شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، کنترل منزل و جلوگیری از ز می‌‌ن خوردن یا اتفاقات محیطی بسیار کمک کننده هستند. حوزه کاردرمانی با زیر شاخه‌های متعددی از قبیل کاردرمانی برای افراد مسن و کاردرمانی برای بازدهی بهتر در دوران پیری همراه است.

 کاردرمانی در حوزه نورولوژی

 افرادی که دچار مشکلات نورولوژیکی از قبیل سکته مغزی، ام اس، بیماری پارکینسون و مواردی از این قبیل هستند به مراقبت و حمایت خاص نیاز دارند. متخصصانی که در ز می‌‌نه مغز و اعصاب تخصص دارند به پیشگیری از بروز برخی مشکلات ناشی از اختلالاتی از قبیل دیستروفی عضلانی  می‌‌‌پردازند و حالت صحیح بدن در هنگام نشستن و دراز کشیدن را به بیمار یاد  می‌دهند تا از بروز آسیب دیدگی بیشتر جلوگیری شود. نقش اصلی این درمانگران کاهش تاثیرات حاصل از اختلالات نورولوژیکی و بهبود زندگی بیماران است. این متخصصین به منظور دستیابی به این اهداف در زمی‌‌نه برخی روش‌های درمانی از قبیل آب درمانی، تکنیک‌های بهبود مهارت ادراکی، ذخیره انرژی، مکانیک بدن، بیوفیدبک و مواردی از این قبیل آموزش  می‌بینند.

 کاردرمانی در حوزه روانپزشکی 

 یک ارتباط خطی کوچک بین نورولوژی و روان‌ درمانی وجود دارد. کاردرمانی برای سلامت رفتاری یا روان درمانی  می‌تواند یک برنامه جامع را در اختیار بیمار قرار دهد تا بیمار بتواند به انجام فعالیت‌های روزمره خود از قبیل انجام امور منزل، رعایت بهداشت، آراستن خود و مواردی از این قبیل بپردازد. سایر نقش‌های متخصص کاردرمانی عبارت است از ارزیابی محیط منزل، محیط کار، محیط مدرسه و دانشگاه و سایر محیط‌های مختلف، کمک به بیمار برای کاهش و کنترل استرس، توسعه مهارت‌های بین فردی و غیره. به غیر از این موارد متخصص کاردرمانی به بیمار کمک  می‌‌‌کند شرایط جسمانی بهتری داشته باشد تا بتواند از نعمت یک زندگی عادی و سالم بهره مند شود. متخصص کاردرمانی برای دستیابی به این اهداف از تسهیلات کمک کننده مراکز روانشناختی اجتماعی، منزل خود بیمار، مراکز سالمندان، مراکز سلامت ذهن جامعه، برنامه‌های پس از آموزش، سرپناه زنان و افراد بی ‌خانمان و غیره بهره  می‌‌‌گیرد.

 کاردرمانی در حوزه مراقبت ویژه

 درمانگران این حوزه با بیماران سر و کار دارند که از برخی مشکلات خاص و حاد پزشکی از قبیل ضربه مغزی، سکته مغزی آمفیزم و غیره رنج  می‌‌‌برند. اولین و مهمترین وظیفه این گروه از متخصصان ارزیابی خطرات زندگی بیماران، ارزیابی  می‌‌زان از دست دادن قابلیت عملکردی و پایدار کردن وضعیت پزشکی آنها است. متخصصان این حوزه وظیفه دارند به خانواده‌ها و افرادی که از بیمار مراقبت  می‌‌‌کنند کمک نمایند و به طراحی اصول مربوط به غذا خوردن به صورت ایمن، ارائه دستور العمل‌های مربوط به رژیم غذایی، طراحی برنامه‌هایی برای بهبودی قبل و بعد از بستری شدن در بیمارستان و سایر موارد بپردازند. آنها همچنین به بیماران برای انجام فعالیت‌ها و تمرینات ورزشی و استفاده از وسایل کمکی به منظور حفظ هماهنگی مفاصل و عضلات کمک خواهند کرد.

