ورود به مدرسه برای هر کودکی یک رویداد بسیار مهم محسوب می‌شود. فراهم کردن شرایط مناسب ورود به مدرسه، تأثیر مثبتی بر روند تحصیلات کودک دارد. هر کودک در مرحله متفاوتی از رشد و تکامل، ورود به مدرسه را تجربه می‌کند. والدین می‌توانند جهت کسب شرایط روحی لازم برای ورود به مدرسه با در نظر گرفتن اقدامات زیر به کودک کمک کنند.

چگونه شرایط ورود به مدرسه را برای کودک فراهم کنیم؟ 


آماده کردن کودک از لحاظ روحی 

چگونه شرایط روحی ورود به مدرسه را برای کودک فراهم کنیم؟

ایجاد آمادگی در کودک به کمک والدین

شناخت مدرسه، مکان‌ها و افراد جدید می‌تواند باعث ایجاد اضطراب در کودک شود. آشنایی با محیط اطراف و ملاقات با معلم‌ها در کلاس سبب اطمینان خاطر کودک در جهت شناخت و کسب شرایط ورود به محیط مدرسه می‌شود:

  • پیش از آغاز دوران تحصیلی، با کودک خود به مدرسه بروید تا کودک با محیط مدرسه آشنا شود.
  • در جلساتی که برای والدین ترتیب داده می‌شود شرکت کنید تا در ارتباط با مسائل مورد نیاز در مورد مدرسه اطلاعات لازم را کسب کنید.
  • در صورتی که برادر یا خواهر بزرگتر کودک قبلاً به مدرسه رفته است، از او بخواهید که در ارتباط با محیط مدرسه و کارکنان آن به کودک توضیحات لازم را ارائه کند.
  • اطمینان حاصل کنید که کودک ارتباط مناسبی بین مدرسه و منزل برقرار می‌کند؛ چرا که این مساله احساس امنیت خاطر مورد نیاز جهت ورود به مدرسه را برای کودک مهیا می‌کند.

تشویق کودک به برقراری ارتباط با دیگران

در صورتی که کودک پیش از آغاز مدرسه به مهد کودک رفته باشد، امکان دارد بتواند دوران تحصیل خود در مدرسه را با دوستان مهد کودک آغاز کند. اگر کودک قبلاً به مهد کودک نرفته است، تلاش کنید تا با والدین یا دیگر کودکان در کلاس ارتباط برقرار کنید. در این صورت می‌توانید پیش از آغاز دوره تحصیل، ترتیبی دهید تا فرزند شما با کودکان دیگر نیز آشنا شود. معاشرت و تعامل فرزند شما با کودکان دیگر از اهمیت زیادی برخوردار است؛ چرا که سبب تقویت مهارت‌های اجتماعی در کودک می‌شود:

  • برای کودک فرصتی فراهم کنید تا با کودکان دیگر در فعالیت‌های تفریحی شرکت کند.
  • از کودکان دیگر خواهش کنید که در انجام بازی و فعالیت‌های تفریحی به فرزند شما ملحق شوند.
  • حس همدلی با دیگران را در کودک خود تقویت کنید.

ایجاد هیجان و اشتیاق در کودک در ارتباط با ورود به مدرسه

ورود به مدرسه می‌تواند برای کودک به طور همزمان باعث ایجاد اضطراب و هیجان شود. اجازه دهید که کودک از این احساس هیجان لذت ببرد و از لحاظ روحی کودک خود را برای ورود به مدرسه آماده کنید. به این منظور می‌توانید در ارتباط با ورود به مدرسه برای کودک کتاب را بخوانید و از کودک بخواهید که در این مورد اظهار نظر کند و به سؤالات شما در این زمینه پاسخ دهد. همچنین می‌توانید پیش از آغاز دوران تحصیل، لباس فرم مدرسه را برای کودک تهیه کنید تا کودک به استفاده از آن عادت کند.

ایجاد آمادگی در کودک جهت حفظ استقلال

ایجاد آمادگی در کودک جهت حفظ استقلال

 

در اولین سال ورود کودک به مدرسه والدین بایستی هم از لحاظ شخصی و هم از لحاظ تحصیلی در جهت حفظ استقلال به کودک کمک کنند. کادر آموزشی و کارکنان در مدرسه در جهت آموزش مهارت‌های لازم به منظور کسب استقلال از کودک حمایت می‌کنند؛ همچنین والدین نیز با استفاده از روش‌های مختلفی می‌توانند جهت کسب و حفظ استقلال، شرایط ورود به مدرسه را برای کودک فراهم کنند.

