اختلالات تکاملی در کودکان شامل محدودیت عملکردی است که به علت اختلالات ناشی از سیستم عصبی به وجود میآید. این اختلالات در دوران نوزادی و کودکی و به صورت تأخیر در رشد و نمو و یا توانایی عملکردی در یک یا چند حوزه از قبیل حوزههای شناختی، عملکرد حرکتی، بینایی، شنوایی، گفتاری و رفتاری خود را نشان میدهد. کودکانی که دچار اختلالات تکاملی هستند اغلب در چند حوزه دچار مشکل میشوند و این امر به ماهیت و وسعت مشکلات مغز و افزایش ریسک آسیب پذیری آن یا سایر علل ناتوانی از قبیل سوء تغذیه، عفونت و تروما در میان کودکانی که دچار یک نوع ناتوانی هستند و بستگی دارد. اگرچه اختلالات تکاملی و رفتاری بسیار گسترده هستند امروزه به خوبی توسط اعضای جامعه درک نمیشوند. فقدان اطلاعات و دانش کافی باعث بروز مشکل برای این گروه از کودکان و خانوادههای آنها میشود. پزشک با پدر و مادر کودک و سایرین در خصوص انواع اختلالات تکاملی کودکان و همچنین روشهای موجود برای درمان آنها صحبت میکند. اگر کودک دچار یک اختلال تکاملی است یا دچار تأخیر در رشد شده است شناسایی و درمان به موقع برای کسب نتایج دلخواه بسیار ضروری خواهد بود.
اگرچه هیچ راهی برای درمان اختلالات تکاملی وجود ندارد درمان زود هنگام میتواند به کودک برای بهبود مهارتها کمک کند. متخصصان ما در کلینیک روشا آماده ارزیابی کودک شما هستند و هر آنچه که کودک شما برای تکامل نیاز دارد از قبیل کاردرمانی، گفتار درمانی و ورزش درمانی را ارائه خواهند داد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت با شماره تلفن 02166099693 تماس حاصل فرمایید.
علائم و درمان اختلالات تکاملی در کودکان
عقب ماندگی ذهنی شایع ترین نوع اختلالات تکاملی است و از هر ۱۰۰ کودکی که به مدرسه میروند یک نفر دچار برخی از انواع عقب ماندگی ذهنی خواهد شد. فلج مغزی دومین نوع شایع اختلال تکاملی است که پس از آن اختلال طیف اوتیسم قرار دارد. فهرستی که در بخش زیر به آن اشاره میکنیم میتواند به طور خلاصه به توصیف انواع مختلف اختلالات رفتاری و تکامل کودکان بپردازد.
اختلال نقص توجه / اختلال نقص توجه بیش فعالی
اختلال نقص توجه بیش فعالی یکی از شایع ترین اختلالات عصبی رفتاری است که با مشکلاتی از قبیل بیش فعالی، عدم توجه، تکان خوردن زیاد یا ترکیبی از این موارد توصیه میشود. برای تشخیص این مشکل تحت عنوان اختلال بیش فعالی نقص توجه باید علائم کودک با بازه سنی و رشد او همخوانی نداشته باشد. این اختلال برای اولین بار در دوران کودکی تشخیص داده میشود و اغلب تا دوران بزرگسالی ادامه پیدا میکند. برای تشخیص این اختلال پزشک از روشهایی که به خوبی مورد بررسی قرار گرفته اند استفاده خواهد کرد. اختلال بیش فعالی نقص توجه یک اختلال دائمی است که اگر درمان نشود با تاثیرات منفی بر جنبههای مختلف زندگی از قبیل روابط کودک در منزل، در مدرسه، در محل کار و روابط او با دوستانش همراه خواهد شد.
