“این خدمت و سرویس و محتویات این مقاله در کلینیک روشا انجام نمی شود و مشاوره ای هم داده نمی شود و فقط صرفا برای افزایش دانش بازدیدکنندگان عزیز درج شده است”
ارتز نوعی وسیله خارجی است که برای بدن طراحی و تنظیم شده است. نام هر یک ارتزها (از قدیم به عنوان اسپلینت یا بریس شناخته می‌شوند) به‌واسطه‌ی آن قسمتی از بدن که برای آن در نظر گرفته شده است، توصیف می‌شود. ارتز ممکن است برای اصلاح تراز بدن، به‌عنوان پشتیبانی‌کننده و نگه‌دارنده، به حداقل رساندن درد یا ناراحتی، محافظت قسمتی از بدن پس از آسیب یا جراحی، توزیع مجدد فشار، اصلاح ناهنجاری یا کمک به توانبخشی استفاده شود. ارتزها نقش مهمی در حمایت از رشد و مداخلات درمانی در طیف وسیعی از آسیب‌های موجود در جمعیت کودکان دارند از ارتزهای لگن برای ترغیب رشد لگن در نوزادان تازه متولدشده گرفته تا ارتزهای ستون فقرات برای کاهش انحنای غیرطبیعی ستون فقرات در نوجوانان مبتلابه اسکولیوز (انحراف ستون فقرات) یا کیفوز (قوز کمر).
تفاوت وسایل کمکی کودکان با بزرگسالان
ارتزهای کودکان با توجه به نیازهای عملکردی کودک، طراحی بخصوصی دارند. ارتزهای سفارشی برای کودکان ممکن است در ابتدا به‌منظور ایجاد ثبات بیشتر طراحی شود. هرچه کودک از طریق درمان با ارتز رشد و پیشرفت می‌کند، ممکن است ارتزها و پروتزهای او مجدداً طراحی شود تا بتواند کنترل مستقل و ارادی‌تری بر حرکت خود داشته باشد.
وسایل کمکی یا ارتزهای كودكان از چند نظر با ارتزهای بزرگسالان متفاوت است. یکی از مهم‌ترین تفاوت‌ها این است که باید در طراحی آن، مؤلفه‌ی رشد حتماً در نظر گرفته شود. کودکان اغلب در دوره‌هایی از جهش‌های رشدی رشد می‌کنند و در پاسخ به این جهش‌ها نیز باید ارتزها را تنظیم کرد. درحالی‌که به لحاظ تئوریکی، رشد جنبه مثبتی که دارد این است که امکان اصلاح قابل‌توجهی در مسئله‌ی در حال درمان وجود دارد، حتی تنظیمات مداوم در ارتزها، توانایی تأثیر مستقیم بر رشد استخوان یا بدفرمی ثابت را ندارند. این امر باعث می‌شود تا کار با تیم متخصص و ارتوتیست که درک کاملی از ارتزهای کودکان و نوپایان را دارند، ضرورت یابد.
مشکلات شایعی که نیاز به ارتزهای کودکان دارند
شرایط بی‌شماری وجود دارد که ممکن است شما را بر آن دارد تا به سراغ ارتزهای بچه‌گانه و ارتزهای مربوط به کودکان برای فرزندتان بروید. این شرایط می‌توانند از مشکلات پا تا اختلالات ژنتیکی متغیر باشد که بدون حمایت ارتز، بر رشد بدن تأثیر می‌گذارند. برخی از شرایط معمول که نیاز به درمان با استفاده از ارتز دارند عبارت‌اند از:
- پرونیشین بیش از حد پا (چرخش به بیرون)
- سوپینیشن پا
- اسپاسم پا و کف پا
- دیسپلازی لگن
- عدم تراز کف پا و مچ پا
- متاتارسوس اداکتوس شدید (قوس زیاد کف پا)
- چرخش داخلی تیبیا (استخوان ساق پا)
- پاچنبری کجی پا
درمان‌های ارتزی برای کودکان
درست همان‌طور که هر یک از وضعیت‌ها و مشکلات ارتوپدی دقیقاً باهم یکسان نیستند، روش‌های درمانی نیز دقیقاً مشابه یکدیگر نیستند. ارتزهای كودكان نه‌تنها متناسب با بدن كودك شما، بلکه باید با توجه به شرایط مشکلی که قرار است تحت درمان قرار بگیرد نیز سفارشی ساخته شوند.
