آموزش از شیر گرفتن کودکان و سن مناسب برای آن (قبل و بعد 2سالگی)

“این خدمت و سرویس و محتویات این مقاله در کلینیک روشا انجام نمی شود و مشاوره ای هم داده نمی شود و فقط صرفا برای افزایش دانش بازدیدکنندگان عزیز درج شده است”

از شیر گرفتن کودک یک مرحله طبیعی از رشد او است. از شیر گرفتن کودک یک فرآیند تدریجی است که شما در این دوران علاوه بر آنکه به کودک خود شیر می‌دهید غذای دیگری را نیز به او خواهید داد. از شیر گرفتن کودک می‌تواند با عواطف و احساسات مختلفی همراه شود. ممکن است شما و فرزندتان از استقلالی که با آن مواجه می‌‌شوید لذت ببرید و یا ممکن است با ورود فرزندتان به یک مرحله دیگر از زندگی اش دچار ناراحتی شوید که این موارد کاملاً طبیعی است. تا زمانی که شما بتوانید از سینه خود به کودک تان شیر بدهید یک اقدام بسیار عالی و شایسته را انجام می‌دهید. انجمن کودکان توصیه کرده است که حتماً تا شش ماه اول تولد کودک به او از سینه خودتان شیر بدهید و تا زمان شیردهی را ادامه دهید که شما و کودک تان مشکلی ندارید. جالب است بدانید که برخی از کودکان حتی تا سن ۳ و ۴ سالگی نیز شیر می‌خورند.

سن مناسب برای از شیر گرفتن کودک

سن مناسب برای تغذیه کودک از شیر مادر معمولاً از زمان تولد تا حدود 6 ماهگی است. سازمان بهداشت جهانی نیز توصیه می‌کند که نوزادان تا شش ماهگی فقط با شیر مادر تغذیه شوند و هیچ غذای جایگزینی را نخورند.

البته، در برخی موارد ممکن است پزشک معالج پس از بررسی وضعیت کودک ، به خاطر مشکلات خاص از تغذیه جایگزین در سنین پایین‌تر پیشنهاد دهد. اما به طور کلی، تغذیه کودکان تا 6 ماهگی تنها با شیر مادر به علت فواید بسیار زیادی که برای سلامتی کودک دارد، توصیه می‌شود.

 چه موقع باید برای از شیر گرفتن کودک اقدام کرد؟

انجمن اطفال و نوزادان به مادران توصیه کرده است که تا شش ماه اول زندگی کودک حتماً به او شیر بدهند و تا تولد یک سالگی کودک و تا پس از آن و تا زمانی که کودک می‌‌تواند غذای جامد بخورد فرایند شیردهی را ادامه دهند. با این حال تصمیم‌ گیری در خصوص زمان مناسب برای از شیر گرفتن کودک یک اقدام شخصی است و کاملا به خود مادر بستگی دارد. برخی از مادران تصمیم می‌‌گیرند که هرچه سریع تر فرایند شیردهی به کودک را قطع کنند تا بتوانند به محل کار خود برگردند حال آنکه برخی دیگر صبر می‌‌کنند تا کودک شان کمی بزرگتر شود و سند یا سه سالگی را تمام کند سپس برای از شیر گرفتن اقدام خواهند کرد. گاهی اوقات خود مادر تصمیم می‌گیرد که چه موقع کودک خود را از شیر بگیرم اما گاهی اوقات نیز خود کودک به تدریج وارد این پروسه خواهد شد. کودکان با هم تفاوت دارند واکنش هر یک از آن‌ها به از شیر گرفته شدن متفاوت است. برخی از کودکان به راحتی این روند را می‌پذیرند و از امتحان کردن غذاهای جدید با قاشق و یادگیری نحوه استفاده از فنجان لذت می‌برند اما برخی دیگر دوست ندارند شیر خوردن را ترک کنند و از شیر خوردن با بطری یا هر روش دیگری خودداری می‌‌کنند. می‌توان با انجام برخی کارها گذر از این مرحله را برای کودک راحت تر کرد.

برای از شیر گرفتن کودک چه کارهایی باید انجام داد؟

برای از شیر گرفتن کودک به شکل صحیح، می‌توانید این راهکارها را دنبال کنید:

1. تغذیه مناسب: شیر مادر به درصد بالایی از مواد غذایی مورد نیاز نوزاد شما را فراهم می‌کند. بنابراین، مطمئن شوید که کودک شما به مقدار کافی از شیر مادر خود تغذیه می‌شود.