سندروم آنجلمن
سندروم آنجلمن یک اختلال ژنتیکی است که در آن یک ژن روی کروموزوم ۱۵ وجود ندارد یا تعریف نشده است. کودکانی که دچار این سندروم هستند معمولاً دچار اختلالات تکاملی میشوند و این امر اغلب در سنین ۶ تا ۱۲ ماهگی قابل مشاهده است. تشخیص این اختلال از قبیل تست DNA در سال اول زندگی کودک محقق میشود. کودکانی که دچار این سندروم هستند مهارت مهارت درک زبان و مهارتهای غیر کلامی آنها معمولاً در مقایسه با زبان گفتاری تکامل بیشتری یافته است و کودک کلمات کمتری را بلد است. کودکان مبتلا به سندروم آنجلمن اغلب برای حرکت کردن و تعادل مشکل دارند. رفتار آنها شامل خندیدن و لبخند زدن مداوم است، به سرعت هیجان زده میشوند و رفتارهای بیش فعالانه دارند، مرتب دستهای خود را به هم میکوبند و توجه کمی دارند. برخی مشکلات و نگرانیهای جسمانی از قبیل تشنج، مشکلات حرکتی، مشکلات خواب و تغذیه و تغییر رنگ پوست در حدود ۲۰ تا ۲۸ درصد از کودکان مبتلا به این اختلال دیده میشود. تعداد زیادی از مداخلات رفتاری و آموزشی در کنار کاردرمانی و فیزیوتراپی، گفتار درمانی، مداخلات زبان، اصلاح رفتار و آموزش به پدر و مادر میتواند به این کودکان کمک کند.
اختلال دوقطبی
اختلال دوقطبی یا افسردگی مانیک یک نوع اختلال رفتاری است که تحت عنوان تغییرات رفتاری و نوسانات پس از مراحل سرخوشی، بیش فعالی و خیال پردازی شدید و افسردگی، کندی در درک عقاید و حرکات و اضطراب و ناراحتی تعریف میشود. علائم و نشانههای این اختلال از همان اوایل دوران نوزادی و کودکی قابل مشاهده است اما ممکن است به طور ناگهانی وارد دوران نوجوانی و بزرگسالی شود. کودکانی که علایم و نشانههای آنها با بزرگسالان تفاوت دارد ممکن است تغییرات ناگهانی و شدید خلق و خو را چندین مرتبه در طول روز تجربه کنند. برای تشخیص اختلال دوقطبی باید فرد از طریق معیارهای مختلف ارزیابی شود و در حال حاضر هیچ معیاری برای تشخیص اختلال دوقطبی در کودکان وجود ندارد. اختلال دوقطبی یک اختلال مزمن است که میتوان با مصرف دارو بررسی دقیق علائم و نشانههای بیماری، آموزش دادن به پدر و مادر در خصوص این بیماری، مشاوره و روان درمانی فرد و خانواده، کاهش استرس، محدودیتهای رژیم غذایی و مصرف مکملهای غذایی، ورزش و خواب منظم و مواردی از این قبیل به کنترل آن پرداخت.
اختلال پردازش مرکز شنوایی
اختلال پردازش مرکز شنوایی یک اختلال پیچیده است که اغلب با اختلالات نورولوژیکی که در افرادی که شنوایی عادی دارند و فقط برای تمایز گذاری صداها، تشخیص و درک آنها مشکل دارند اشتباه گرفته میشود. علائم و نشانههای این اختلال در همه افراد یکسان نیست و از علائم خفیف تا شدید متغیر است و دلایل متعددی مبنی بر بروز آن وجود دارد. کودکانی که دچار اختلال پردازش مرکزی شنوایی هستند نمیتوانند به طور کامل به پردازش اطلاعات شنوایی بپردازند که بین گوش و مغز عبور میکند. این کودکان ممکن است در شنیدن صداهای محیط که باعث پرت شدن حواس میشوند، به خاطر آوردن اطلاعات، تمایز گذاری بین صداها یا کلمات یا گوش دادن به مدت طولانی برای انجام یک کار یا تکلیف دچار مشکل شوند. این اختلال بر روی توانایی کودک برای تکامل مهارتهای یادگیری زبان موفقیت آموزشی و ارتباطات موثر تاثیر خواهد گذاشت. متخصصین آموزش دیده و توانمند از قبیل متخصص گفتار درمانی و متخصص شنوایی میتواند با استفاده از تستهای شنوایی از قبیل تست رفتاری و تست الکتروفیزیولوژیک به ارزیابی این اختلال در کودک بپردازند. متخصص گفتار درمانی و سایر متخصصین آموزشی میتوانند روشهای درمانی مختلفی را برای کمک به کودکان مبتلا به اختلال پردازش مرکزی شنوایی ارائه کنند تا کودک بتواند با تعداد زیادی از چالشهای مربوط به ادراک، سازماندهی و حفظ که به علت این اختلالات به وجود میآیند کنار بیاید. در برخی از کودکان مهارتهای پردازش شنوایی میتواند به خوبی و تا جایی تکامل پیدا کند که هیچ فرقی بین کودکان مبتلا به این اختلال با سایر کودکان نباشد با این حال ممکن است برخی از کودکان در طول زندگی خود علائم و نشانههای مزمن داشته باشند.