استفاده از دستشویی 

در زمان ورود به مدرسه کودکان بایستی قادر باشند که به طور مستقل و بدون کمک والدین از دستشویی استفاده کنند. این امر شامل خارج کردن لباس، شستشو، استفاده از سیفون و شستن دست‌ها می‌باشد. امکان دارد کودک همچنان در استفاده از دستشویی در مدرسه با مشکل مواجه شود. تلاش کنید تا پیش از ورود کودک به مدرسه، نکات لازم در ارتباط با استفاده از دستشویی بدون کمک اشخاص دیگر را به کودک به طور کامل آموزش دهید.

آموزش رعایت بهداشت فردی 

در اولین سال ورود به مدرسه، کودک زمان زیادی را صرف بازی کردن و فعالیت‌های تفریحی در خارج از منزل می‌کند و امکان دارد که لباس‌های خود را آلوده کند. این مساله طبیعی است و بخش مهمی از روند آموزشی و تکاملی کودک محسوب می‌شود. به منظور حفظ و رعایت بهداشت فردی، به کودک کمک کنید تا به طور مستقل مراقبت‌های شخصی لازم را انجام دهد. به این منظور مواردی مانند نحوه شستن دست‌ها و طریقه استفاده از پیشبند جهت حفاظت از لباس‌ها را به کودک آموزش دهید.

  هیپوتونی (کاهش استحکام عضلانی): آیا هیپوتونی قابل درمان است؟

لباس پوشیدن 

کودک بایستی قادر باشد که بدون کمک دیگر لباس‌های خود را تعویض کند. در صورتی که در منزل والدین همیشه در مورد پوشیدن لباس به کودک کمک کنند، در زمان ورود به مدرسه نیز کودک در این مورد به والدین وابسته می‌باشد. جهت سهولت در امر لباس پوشیدن، می‌توانید به جای لباس‌های دکمه‌دار، برای کودک لباس‌های دارای زیپ تهیه کنید. همچنین بهتر است کودک به جای کفش‌های دارای بند از کفش دارای بند چسبی استفاده کند.

غذا خوردن 

در زمان ورود به مدرسه، کودکان همراه با شاگردان دیگر غذای خود را میل می‌کنند. بسیار اهمیت دارد که کودک بتواند به طور مستقل و بدون نیاز به کمک والدین، غذای خود را صرف کند. نحوه استفاده از قاشق و چنگال هنگام صرف غذا را در منزل به کودکان آموزش دهید. حتی اگر کودک در انجام این کار به اندازه کافی ماهر نباشد، در اثر غذا خوردن همراه با همکلاسی‌ها در مدرسه به مرور زمان این مهارت در آن‌ها تقویت خواهد شد.

آماده کردن کودک جهت یادگیری

آماده کردن کودک جهت یادگیری

در اولین سال ورود به مدرسه، کودکان مطالب بسیار زیادی را از راه تفریح و سرگرمی می‌آموزند. در بیشتر موارد، کودکان آمادگی یادگیری دروس مختلف از طریق کلاس‌های رسمی را ندارند. پیشرفت تحصیلی کودک بر پایه تکامل اجتماعی، ارتباطی، زبانی و رشد جسمانی شکل می‌گیرد. البته والدین نیز می‌توانند در پیشرفت تحصیلی کودک نقش به سزایی داشته باشند:

خواندن کتاب برای کودک 

یکی از مواردی که کودک در سال اول ورود به مدرسه می‌آموزد، نحوه خواندن لغات و جملات ساده می‌باشد. ولی توصیه می‌شود که والدین پیش از ورود کودک به مدرسه، فرصت آشنایی با کتاب‌ها و داستان‌های مختلف را برای کودک فراهم کنند. آشنایی با داستان‌های مشهور، گفتگو در مورد کتاب‌های مختلف و تقویت مهارت‌های شنیداری در تکامل و پرورش فکری کودک دارای تأثیر به سزایی است. کودک نیازی به خواندن کتاب پیش از آغاز دوران تحصیل ندارد ولی والدین بایستی فرصت لذت بردن از کتاب‌های داستان را برای کودک فراهم کنند. بهتر است هر شب پیش از خوابیدن، کودک از فرصت شنیدن داستان توسط والدین بهره‌مند شود.