2. مراقبت از پستان ها: قبل از هر بار شیر خوردن کودک ، مطمئن شوید که پستان‌های شما تمیز هستند. استفاده از صابون و آب گرم برای شستن پستان قبل از هر بار شیر دادن توصیه می‌شود.

3. فراهم کردن شرایط مناسب: برای از شیر گرفتن راحت‌تر برای کودک، باید محیطی آرام و خلوت فراهم کنید. این باعث آسان‌تر شدن برای کودک و شما در فرایند ارتباط شیری می‌شود.

4. تغذیه منعطف: دنبال کنید که کودک به خوبی شیر بخورد و اگر نوزاد جوش نکرد یا سبک خورد یا حالت عجیبی از خود نشان داد حتما به پزشک مراجعه نمایید.

5. حفظ ارتباط: از ارتباط نزدیک با کودک خود در حین شیر دادن استفاده کنید. این این رابطه زیبا و مهم را بهبود می‌بخشد و امکان برقراری ارتباط عاطفی بین شما و کودکتان را بیشتر می‌کند.

 دلایل مهم از شیر گرفتن کودک

 در برخی موارد نادر مادر نمی‌تواند از سینه خود به کودک شیر بدهد یا اینکه مجبور است او را از شیر بگیرد. اکثر زنان تا زمانی که مشکلی برای شیردهی نداشته باشند می‌توانند به کودک خود شیر بدهند با این حال در برخی موارد از شیر گرفتن کودک یک انتخاب مناسب یا حتی ضروری محسوب می‌شود.

 شما قصد بارداری مجدد دارید یا درمان ناباروری را شروع کرده اید

 بدون شک احتمال باردار شدن در دوران شیردهی وجود دارد و به این ترتیب شما می‌‌توانید بدون از شیر گرفتن کودک خود اقدام به بارداری نماید اما در صورتی که شیردهی باعث شده که دوران پریود شما شروع نشود و باردار نشوید ممکن است لازم باشد که میزان شیردهی به کودک خود را کمتر کنید تا دوباره پریود شما شروع شود. در صورتی که برای درمان ناباروری تحت نظر پزشک قرار دارید مانند قطع شیردهی را توصیه خواهد کرد به ویژه اگر به داروهای کمک باروری نیاز داشته باشید زیرا هورمون‌های شیردهی می‌‌توانند بر روی نحوه عملکرد صحیح این داروها تاثیرات منفی بگذارند. برنامه اطلاعات کافی در خصوص اینکه آیا داروهای کمک باروری و روی کودکی که در حال شیر خوردن از تاثیری دارند یا خیر وجود ندارد. به این ترتیب اگر شما به دلایل پزشکی مجبور هستید کودک خود را از شیر بگیرید به خاطر داشته باشید که مادامی که شما به شیر دادن کودک خود بپردازید باید به خوبی از خودتان مراقبت کنید تا کاملا سالم باشید و بتوانید به کودک تان شیر بدهید.

در صورتی که دچار یک بیماری عفونی هستید و امکان انتقال آن از طریق شیر به کودک وجود دارد و به کودک آسیب می‌‌رسد 

 معمولاً شما می‌توانید حتی در صورت ابتلا به تعداد زیادی از بیماری‌ها و عفونت‌های شایع به کودک خود شیر بدهید اما برخی از آنها خطرناک هستند و امکان انتقال آنها در دوران شیردهی و از طریق شیر به کودک وجود دارد. اگر شما در حال شیر دادن به کودک خود هستید و متوجه شده اید که به ویروس HIV یا HILV آلوده شده اید باید شیردهی را قطع کنید. مادرانی که به ویروس هرپس آلوده هستند معمولاً می‌‌توانند به فرزند خود شیر بدهند مگر آنکه روی سینه آنها ضایعات حاصل از فعالیت این ویروس وجود داشته باشد.

“این خدمت و سرویس و محتویات این مقاله در کلینیک روشا انجام نمی شود و مشاوره ای هم داده نمی شود و فقط صرفا برای افزایش دانش بازدیدکنندگان عزیز درج شده است”

 کودک نمی‌تواند پروتئین شیر را هضم می‌‌کند و به شیرخشک مخصوص نیاز دارد

 در برخی موارد که خیلی شایع نیست برخی از کودکانی که تازه متولد می‌شوند دارای یک شرایط پزشکی خاص هستند که این هضم و نحوه تجزیه قند شیر یا آمینو اسیدهای موجود در شیر مادر تاثیر می‌گذارد. اگر کودک شما دچار یکی از این بیماری‌های متابولیکی است شما نمی‌توانید از سینه خود به او شیر بدهید درعوض پزشک استفاده از یک نوع شیرخشک مخصوص که برای کودک ضرری ندارد را تجویز خواهد کرد.