فلج مغزی
فلج مغزی یک نوع اختلال است که به علت آسیب دیدگی مغز در هنگام زایمان، در طول زایمان یا مدت کوتاهی پس از آن به وجود میآید. این اختلال بر روی حرکات بدن و هماهنگی عضلات تاثیر میگذارد افرادی که دچار فلج مغزی میشوند تشنج، اختلالات کلامی و شنوایی و بینایی و عقب افتادگی ذهنی را نیز خواهند داشت. کودکانی که دچار فلج مغزی میشوند نمیتوانند مانند سایر کودکان راه بروند، صحبت کنند، غذا بخورند یا بازی کنند. فلج مغزی میتواند به صورت خفیف تا شدید متغیر باشد و باعث وابستگی کامل کودک شود. اگرچه فلج مغزی یک اختلال دائمی است آموزش و درمان میتواند باعث بهبود عملکرد کودک شود.
سندروم داون
سندروم داون یک نوع ناهنجاری کروموزومی است که باعث تغییر مسیر رشد و تکامل کودک میشود و منجر به بروز برخی علائم و نشانههای مرتبط با این سندروم خواهد شد. عقب ماندگی خفیف تا شدید ذهنی در کودکان مبتلا به سندروم داون دیده میشود و کودک از لحاظ مهارت کلامی و زبانی دچار مشکل میشود. معمولاً این اختلال در هنگام تولد و به علت وجود برخی از علائم و نشانههای فیزیکی از قبیل بزرگ بودن زبان، مشکلات قلبی، ضعیف بودن عضلات و برخی ویژگیهای صورت تشخیص داده میشود و با انجام تست کروموزوم این مسئله تایید خواهد شد. سندروم داون با ناتوانی دائمی همراه است اما میتوان از طریق برخی مداخلات رفتاری و آموزشی و کاردرمانی، گفتار درمانی، مداخلات زبانی، رفتار درمانی و آموزش به پدر و مادر به بهبود شرایط کودک کمک کرد.
اختلال زبان بیانی
اختلال زبان بیانی یک نوع اختلال تکاملی است که در آن کودک برای بیان خود در قالب جملات مشکل دارد. برخی از علایم و نشانههای این اختلال عبارتند از محدودیت واژگان، مشکل در به خاطر آوردن کلمات یا بیان کردن جملات طولانی و پیچیده. کودکانی که دچار این اختلال هستند اغلب دیر شروع به حرف زدن میکند و مهارت زبانی اکتسابی در آنها به تاخیر میافتد. تستهای استاندارد زبان بیانی و تستهای فکری غیر کلامی و در برخی موارد ارزیابیهای عملکردی برای تشخیص اختلال زبان بیانی درخواست میشود تا وجود این اختلال تایید شود. اختلالات زبان بیانی میتواند باعث بروز مشکل در ارتباط آموزشی و اجتماعی شود. کودکانی که دچار این اختلال هستند میتوانند از مزایای گفتار درمانی و روشهای درمانی بهبود مهارتهای اجتماعی بهره مند شوند.
سندروم ایکس شکننده
سندروم ایکس شکننده یک اختلال ژنتیکی است که شایع ترین نوع عقب ماندگی ارثی ذهنی محسوب میشود و در میان پسران شایع تر از دختران است. افرادی که دچار این اختلال هستند اغلب دارای ویژگیهای جسمانی منحصر به فردی از قبیل کشیده بودن صورت، بزرگ بودن گوشها و انعطاف پذیری بیش از حد عضلات هستند. افراد مبتلا به این سندروم دچار برخی از اشکال عقب ماندگی ذهنی یا برخی ناتوانیها در کنار به تأخیر افتادن مهارت زبان و کلام میشوند. به علاوه ۱۵ تا ۲۰ درصد از این افراد ممکن است رفتارهایی را از خود نشان بدهند که با اوتیسم ارتباط دارد. انجام دادن تست ژنتیکی میتواند وجود این اختلال را به طور قطعی تایید یا رد کند. این سندروم یک اختلال دائمی است و هیچ درمانی ندارد ولی به کمک رفتار درمانی و درمانهای آموزشی قابل بهبود است.