تشخیص شکل ظاهری اسامی 

پیش از این که کودک نحوه نوشتن نام خود را یاد بگیرد، بایستی قادر باشد که الگو و شکل ظاهری حروف موجود در نام خودش را بیاموزد. در نتیجه کودک در زمان ورود به مدرسه می‌تواند وسایلی که نامش بر روی آن‌ها قرار دارد را در بین وسایل دیگر پیدا کند و حروف موجود در کلمات و جملات دیگر را نیز به راحتی تشخیص دهد. در صورت آمادگی لازم، می‌توانید نحوه نوشتن نام کودک را نیز به او آموزش دهید.

شمارش اعداد 

یادگیری مهارت شمارش از طریق بازی‌ها و آهنگ‌های آموزشی در مهد کودک و در سنین پایین آغاز می‌شود. کودک را تشویق به شمردن اشیاء و وسایل مختلف کنید تا کودک پیش از ورود به مدرسه با الگوهای شمارشی به طور کامل آشنا باشد. در محیط زندگی خود کودک را به تشخیص اعداد و شماره‌های مختلف ترغیب کنید. والدین بایستی یادگیری اعداد را برای کودک به یک سرگرمی جذاب تبدیل کنند.

استراحت کافی

در چند هفته اول پس از ورود به مدرسه، امکان دارد کودک بسیار خسته شود. اجازه دهید که کودک پس از پایان مدرسه و بازگشت به منزل به اندازه کافی استراحت کند. والدین نباید جهت انجام فعالیت‌های سنگین و کلاس‌های اضافی برای کودک برنامه‌ریزی کنند. کودک جهت سازگاری با برنامه درسی خود در مدرسه به زمان نیاز دارد. به همین جهت فرصت کافی جهت استراحت در منزل در اختیار کودک قرار دهید.

اضطراب ناشی از جدا شدن کودک از والدین


اضطراب ناشی از جدا شدن کودک از والدین

در زمان ورود به مدرسه، بروز اضطراب ناشی از جدا شدن از والدین در کودک بسیار طبیعی می‌باشد. در اوایل دوران کودکی گریه کردن، بد خلقی یا وابستگی به والدین واکنش‌های طبیعی به جدایی و جزئی از مراحل رشد و تکامل کودک محسوب می‌شوند. امکان دارد اضطراب ناشی از جدایی، پیش از تولد یک سالگی کودک آغاز شود و ممکن است در سن چهار سالگی مجدداً بروز کند (و یا تا چهار سالگی ادامه داشته باشد). شدت و زمان اضطراب ناشی از جدایی کودک از والدین در هر کودکی متفاوت می‌باشد. مقداری نگرانی ناشی از ورود به مدرسه و جدایی از والدین طبیعی محسوب می‌شود. والدین بایستی با صبر و شکیبایی، دشواری ناشی از جدایی را برای کودک کاهش دهند.

  ارتباط برقرار نکردن کودک: آموزش برقراری ارتباط اجتماعی به کودک

حتی با وجود تلاش فراوان والدین، اضطراب ناشی  از جدایی در بعضی از کودکان از بین نمی‌رود. این کودکان، تداوم یا بروز مکرر اضطراب شدیدی را در طی دوران ابتدایی تجربه می‌کنند. در صورتی که این اضطراب در فعالیت‌های عادی مانند تکالیف مدرسه و یا روابط کودک با دوستانش اختلال ایجاد کند و بیش از چند ماه تداوم  داشته باشد، امکان دارد اختلال اضطراب جدایی در کودک وجود داشته باشد.

اختلال اضطراب جدایی بخش طبیعی از روند رشد و تکامل کودک محسوب نمی‌شود و در واقع یک مشکل جدی عاطفی به شمار می‌رود که توسط غم و اضطراب شدید در زمان دوری کودک از والدین شناسایی می‌شود. البته اضطراب ناشی از جدایی در حد عادی و همچنین اختلال اضطراب جدایی دارای علائم مشترکی هستند و امکان دارد والدین در تشخیص این دو مورد دچار اشتباه شوند.