 در صورتی که واقعاً شیر شما کم است  

 در تعداد زیادی از موارد مادران که فکر می‌‌کنند به اندازه کافی شیر ندارند و می‌‌توانند با افزایش تعداد دفعات شیر دادن به فرزند خود شیر بیشتری تولید کنند. با این حال اگر واقعاً شیر شما کم است معمولاً علیرغم پیروی کردن از روش‌های توصیه شده برای افزایش شیر نمی‌تواند به مقدار کافی شیر سالم برای فرزند خود تولید کنید. مادرانی که شیر کمی دارند می‌توانند برای ایجاد راحتی و پیوند عاطفی بیشتر با فرزند خود همچنان به شیر دادن ادامه بدهند اما معمولاً استفاده از سایر منابع غذایی برای اطمینان از سیر شدن کودک و رشد کافی او و حفظ سلامتش کاملا ضروری است.

 روش‌های مختلف از شیر گرفتن کودک

 روش‌های مختلفی برای از شیر گرفتن کودک وجود دارد که به شرح زیر می‌باشند:

• از شیر گرفتن کودک به صورت تدریجی روشی است که به آرامی و طی مدت چند هفته، چند ماه یا چند سال رخ می‌دهد.
• از شیر گرفتن ناگهانی کودک نیز به صورت سریع و ناگهانی رخ می‌‌دهد و شیردهی خاتمه پیدا می‌‌کند.
• از شیر گرفتن کودک به صورت جزئی یک روش دیگر برای آن دسته از مادران است که به اندازه کافی شیر ندارند اما نمی‌خواهند به طور کامل شیردادن به کودک خود را قطع کنند.
• از شیر گرفتن موقت به فرایندی گفته می‌‌شود که مادر به طور موقت و برای یک دوره کوتاه کودک خود را از شیر می‌‌گیرد و دوباره شیر دادن به او را آغاز می‌‌کند و در مواردی که مادر یک مشکل پزشکی دارد یا به انجام عمل جراحی نیاز دارد می‌‌تواند به طور موقت فرزند خود را از شیر بگیرد.
• گاهی اوقات خود کودک دیگر شیر نمی‌خورد و به خوردن سایر مواد غذایی می‌پردازد که البته این مورد به ندرت رخ می‌دهد و معمولاً این فرآیند به تدریج پس از اتمام یک سالگی کودک رخ خواهد داد.

 چگونه کودک خود را از شیر بگیریم و به بطری یا فنجان عادت دهیم؟

 هنگامی ‌که شما آماده هستید کودک خود را از شیر بگیرید بهتر است این کار را به تدریج انجام بدهید. شما می‌توانید در ابتدا با یک بطری شیر به جای یک وعده شیر خود شروع کنید و با گذر زمان تعداد دفعات شیر دادن با بطری را بیشتر کنید و کمتر از سینه خود به فرزندتان شیر بدهید. بهتر است در ابتدا تعداد دفعات شیر دادن از سینه خود در طول روز را کاهش دهید سپس در ساعات خواب کودک کمتر به او شیر دهید و در مرحله بعدی در اوایل صبح تعداد دفعات شیر دادن را کم کنید. معمولاً ترک کردن شیردهی به کودک در ساعات خواب سخت‌ ترین قسمت از شیر گرفتن کودک محسوب می‌شود به همین دلیل معمولا آخرین زمان شیر خوردن است که باید قطع شود. اغلب کودکان می‌توانند از سن ۶ ماهگی با فنجان شیر بخورند. اگر کودک شما شش ماه به بالا سن دارد می‌توانید به طور مستقیم او را به شیر خوردن از فنجان عادت بدهید و به طور کامل شیر خوردن از طریق بطری را کنار بگذارید. شما می‌توانید به همان شیوه که کودک خود را به شیر خوردن از طریق فنجان عادت می‌دهید او را به بطری نیز عادت بدهید.

 از شیر گرفتن کودک و سن او

 در صورتی که تصمیم گرفته اید که قبل از اولین تولد کودک خود را از شیر بگیرید باید به کودک تان شیر دوشیده شده خود یا شیر خشک بدهید. پزشک کودکان می‌‌تواند به شما برای انتخاب بهترین شیرخشک کمک کند. پس از سن یک سالگی کودک می‌توانید شیر کامل را حذف کنید و شما می‌توانید دوباره با پزشک فرزند خود در خصوص انتخاب یک منبع غذایی جایگزین مناسب با سن فرزندتان صحبت کنید.