به‌طور مثال، انحراف پا به بیرون و انحراف پا به داخل نیاز به اصلاح از طریق ارتز دارد. در کودکان، این کار ممکن است به معنای استفاده از ارتزهای کفش کودکان باشد. اگرچه، یک جفت کفش ساده کودکان برای استفاده از ارتز بر روی آن، وضعیت جدی‌تر را اصلاح نخواهد کرد.
یک مسئله شدیدتر مانند دیسپلازی مفصل ران یا اسپاسم پا و کف پا نیاز به یک درمان جامع‌تری را با استفاده از ارتز دارد. چنین درمان‌های ارتزی شامل Wheaton harness (ویتون هارنس) برای دیسپلازی مفصل ران، ارتز مخصوص دیسپلازی لگن به نام میله‌ی دنیس براون (Denis Browne) و بریس‌های AFO کودکان برای کاهش اسپاسم در پا و کف پا می‌باشد.
کفی طبی
در حدود 6 سالگی، کودک شما باید در هر دو پا قوس طبیعی داشته باشد. کودکانی که کف پای صاف دارند، به نظر می‌رسد که قوس طبیعی دارند، اما هنگام ایستادن، کف پایشان تخت و صاف می‌شود. این حالت پا، “پرونیشن” نامیده می‌شود و ممکن است باعث علائم دردناکی شود و کودک را به راحتی خسته کند. در این حالت، کفی‌های طبی مخصوص کودکان ممکن است برای بهبود وضعیت پا و همچنین تسکین علائم دردناک مفید باشد.
کفی‌های طبی مخصوص کودکان می‌تواند از بروز مشکلات بعدی در پا جلوگیری کند. وقتی کودکی که بین سنین 6 تا 10 سالگی باشد، به خاطر صافی کف پا به پزشک مراجعه کند، کف صاف انعطاف‌پذیر او تأیید می‌شود. اگر کودکی 10 ساله و بزرگ‌تر باشد، کف پای صاف و انعطاف‌پذیر او ممکن است دائمی محسوب شود و برای جلوگیری از بروز مشکلات بعدی در پا، اندام تحتانی و ستون فقرات، استفاده طولانی‌مدت از کفی‌های طبی لازم خواهد بود. این امر به‌ویژه در مورد کودکانی که اضافه‌وزن دارند یا از زیاد ورزش می‌کنند، صدق می‌کند.
کفی‌های طبی را می‌توان در کفش‌های استاندارد کودکان قرار داد. وسایل ارتزی نیز در معالجه کودکان مبتلا به ناهنجاری‌های پا مؤثر هستند. اکثر پزشکان متخصص اطفال توصیه می‌کنند که کودکانی که دچار چنین ناهنجاری‌های پا هستند، هر چه سریع‌تر بعد از شروع راه رفتن، برای تثبیت حالت صحیح کف پا، از ارتز و کفی طبی استفاده کنند. ارتوتیک کودکان را می‌توان مستقیماً در کفش استاندارد کودک و همچنین کفش ورزش یا کفش‌های اسپورت کودکان قرار داد.
کفش طبی ارتوپدی
وقتی کودکی شروع به راه رفتن می‌کند، به طور کلی کفش لازم نیست. اگر بگذاریم که کودک با پای برهنه در فضای خانه راه برود، این به پا کمک می‌کند که به‌طور عادی رشد کنند و قدرت و تراز طبیعی داشته باشند. هرچه کودکان فعال‌تر می‌شوند و پاهای آن‌ها رشد می‌کند، نیاز به پوشیدن کفش بیشتر می‌شود.