اختلال ایزودیسیتریک کروموزوم ۱۵
اختلال ایزودیسیتریک (Isodicentric) کروموزوم ۱۵ اکثر کودکان و بزرگسالان که دچار این مشکل هستند برخی از انواع اختلالات تکاملی را تجربه خواهند کرد که این اختلالات میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و با سایر مشکلات نورولوژیکی، عصبی و رفتاری همراه شود. این اختلال با برخی مشکلات جسمانی و تفاوتهای ساختاری از قبیل صاف بودن تیغه بینی، چروک در گوشه چشم و سایر علائم همراه است. برخی از افراد دچار تشنج و کم توانی میشوند. این اختلال از طریق انجام آزمایش خون و بررسی کروموزومها تشخیص داده میشود و از طریق تست ژنتیک تایید خواهد شد. برخی از روشهای درمانی از قبیل فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتار درمانی و سایر اقدامات میتواند به بهبود تعداد زیادی از علائم و نشانههای این اختلال کمک کند و به این کودکان کمک نماید رشد بهتری داشته باشد.
سندروم لاندو – کلفنر
این سندروم یکی دیگر از اختلالات کودکان است که تحت عنوان کاهش پیشرونده توانایی درک کردن و استفاده از زبان کلامی پس از یک دوره که کودک توانایی صحبت کردن به طور عادی را داشته است توصیف میشود. این اختلالات بیشتر در کودکان به وجود میآید که بین سنین ۳ تا ۷ سال قرار دارند. این اختلال اغلب با تشنج شبانه همراه است و معمولاً از طریق نوار مغز تشخیص داده میشود. برخی از روشهایی که برای درمان این اختلال وجود دارند عبارتند از دارو درمانی برای کنترل تشنج، تزریق استروئید برای بهبود توانایی صحبت کردن و آموزش علائم زبانی. اگرچه در برخی موارد بهبود مهارت زبانی گزارش شده است نمیتوان به علت بروز بازههای مختلف این اختلال در افراد مختلف و فقدان مطالعات بالینی و تحقیقات عصبی رفتاری به پیش بینی نتایج حاصل از این اختلال پرداخت.
اختلال یادگیری
اختلال یادگیری به یک گروه از اختلالات نورولوژیکی گفته میشود که در دوران کودکی خود را نشان میدهند و به صورت اختلال در یادگیری، دسته بندی و حفظ کردن اطلاعات توصیف میشود. معمولاً کودکانی که دچار این اختلال هستند هوش آنها متوسط یا بالاتر از متوسط است. کودکانی که دچار اختلال یادگیری میباشند در یک یا چند مورد از مهارتهای زبانی از قبیل گوش دادن، خواندن، صحبت کردن، نوشتن، دلیل آوری یا توانایی یادگیری ریاضی دچار مشکل هستند که این امر باعث اختلال در عملکرد آموزشی آنها دستیابی به موفقیت و در برخی موارد انجام امور روزمره شده است. اختلالات یادگیری ممکن است با سایر اختلالات یا عوامل محیطی همراه شود اما به علت این موارد به وجود نمیآیند. معمولاً این اختلالات تا زمانی که کودک به سن مدرسه نرسد تشخیص داده نمیشوند. در دوران مدرسه عملکرد کودک در آزمونهای استاندارد معمولا نسبت به سنش، برنامه مدرسه و سطح هوش او کمتر است. استفاده از ابزارهای تشخیص دهنده و ارزیابیهای شناختی استاندارد در کنار بررسی کودک به طور دقیق میتواند به شناسایی حوزههایی که کودک در آنها مشکل دارد کمک کند. برخی از کودکان متوجه میشوند که یادگیری در محیط عادی کلاس برای آنها دشوار است به همین دلیل حضور در کلاسهای مخصوص اختلالات یادگیری برای این گروه از کودکان توصیه میشود و آموزشهای جامع و خاص متناسب با شرایط کودکان توصیه خواهد شد. این کودکان نیاز دارند که اطلاعات آموزشی در اشکال مختلف برای آنها توضیح داده شود و به بخشهای کوچک تر تبدیل شود تا بتوانند این موارد را به طور کامل درک نمایند. اختلالات یادگیری دائمی هستند اما میتوان با آموزش و استراتژیهای صحیح و اقدامات به موقع به کودک برای داشتن یک زندگی پر بار و پر از موفقیت کمک کرد.