 چه موقع باید به کودک غذاهای جامد بدهیم؟

 هنگامی ‌که کودک به سن ۶ ماهگی می‌رسد به شما می‌گوید که به کودک خود غذاهای جامد بدهید. اضافه کردن غذای جامد به رژیم غذایی کودک به طور طبیعی به فرایند از شیر گرفتن کودک کمک خواهد کرد.

• در ابتدا بهتر است به کودک خود غلات مخصوص کودکان که غنی شده با آهن است را بدهید. معمولاً برنج رایج ترین غذایی است که به کودک داده می‌‌شود زیرا هضم آن راحت است و احتمال آنکه باعث بروز واکنش آلرژیک شود کم است.
• اگر کودک شما می‌تواند به خود برنج را تحمل کند به او میوه و سبزیجات نرم و له شده بدهید و به تدریج غذاهای جدید را به رژیم غذایی خود اضافه کنید و هر بار که به کودک خود یک غذای جدید می‌دهید چند روز صبر کنید و کاملاً فرزند خود را تحت نظر بگیرید تا بتوانید وجود هرگونه واکنش آلرژیک را در او ارزیابی کنید.
• در سن هفت یا هشت ماهگی فرزندتان می‌تواند مواد خوراکی جدید از قبیل گوشت، پوره و غذاهای انگشتی را به او بدهید. با این حال باید از دادن انواع مغز انگور و غذاهای کوچکی که ممکن است راه تنفس کودک را ببندد خودداری کنید و تا اتمام یک سالگی کودک به او شیر کامل یا عسل ندهید.

 چه موقع می‌توان به کودک تخم مرغ و ماهی و بادام زمینی داد؟

معمولاً انجمن کودکان و نوزادان هیچ گونه شواهد و مدارکی را به دست نیاورده است که نشان دهد کنار گذاشتن تخم مرغ یا ماهی و بادام زمینی می‌تواند از بروز واکنش آلرژیک جلوگیری کند به این ترتیب اگر شما سابقه خانوادگی آلرژی به این مواد خوراکی را ندارید می‌‌توانید پس از ۶ ماهگی که کودک توانایی خوردن غذاهای جامد را دارد آنها را به رژیم غذایی کودک خود اضافه کنید.

 چگونه از شیر گرفتن کودک را راحت تر کنیم؟

 اگر شما به دنبال راهی هستید که از شیر گرفتن کودک را ساده تر کند می‌توانید از نکات زیر بهره بگیرید:

• صبور باشید زیرا از شیر گرفتن کودک یک فرآیند تدریجی است.
• از همسر خود یا پرستار کودک تان بخواهید با شیشه به او شیر بدهد زیرا معمولاً کودکان از هر کسی به غیر از مادر خود راحت تر شیشه شیر را قبول می‌کند.
• در سن ۶ تا ۹ ماهگی کودک به اوغذای جامد بدهید زیرا در این دوران راحت ‌تر می‌‌تواند برای از شیر گرفته شدن آماده شود.
• در این دوران که به آن دوران گذار گفته می‌‌شود از وسایل نرم استفاده کنید به عنوان مثال به کودک خود یک پتوی نرم یا اسباب بازی مناسب بدهید.
• زمان مناسبی را به بغل کردن و بازی کردن با کودک خود اختصاص دهید تا زمان بیشتری را با هم باشید.
• به خاطر داشته باشید که با بزرگ شدن کودک از شیر گرفتن او دشوار خواهد شد زیرا کودک تمایل کمتری برای از شیر گرفته شدن دارد.

 برخی از محققان به مادران پیشنهاد می‌کنند که هر ده تا پنج روز یک بار یک مرحله از دفعات شیردهی را کم کنند یا آنکه زمان شیر خوردن کودک را کمتر کنند یا فاصله زمانی بین دفعات شیر خوردن کودک را افزایش دهند. گاهی اوقات حذف کردن وعده شیردهی بعد از ظهر راحت‌ تر از زیرا در این دوران کودکان بیشتر در حال بازی کردن هستند و متوجه نمی‌‌شوند که شیر نخورده اند.