کفش‌های ارتوپدی کفش‌هایی هستند که مکانیک و ساختار پا، مچ پا و کف پا را پشتیبانی می‌کنند یا از طراحی بخصوصی برای محافظت از پا و مقابله با یک شرایط پزشکی خاص برخوردار هستند. بسیاری از کودکان به خاطر نقایص و ناهنجاری‌های مادر زادی که در سیستم و ساختارهای کف پا و ناحیه‌ی ساق پایشان دارند، به کفش‌های ارتوپدی احتیاج دارند، مانند کودکانی که دچار فلج مغزی یا آسیب‌دیدگی مغزی اکتسابی هستند.
اگرچه، خبر خوب این است که کفش‌های ارتوپدی پیشرفته‌ی امروزی در واقع حمایتی و راحت هستند و نه تنها کسانی که مشکلات پا دارند، بلکه همه می‌توانند آن‌ها را بپوشند. کفش ارتوپدی می‌تواند به رشد و تکامل صحیح راه رفتن و وضعیت فرزند شما کمک کند و به آن‌ها در حفظ تحرک سالم، راحتی و عدم احساس درد و در نهایت زندگی شادتر و سالم‌تر کمک می‌کند.
ارتزهای لگن برای نوزادان مبتلا به دیسپلازی تکاملی مفصل هیپ (DDH)
دیسپلازی تکاملی (یا دررفتگی) مفصل هیپ یا ران (DDH) یک ناهنجاری در رشد مفصل لگن است. در این وضعیت قسمت توپی واقع در استخوان ران (سر استخوان فمورال) در داخل حفره (استابولوم) پایدار نیست. رباط‌هایی که مفصل را در کنار هم قرار می‌دهند نیز ممکن است کشیده و سست باشند. دیسپلازی تکاملی مفصل هیپ می‌تواند در یک یا هر دو مفاصل لگن ایجاد شود.
نوزادان مبتلا به دیسپلازی تکاملی مفصل هیپ را می‌توان با ارتزهای ابداکشن لگن با موفقیت درمان کرد. انواع مختلفی از ارتزهای ابداکشن لگن وجود دارد. اگرچه این ارتزها از نظر طراحی متنوع هستند، اما همه این بریس‌ها یا ارتزهای لگن، مفصل ران را در پایدارترین حالت با کشیدن ران به بالا و به سمت بیرون نگه می‌دارند تا رباط‌ها محکم شود و مفصل لگن به‌طور طبیعی رشد کند. یک ارتوتیست با تیمی از چند تخصص و خانواده‌ی کودک همکاری می‌کند تا یک طراحی را برای ارتز استخوان ران تعیین کند که به بهترین وجه نیازهای مفصل ران را برای هر کودک برطرف می‌کند.
“این خدمت و سرویس و محتویات این مقاله در کلینیک روشا انجام نمی شود و مشاوره ای هم داده نمی شود و فقط صرفا برای افزایش دانش بازدیدکنندگان عزیز درج شده است”
ارتز جمجمه برای نوزادان مبتلا به پلاژیوسفالی موضعی و براکیسفالی
پلاژیوسفالی و براکیسفالی (بدفرمی های سر) موضعی، انواع مختلفی از ناهنجاری‌های جمجمه هستند به معنای بدشکلی سر است. پلاژیوسفالی هنگامی اتفاق می‌افتد که یک‌طرف سر صاف باشد و باعث عدم تقارن سر شود. براکیسفالی هنگامی رخ می‌دهد که قسمت پشت سر صاف باشد. پلاژیوسفالی و براکیسفالی از شرایط شایع جمجمه و صورت است که بیشتر در مواقعی اتفاق می‌افتد که نوزادان برای مدتی طولانی در حالکیه سر تنها در یک حالت قرار دارد، خوابیده باشند.