عقب ماندگی ذهنی
عقب ماندگی ذهنی اختلالی است که در دوران کودکی رخ میدهد و تحت عنوان محدودیتهایی در عملکرد ذهنی و مهارتهای فردی توصیف میشود. فردی که دچار عقب ماندگی ذهنی است در برقراری ارتباط، مهارتهای اجتماعی، مهارتهای مفهومی، مراقبت از خود، زندگی مستقل، مهارتهای اجتماعی، حضور در جامعه، سلامت و امنیت، تحصیلات آموزشی، تفریح و کار به مشکل بر میخورد. تشخیص این اختلال از طریق انجام یک تست استاندارد و با هدف مشخص کردن نقاط ضعف و قوت کودک، مهارتهای رفتاری مربوط به سازگار پذیری، مسائل عاطفی و روانی، مسائل سلامت و جسمانی و مسائل مرتبط با محیط و حمایت از کودک از طریق تیم تخصصی محقق میشود. استراتژیهای مداخله گر با ارائه منابع حمایت کننده و استراتژیهای خاص ارائه میشود تا باعث بهبود رشد، تکامل، آموزش، علایق و سلامت عمومی کودک، نوجوان یا فرد بزرگسالی شود که دچار عقب ماندگی ذهنی است. حمایت فردی از این گروه میتواند باعث بهبود عملکرد فردی آنها افزایش حضور در جامعه و بهبود رفاه فرد مبتلا به عقب ماندگی ذهنی شود.
نقایص لوله عصبی
نقایص لوله عصبی به نقایصی گفته میشود که از زمان تولد وجود دارند و سیستم اعصاب مرکزی را درگیر میکنند. نقایص طناب نخاعی و مغز به علت نقص لوله عصبی برای تشکیل صحیح آنها به وجود میآیند. این اختلالات میتواند شامل انواع مختلف ناتوانی از قبیل اختلالات یادگیری، مشکلات اجتماعی، فلج اندام تحتانی، از دست دادن کنترل مثانه یا روده و هیدروسفالی یا آب آوردن مغز باشد که میتواند منجر به عقب افتادگی مغز شود مگر آنکه به کمک عمل جراحی درمان شود. اسپینا بیفیدا یکی از شایع ترین انواع نقایص لوله عصبی است که در این اختلال در دوران جنینی طناب نخاعی روی ستون عصبی بسته نمیشود این اختلال میتواند با از دست دادن حس و ضعف شدید عضلات بدن در قسمت بروز ضایعه همراه شود. اگرچه نتایج حاصل از این اختلال بسیار متغیر است تعداد زیادی از افرادی که دچار اسپینا بیفیدا هستند به کمک روشهای درمانی جدید و به لطف فناوری میتوانند زندگی عادی داشته باشند، مانند سایر افراد شغل داشته باشند، ازدواج کنند و تشکیل خانواده بدهند.
فنیل کتونوری
فنیل کتونوری یک اختلال متابولیکی ارثی است که در آن بدن نمیتواند به سنتز آمینو اسید فنیل آلانین بپردازند که در اکثر مواد غذایی وجود دارد. در صورتی که درمان این اختلال در هفتههای اول تولد شروع نشود این اختلال میتواند باعث بروز اشکال مختلف عقب ماندگی، تشنج و سایر مشکلات نورولوژیکی شود. با توجه به کسب نتایج مثبت از شروع درمان به موقع این اختلال، در اکثر کشورها آزمایشات غربالگری برای تشخیص این مشکل در نوزادان درخواست میشود. محدودیتهای غذایی در خصوص مصرف غذاهای سرشار از پروتئین و استفاده از یک شیر خشک سنتتیک به عنوان یک جایگزین تغذیه میتواند باعث کاهش یا حذف این مشکلات شود و به کودکان مبتلا به فنیل کتونوری کمک میکند به طور عادی رشد کنند.