 کاردرمانی در حوزه کودکان

 متخصصانی که در حوزه کاردرمانی کودکان تخصص دارند یاد  می‌‌‌گیرند که به توسعه مهارت‌های شناختی و سازش پذیری بپردازند. آنها برنامه‌های مختلفی را برای کودکان طراحی  می‌‌‌کنند تا بتوانند در محیط و شرایط مختلفی از قبیل مدرسه و منزل و غیره فعالیت داشته باشند و با سایر کودکان ارتباط و تعامل برقرار کنند. متخصص کاردرمانی کودکان وظیفه دارد به آموزش اعضای خانواده کودک بپردازد تا آنها بتوانند به تسریع فرایند توسعه و کسب مهارت‌های مختلف توسط کودک کمک نمایند. آنها همچنین به بررسی ناتوانی‌ها در کودکانی که تازه متولد می‌شوند می‌‌‌پردازند و تلاش  می‌‌‌کنند به درمان آنها کمک کنند و از پیشرفت این ناتوانی‌ها جلوگیری نمایند. سایر حوزه‌هایی که این گروه از متخصصان  می‌‌‌توانند تاثیر گذار باشند عبارتند از بیماری‌های روان شناختی و نورولوژیکی کودکان از قبیل فلج مغزی  اوتیسم و سایر انواع اختلالات.

 کاردرمانی در حوزه دست  

 این گروه از متخصصان افرادی هستند که در ز زمینه کنترل مشکلات و بیماری‌های اندام فوقانی آموزش دیده اند و  می‌توانند به ارائه خدمات پیشگیری کننده، مداخلات غیر جراحی و توانبخشی پس از جراحی بپردازند. کاردرمانگر دست از وسایل و روش‌های مختلف برای تسریع فرایند بهبود بیمار استفاده  می‌کند به طراحی یک برنامه جامع برای کنترل تورم و درد و زخم و سایر مشکلات دست می‌پردازد. این متخصصان علاوه بر این موارد به آموزش تمرینات و فعالیت‌های ورزشی می‌پردازند که باعث بهبود دست می‌شوند و به درمان بیماران کمک  می‌کنند که دچار آرتروز دست، سندروم تونل کارپال، تنیس البو و موارد مشابه هستند. درمان دست برای کودکان نیز شامل روش‌های مخصوص بهبود نوشتن، توضیح حالت صحیح دست، کنترل حرکات دست، افزایش سطح استقامت دست و سلامت آن است.

 کاردرمانی در حوزه بینایی 

 کاردرمانگرانی که در این حوزه تخصص دارند افرادی هستند که  می‌‌‌تواند به بهبود مشکلات مربوط به چشم بپردازند و از میزان درد و ناراحتی ناشی از فشار یا کشیدگی داخل چشم بکاهند. این کاردرمانگران  می‌‌‌توانند به درمان بیماران بپردازند که دچار اختلال در دنبال کردن اشیا هستند و به ه می‌‌ن دلیل آنها با حرکات شدید سر در هنگام خواندن، اشتباه گرفتن کلمات به جای یکدیگر، ضعف در درک مطلب و مواردی از این قبیل مواجه  می‌شوند. این متخصصان به بررسی سیستم بینایی بدن از قبیل مغز و چشم  می‌‌‌پردازند. هدف اصلی آنها این است که به بیماران شان کمک کنند به خوبی از مغز خود استفاده نمایند تا بتوانند از چشم خود برای درک اطلاعات و واکنش نشان دادن به آن استفاده کنند. این متخصصان می‌‌‌توانند به کودکانی که دچار مشکلات یادگیری مرتبط با بینایی هستند کمک نمایند.

 کاردرمانی در حوزه بیماری‌های قلبی تنفسی

 این گروه از متخصصان  می‌توانند به بیمارانی که دچار مشکلات قلبی تنفسی هستند کمک کنند، به انجام تست‌های مختلف  می‌پردازند، به ارائه روش‌های درمانی می‌‌‌پردازند و خدماتی از این قبیل را ارائه  می‌دهند. آنها همچنین به طراحی یک برنامه جامع  می‌‌‌پردازند که باعث بهبود عملکرد ریه بیماران  می‌‌‌شود و به پدر و مادر و اعضای خانواده و کسانی که از بیمار مراقبت  می‌کنند نحوه استفاده از اسپری تنفسی، فیزیوتراپی قفسه سینه، استفاده از اکسیژن و سایر موارد را یاد می‌دهند. آنها علاوه بر این موارد به بررسی فعالیت‌های روزمره بیمار  می‌‌‌پردازند و نکات مهم برای داشتن یک زندگی معمولی را به او یاد  می‌‌دهند.