ارتزهای جمجمه یک گزینه درمانی برای نوزادان با ناهنجاری شدیدتر هستند که در آن اصلاح حالت قرارگیری سر، امکان‌پذیر نیست و یا بهبودی در حالت سر حاصل نکرده است و همچنین برای کسانی که کنترل سر خوبی دارند. ارتز جمجمه، یک کلاه ایمنی است که با پوسته پلاستیکی سخت و روکش فوم ساخته شده است. یک ارتوتیست، این کلاه طبی را برای تغییر مسیر رشد جمجمه طراحی می‌کند به صورتی که کاملاً روی سر می‌نشیند، اما می‌تواند فضایی را برای رشد سر در ناحیه‌ی صاف شده، داشته باشد.
ارتزهای ابداکشن کف پا برای کودکان مبتلا به پاچنبری تالیپس اکینو واروس مادرزادی
ناهنجاری تالیپس اکینو واروس مادرزادی (یا CTEV یا پاچنبری یا کلاب فوت مادرزادی) شایعترین ناهنجاری مادرزادی است که از هر 1000 نوزاد زنده متولد شده، 1 نوزاد دچار آن است. در تالیپس اکینو واروس مادرزادی (CTEV)، پا به سمت داخل و رو به پایین پیچ خورده است.
ارتز ابداکشن پا نیز به صورت “تشکیل شده از کفش و میله فلزی” شناخته شده است. این بخشی از روش استاندارد طلایی برای درمان تالیپس اکینو واروس مادرزادی به عنوان بخشی از متد پونستی (نتایج کوتاه مدت) است. این روش با درمان دستی و گچ گیری شروع می‌شود تا پا در یک موقعیت اصلاح شده کشیده شود، سپس اغلب یک عمل کوچک برای کشیده‌تر کردن تاندون آشیل (جراحی تنوتومی) انجام می‌شود و در آخر، پوشیدن کفش‌های مخصوص که به‌وسیله یک میله متصل می‌شوند (ارتز ابداکشن پا) برای نگه داشتن پا در وضعیت اصلاح شده خود و جلوگیری از عود ناهنجاری. ارتوتیست‌ها به عنوان بخشی از تیم چند تخصصی در انتخاب و تنظیم ارتزهای ایداکشن پا برای درمان حمایتی و مداخلات جراحی فعالیت می‌کند.
ارتز کف پا و مچ پا برای کودکان مبتلا به فلج مغزی
فلج مغزی (یا CP) یک اختلال عصبی است که در اثر صدمات یا ناهنجاری مغزی غیر پیش‌رونده ایجاد می‌شود و در حالی رخ می‌دهد که مغز کودک هنوز در حال تکامل است قبل از تولد، هنگام تولد یا بلافاصله پس از تولد. فلج مغزی در وهله‌ی اول بر حرکت بدن و هماهنگی عضلات تأثیر می‌گذارد.
شایعترین نوع ارتز که برای کمک به کودکان مبتلا به فلج مغزی استفاده می‌شود، ارتز کف پا و مچ پا یا AFO است. AFO ها به‌صورت سفارشی ساخته‌شده‌اند و شامل کف پا، مچ پا و ساق پا می‌شوند. طراحی و هدف بریس‌های AFO با توجه به نیازها و اهداف منحصربه‌فرد هر شخص متفاوت است که اغلب شامل پشتیبانی یا اصلاح موقعیت غیرطبیعی اندام، جلوگیری از تغییر شکل، ایجاد یک‌پایه پایدار برای نشستن و ایستادن و تسهیل یک الگوی راه رفتن ایمن‌تر و کارآمدتر است. AFO برای کودکانی که شرایط دیگری مانند اسپینا بیفیدا، تأخیر در رشد یا تالیپس اکینو واروس مادرزادی (CTEV) دارند نیز استفاده می شود. ارتوتیست با بیمار، خانواده و اعضای تیم متشکل از چند تخصص همکاری می‌کنند تا مناسب‌ترین بریس AFO را برای کمک به کودک در رسیدن به اهداف شخصی خود تعیین و طراحی کنند.