سندروم پرادر ویلی
سندروم پرادر ویلی تلفیقی از نقایص مادر زادی است که به علت به ارث بردن دو نسخه از کروموزوم ۱۵ از مادر یا به ارث بردن یک بخش حذف شده از کروموزوم ۱۵ از پدر به وجود میآید. علائم و نشانههای این سندروم عبارت است از کم توانی جسمی، تغییر عمومی در رشد که قبل از سن شش سالگی قابل مشاهده است، مشکلات مربوط به شیر خوردن در دوران نوزادی، باریک بودن صورت، بادامی بودن شکل چشم، کوچک بودن ظاهر دهان، تغییر رنگ پوست، اختلال در برنامه ریزی، مشکلات رفتاری، اختلالات خواب و مشکلات گسترده مربوط به غذا خوردن. تشخیص این اختلال معمولاً از طریق تست ژنتیک و DNA انجام میشود. درمان این اختلال شامل محدودیت غذایی و ورزش روزانه، دارو درمانی، فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتار درمانی، هورمون درمانی رشد و خدمات آموزشی خاص است. در صورتی که وزن فرد کنترل شود امید به زندگی در او طبیعی خواهد بود و سلامت و عملکرد او افزایش خواهد یافت.
اختلالات تشنج
اختلالات تشنج به اختلالات نورولوژیکی گفته میشود که باعث پرش اعضای بدن، بروز علائم و نشانههای فیزیکی، حواس پریشی یا ترکیبی از علائم و نشانهها خواهد شد که به علت فعالیت الکتریکی کنترل شده مغز به وجود میآیند. فردی که دچار اختلال تشنج از قبیل صرع است ممکن است یک یا چند نوع مختلف از تشنج را با شدتهای مختلف تجربه کند. احتمال شروع این اختلال در همه مراحل زندگی به ویژه در اوایل دوران کودکی، دوران نوجوانی و در دوران پیری وجود دارد. درمان این اختلال شامل مصرف داروهای ضد تشنج، انجام عمل جراحی، رژیم غذایی کم قند (به ویژه در کودکان) یا تحریک الکتریکی میباشد. اگرچه مصرف داروهای تشنج باعث درمان آن نمیشود میتواند به کنترل تشنج در تعداد زیادی از افراد مبتلا به صرع کمک کند. در برخی از افراد اختلالات تشنج میتواند یک مشکل موقت باشد و به راحتی با مصرف دارو کنترل شود و پس از چند سال برطرف شود ولی در برخی دیگر نیز یک چالش دائمی است و بر جنبههای مختلف زندگی تاثیر میگذارد.
سندروم توره
سندروم توره یک اختلال نورولوژیکی است که اشکال خفیف آن به صورت حرکات یا صداهای غیرعادی و بازگشت پذیر بدن توصیف میشوند و در موارد شدید با حرکات غیر ارادی و گسترده بدن صداهایی مانند سوت زدن و در تعداد زیادی از موارد با بیان کردن کلمات رکیک به صورت غیر ارادی همراه است. افرادی که دچار این اختلال هستند اغلب با مشکلات دیگری از قبیل اختلال نقص توجه مواجه میشوند. معمولاً سن شروع این اختلال ۶ تا ۷ سالگی است اما در برخی موارد پدر و مادر خیلی دیر متوجه این اختلال میشوند که کودک آنها در حال ورود به دوران نوجوانی قرار گرفته است. تقریباً در همه موارد این اختلال قبل از سن ۷ سالگی تشخیص داده میشود اما برخی موارد استثنا نیز وجود دارد. تشخیص این اختلال بر اساس سابقه فرد مشاهدات بالینی و برخی آزمایشات برای رد کردن سایر مشکلات محقق میشود. در اکثر موارد تصور میشود که سندروم توره خفیف است یعنی فرد نیازی به درمان ندارد و تیک باعث بروز اختلال در امور روزمره او نخواهد شد اما در صورتی که تیک فرد را مشکل کرده باشد به درمان نیاز خواهد داشت. داروهای مختلفی وجود دارد که به بهبود تیک فرد کمک میکند البته روشهای غیر دارویی نیز برای این مشکل وجود دارد.