 کاردرمانی در حوزه ارگونومیک  

 ارگونومیک با طراحی یک محیط مناسب ارتباط دارد که با توانایی‌های فرد مطابقت داشته باشد. این محیط باید به گونه ای طراحی شود که پاسخگوی توانایی‌های شناختی، فیزیولوژیکی و روانشناختی او باشد تا از بروز آسیب دیدگی در حین کار جلوگیری گردد. وظیفه این گروه از کاردرمانگران این است که به طراحی یک محیط پویا بپردازند و نکات لازم در خصوص تعویض  می‌‌ز و صندلی قدیمی‌ یا شکسته، کاهش صداهایی که باعث پرت شدن حواس فرد  می‌شوند، کمک به فرد برای سازماندهی وظایفی که دارد، تغییر میزان نور محیط و سایر موارد بپردازند. آنها همچنین  می‌‌‌توانند به بررسی و شناسایی ابزارها و تجهیزات و اصلاح آنها بپردازند تا از بروز آسیب دیدگی جلوگیری شود و بر اساس شغل فرد به آنالیز عملکرد شغلی او خواهند پرداخت.

 کاردرمانی در حوزه توانبخشی رانندگی  

 این اولین حوزه درمانی است که درمانگر به فرد کمک  می‌‌‌کند مستقل شود و تمرکز و فعالیت داشته باشد. این گروه از درمانگران  می‌‌‌توانند به نیازهای رانندگان مسن پاسخ بدهند. آنها به آنالیز کارها و شناسایی مطابقت صحیح فعالیت‌ها برای کسب نتایج دلخواه  می‌پردازند. این متخصصان آماده هستند که از یک جعبه که حاوی برخی ابزارها است استفاده کنند و بر اساس برنامه فرد و شرایط محیط از آن بهره بگیرند.

 متخصص کاردرمانی چه خدماتی را ارائه می‌دهد؟

 متخصص کاردرمانی  می‌تواند به ارائه یک حوزه گسترده از خدمات به افراد و گروه‌ها بپردازد یا آنکه در سطوح کاملا استراتژیک به ارائه کمک بپردازد. خدمات حمایتی آنها شامل موارد زیر  می‌‌باشد:

• استفاده درمانی از مشاغل و فعالیت‌هایی از قبیل استفاده درمانی از خود بیمار که شامل شخصیت فرد، ادراک بینش و قضاوت کردن او است که یک بخش از برنامه درمان محسوب  می‌شود.
• توسعه مهارت‌ها در برنامه خود مراقبتی، کنترل خود، مدیریت منزل و ادغام شدن با جامعه، محیط مدرسه، محیط دانشگاه و محیط کار
• آموزش و حمایت از افراد که شامل اعضای خانواده، پرستاران و سایرین است و بر مبنای روش‌های مشارکتی و مشورتی و خانواده محور قرار دارد.
• هماهنگی مراقبتی، کنترل شرایط، خدمات انتقال از قبیل برنامه ‌ریزی برای مرخص شدن از مراکز درمانی، دفاع از حقوق بیمار و ارجاع او به خدمات مراکز مرتبط
• اصلاح و تغییر محیط کار، منزل، مدرسه و جامعه و استفاده از برخی روش‌ها از قبیل بهره گرفتن از اصول ارگونومیک
• ارزیابی و شخصی سازی وسایل کمکی از قبیل وسایل ارتوپدی و آموزش در خصوص استفاده از انواع پروتز
• توانبخشی رانندگان و پویایی اجتماعی
• استفاده از ساختارهای طبیعی برای ارزیابی و ایجاد اصلاحات لازم از قبیل مدرسه، منزل، محیط کار در جامعه
• استفاده از برخی روش‌های درمانی خاص برای بهبود عملکرد فرد از قبیل خدمات مربوط به مراقبت از زخم، روش‌های مخصوص بهبود قابلیت حسی افراد و مهارت‌های مربوط به خدمات دستی