ارتزهای ستون فقرات برای نوجوانان مبتلا به اسکولیوز و کیفوز
ناهنجاری ستون فقرات شامل نوعی انحنای غیر طبیعی ستون مهره است. دو ناهنجاری شایع در ستون فقرات عبارت‌اند از: اسکولیوز ایدیوپاتیک در بزرگسالان (AIS) انحنای جانبی ستون فقرات با چرخش و در نتیجه ایجاد ضخامت دنده و بيماري گوژپشتي جوانان يا كيفوز شوئرمن افزایش منحنی رو به جلو از قفسه سینه (فوقانی) که به عنوان شانه گرد وجود دارد.
ارتزهای ستون فقرات برای اصلاح تراز متقارن ستون فقرات در نوجوانانی که دارای منحنی ساختاری متوسط (اسکولیوز 25-45 درجه یا کیفوز 55-80 درجه) و هنوز در حال رشد هستند، نیروهای اصلاحی را بر روی ستون فقرات وارد می‌کنند. ارتزهای ستون فقرات به‌طور مؤثری مانع از پیشرفت منحنی در AIS (اسکولیوز ایدیوپاتیک در بزرگسالان) و کاهش منحنی‌های کیفوتیکی در مبتلایان به بیماری شفرمن می‌شوند. ارتوتیست ها با مداخله‌ی دانشی که از آناتومی پیچیده و بیومکانیک پیچیده دارند، ارتزی (ساخته شده از پلاستیک سفت و سخت) را طراحی می‌کنند و می‌سازند که شامل نیروهای لازم برای اصلاح تراز ستون فقرات خواهد بود.
چه کسی ارتز را تهیه می‌کند؟
متخصص ساخت ارتز یا ارتوتیست، متخصصی است که دوره‌های لازم را در ارزیابی و درمان محدودیت‌های جسمی و عملکردی افراد و استفاده از ارتزها دیده است. ارتوتیست ها مسئولیت مدیریت ارتوپدی فنی کودکان از جمله دیسپلازی تکاملی هیپ (DDH)، پلاژیوسفالی، CTEV، فلج مغزی، اسکولیوز و کیفوز را بر عهده دارند. متخصصان ارتوپدی، مهارت‌های بالینی و بیومکانیکی را با دانش خود در مورد شواهد فعلی، مواد و تحولات محصول ترکیب می‌کنند تا از کودکان مبتلابه اختلالات رشدی و حرکتی برای تحقق اهداف شخصی خود حمایت کنند.
نحوه ساخت وسایل کمکی ارتوپدی
هنگام پرداختن به مشکلات اسکلتی عضلانی در کودکان، هدف، مداخله زودهنگام و درمان محافظه‌کارانه است. پزشک با انجام معاینه کامل بیومکانیکی و آنالیز نحوه‌ی راه رفتن بیمار شروع می‌کند. این مسئله علت درد پا یا ناهنجاری در راه رفتن فرزند شما را نشان می‌دهد. از این طریق، پزشک می‌تواند با شما همکاری کند تا بهترین گزینه را برای معالجه فرزند خود تعیین کند.
هنگامی‌که صحبت از وسایل کمکی ارتوپدی کودکان می‌شود، گزینه‌های پیش روی شما شامل کفی‌های طبی سفارشی و کفی‌های بدون نسخه و یا کفی‌هایی است که در داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های وسایل طبی به فروش می‌رسند. غالباً، بهترین کفی‌های طبی برای کودکانی که دچار بیماری Sever یا ناهنجاری‌هایی در راه رفتن هستند، به‌طور ویژه توسط پزشک متخصص پای اطفال ساخته شده است. در این موارد، پزشک با استفاده از یک گچ کف پای کودکتان را قالب‌گیری می‌کند. سپس با استفاده از این قالب، ارتز (کفی یا بریس یا هر وسیله‌ی کمکی) را تهیه می‌کند.
“این خدمت و سرویس و محتویات این مقاله در کلینیک روشا انجام نمی شود و مشاوره ای هم داده نمی شود و فقط صرفا برای افزایش دانش بازدیدکنندگان عزیز درج شده است”