آسیب دیدگی تروماتیک مغز
آسیب دیدگی تروماتیک مغز یک نوع ناتوانی است که به علت آسیب دیدگی مغز در تصادفات خودرویی، کمبود اکسیژن رسانی به مغز، مسمومیت یا عفونت در هر دوره از زندگی به وجود میآید. این اختلال شامل آسیب دیدگیهای مادر زادی یا تحلیل برنده مغز یا آسیب دیدگی ناشی از تروما در هنگام تولد نیست. آسیب دیدگی تروماتیک میتواند باعث بروز اختلال در عملکرد شناختی، عملکرد کلامی، عملکرد زبانی، مهارتهای اجتماعی، حافظه، توجه، دلیل آوری، مشکلات رفتاری، نقص فیزیکی، مشکلات روانی، پردازش اطلاعات یا اختلالات گفتاری شود. مشکلات جسمانی میتواند شامل مشکلات حرکتی، تعادل، هماهنگی اعضا، مهارتهای مربوط به راه رفتن، قدرت و پایداری بدن باشد. متخصصان با استفاده از ارزیابیهای رفتاری و نورولوژیکی به تشخیص این اختلال میپردازند. افرادی که دچار این اختلال میشوند علاوه بر خدمات توان بخشی به سایر خدمات و حمایتهای نیاز دارند که مخصوص افراد مبتلا به اختلالات تکاملی است. نتایج حاصل از درمان بر اساس سطح آسیب دیدگی متفاوت است اما هدف کلی از درمان این است که کودک بتواند به مدرسه برود و کار کند و در آینده فرد موفقی تبدیل شود.
سندروم ویلیامز
سندروم ویلیامز یک اختلال ژنتیکی نادر است که از زمان تولد وجود دارد و با حذف برخی فاکتورهای ژنتیکی در کروموزوم ارتباط دارد. این اختلال با برخی ویژگیهای فیزیکی از قبیل حالت منحصر به فرد صورت، مشکلات مربوط به عروق خونی و اختلالات قلب، افزایش سطح کلسیم خون، افزایش تدریجی وزن، مشکلات مربوط به تغذیه، کولیک، مشکلات مربوط به دندان، کم توانی جسمانی و مشکلات کلیوی همراه است. کودکانی که دچار سندروم ویلیامز هستند از لحاظ تکامل و مهارتهای اجتماعی به تاخیر میافتند و دچار نقص توجه و اختلال یادگیری هستند. این اختلال با انجام آزمایش ژنتیک تشخیص داده میشود. معمولاً در درمان این اختلال از فیزیوتراپی، کاردرمانی و گفتار درمانی استفاده میشود. اکثر افراد بزرگسالی که دچار این سندروم هستند میتوانند آموزشهای خود را در مدرسه تکمیل کنند و کار کنند و تعداد زیادی از آنها با پدر و مادر زندگی میکنند و برخی دیگر زندگی کردن به صورت تنهایی و بدون حمایت را ترجیح میدهند.
اختلالات طیف اتیسم
اوتیسم که تحت عنوان اختلالات طیف اتیسم شناخته میشود یک نوع اختلال تکاملی است که بر روی مهارتهای اجتماعی فرد، مهارتهای برقراری ارتباط و رفتار او تأثیر میگذارد. علائم و نشانههای اوتیسم در کودکان و بزرگسالان میتواند شامل موارد زیر باشد اما صرفا این موارد محدود نیست:
- توجه نکردن به چیزی که یک فرد دیگر به آن اشاره میکند
- اختلال در برقراری ارتباط با دیگران
- عدم علاقه به سایر افراد
- اجتناب از برقراری تماس چشمی
- تمایل برای تنها بودن
- اختلال در درک کردن احساسات دیگران یا بیان کردن احساسات خود
- عدم تمایل برای بغل شدن
- عدم توجه به افرادی که با کودک صحبت میکنند
- واکنش نشان ندادن به سایر صداها
- علاقه به برخی از افراد اما بلد نبودن نحوه شروع صحبت و بازی کردن با دیگران
- تکرار کردن صداها یا عبارتهایی که توسط سایرین تکرار میشود یا تکرار کلمات به طور طبیعی
- مشکل در بیان نیازهای خود با کلمات و حرکات عادی
- بارها و بارها تکرار کردن یک کار
- اختلال در سازش پذیری با تغییرات
- واکنش غیر عادی به احساسات مانند مزه، نگاه کردن، صدا یا لمس شدن
- نداشتن مهارتهایی که قبلاً داشته است مانند ناتوانی در بیان کلماتی که قبلاً بیان میکرده است.