 از شیر گرفتن و رشد و نمو کودک 

 از شیر گرفتن کودک یک بخش مهم از فرآیند رشد فرزند شما است و به طور طبیعی نوزاد می‌توانند با قاشق یا بطری شیر بخورند یا با دست و دهان خود دوست دارند غذای جدید را کشف کنند. شما باید فرزندتان را تشویق کنید که ابتدا قاشق را با دست نگه دارد یا سعی کند غذای انگشتی را بر دارد. این امر می‌تواند یک تجربه دشوار برای کودک باشد اما با حمایت شما می‌‌تواند این مرحله را به خوبی یاد بگیرد و شما به او برای بهبود مهارت‌های عملکردی و حرکتی کمک خواهید کرد.

 سه دلیل برای از شیر گرفتن کودک

 در برخی موارد شما باید صبر کنید تا فرزندتان را از شیر بگیرید:

• در صورتی که سابقه خانوادگی آلرژی به مواد غذایی را دارید با پزشک خود صحبت کنید.
• اگر شما شاغل هستید و مجبور هستید هر روز مسافت زیادی را طی کنید تا از محل کارتان به منزل برگردید و فرزندتان را شیر بدهید معمولاً اعضای خانواده شما دچار استرس خواهند شد.
• در صورتی که فرزند شما بیمار است بهتر است که کمی صبر کنید تا حالش بهتر شود.

 در صورتی که بخواهید شیردهی را ادامه بدهید چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

 شروع استفاده از غذاهای جامد به معنای ورود به مرحله از شیر گرفتن کودک است اما از آنجایی که شما باید سایر انواع مواد خوراکی را به رژیم غذایی کودک خود اضافه کنید نباید تصور کنید که این کار به معنای ختم شیردهی است. باید حداقل تا یک سال شیر دادن به کودک خود را در کنار مصرف سایر مواد غذایی ادامه بدهید. پس از آن مادامی که کودک شما به اندازه کافی از غذاهای مختلف و مواد مغذی استفاده می‌کند و خودش تمایل به شیر خوردن دارد می‌‌توانید فرایند شیردهی را ادامه دهید.

 پایان شیردهی به کودک

 از شیر گرفتن کودک یک تغییر بزرگ است و می‌‌تواند یک عامل بسیار مهم برای بروز استرس و عصبانیت در کودک و حتی خود شما باشد. ممکن است با از شیر گرفتن کودک آرامش خاطر داشته باشید زیرا دیگر با دردسر‌های حاصل از شیردهی مواجه نیستید اما بهتر است بدانید که از شیر گرفتن کودک از لحاظ عاطفی بسیار دردناک و ناراحت کننده و حتی افسرده کننده است. معمولاً احساساتی که با قطع شیردهی به وجود می‌‌آیند طبیعی هستند و در صورتی که شما به کمک و حمایت عاطفی نیاز دارید می‌توانید از مشاور کمک بگیرید. اگر کسی در اطراف شما نیست که با او درباره احساسات خود صحبت کنید می‌توانید به پزشک خود یا مشاور مراجعه کنید.

عوارض از شیر نگرفتن کودک به موقع

عوارض از شیر نگرفتن کودک به موقع می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

1. کاهش تولد وزن: کودک‌هایی که به موقع از شیر مادر می‌نوشند، معمولاً وزن بیشتری دارند و رشد سلامت‌تری دارند. اگر کودک به موقع از شیر مادر محروم بماند، ممکن است رشد و وزن او به طرز نامناسبی تحت تاثیر قرار گیرد.

2. کاهش سیستم ایمنی: شیر مادر دارای آنتی‌بادی‌ها است که کودک را در مقابل بیماری‌های مختلف محافظت می‌کنند. با عدم دریافت شیر مادر به موقع، سیستم ایمنی کودک ضعیف‌تر می‌شود و او مستعد بیماری‌های مختلف می‌شود.

3. کاهش ارتباط مادری: شیر دادن به کودک یک راه برقراری ارتباط خاص و عاطفی بین مادر و فرزند است. از دست دادن این ارتباط ممکن است بر روی روابط آتی مادر و فرزند تاثیرات منفی بگذارد.

4. عوارض عاطفی: کودکی که به موقع از شیر مادر محروم بماند، ممکن است احساسات خود را مربوط به امنیت و راحتی از دست بدهد. این ممکن است به عواقب عاطفی برای او در آینده منجر شود.

بنابراین، توصیه می‌شود که به موقع به کودک خود شیر مادر بدهید تا از فواید آن برای سلامتی و رشد درست او بهره‌مند شود و از عوارض ناشی از عدم شیر گرفتن به موقع جلوگیری شود.

“این خدمت و سرویس و محتویات این مقاله در کلینیک روشا انجام نمی شود و مشاوره ای هم داده نمی شود و فقط صرفا برای افزایش دانش بازدیدکنندگان عزیز درج شده است”