تفاوت اصلی اضطراب عادی و اختلال اضطراب جدایی، شدت میزان ترس و هراس کودک و بروز اختلال در فعالیت‌های روزمره می‌باشد. امکان دارد کودک مبتلا به اختلال اضطراب جدایی تنها با تصور دوری از پدر و مادر دچار اضطراب شود و ممکن است جهت خودداری از بازی با همسالان یا رفتن به مدرسه از خستگی و بیماری شکایت کند. صرف نظر از شدت علائم، اختلال اضطراب جدایی قابل درمان است. والدین قادر هستند که با انجام اقدامات مختلفی، در تسکین علائم این اختلال و بهبود وضعیت عاطفی کودک نقش موثری داشته باشند.

علائم اختلال اضطراب جدایی 


علائم اختلال اضطراب جدایی

کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی به طور مداوم از دوری از والدین و جدایی در ترس و هراس به سر می‌برند. علائم ناشی از این اختلال عبارتند از:

  • ترس در ارتباط با وقوع حادثه ناخوشایند برای یکی از والدین. شایع‌ترین ترس کودک ناشی از اختلال اضطراب جدایی، هراس از وقوع حادثه ناخوشایند برای والدین در غیاب کودک است. برای مثال، امکان دارد کودک در ارتباط با بیمار شدن یا آسیب دیدن والدین به طور مداوم در هراس و اضطراب به سر ببرد.
  • نگرانی در مورد جدایی بلندمدت. در این حالت کودک احساس می‌کند که پس از جدایی از خانواده، بر اثر عاملی این جدایی به طول خواهد انجامید. برای مثال امکان دارد کودک نگران دزدیده شدن و یا گم شدن باشد.
  • خودداری از رفتن به مدرسه. کودک در اثر اختلال اضطراب جدایی ممکن است در ارتباط با رفتن به مدرسه دچار ترس غیر طبیعی شده و جهت ماندن در منزل حاضر به انجام هر کاری باشد.
  • عدم تمایل به خوابیدن. اختلال اضطراب جدایی می‌تواند به علت ترس ناشی از تنها ماندن و یا در اثر کابوس‌های ناشی از جدایی، باعث ایجاد بی‌خوابی در کودک شود.
  • بروز عارضه جسمانی مانند سردرد یا معده‌درد. در زمان رفتن به مدرسه یا قبل از آن، کودک در اثر اختلال اضطراب جدایی معمولاً احساس ناخوشی و بیماری می‌کند.
  • وابستگی به والدین. در صورتی که والدین تمایل به ترک منزل داشته باشند، امکان دارد کودک والدین را دنبال کرده و یا والدین خود را بغل کنند.

علت ترس از جدا شدن کودک از والدین 


اختلال اضطراب جدایی به این علت در کودک ایجاد می‌شود که کودک به هر دلیلی احساس عدم امنیت می‌کند. به این منظور به عواملی که ممکن است سبب عدم تعادل کودک شوند و یا امنیت او را به خطر اندازند و روند زندگی او را مختل کنند توجه کنید.

دلایل متداول ترس از جدا شدن کودک از والدین و ایجاد اختلال اضطراب جدایی در کودک عبارتند از:

  • تغییر محیط. تغییر محیط پیرامون کودک مانند منزل یا مدرسه جدید می‌تواند سبب بروز اختلال اضطراب در کودک شود.
  • استرس. موقعیت‌های ایجاد کننده استرس مانند تغییر مدرسه، طلاق و یا از دست دادن والدین می‌توانند سبب بروز اضطراب در کودک شوند.
  • نگرانی و اضطراب والدین. در برخی از مواقع، اختلال اضطراب جدایی در کودک می‌تواند در اثر نگرانی و اضطراب والدین ایجاد شود. والدین و کودکان هر دو در ایجاد استرس و اضطراب در همدیگر مؤثر هستند.
  • دلبستگی غیر مؤثر. بین والدین و کودک یک ارتباط عاطفی وجود دارد. ارتباط و دلبستگی مؤثر می‌تواند سبب ایجاد احساس امنیت و آرامش در کودک شود. ولی وجود یک رابطه و دلبستگی غیر مؤثر می‌تواند سبب بروز مشکلاتی مانند اختلال اضطراب جدایی و ترس از جدا شدن کودک از والدین شود.
  توانبخشی در سیاتیک: درمان درد و گرفتگی عصب سیاتیک

کمک به کودک در جهت رفع ترس ناشی از جدایی از والدین 


کمک به کودک در جهت رفع ترس ناشی از جدایی از والدین

هیچ پدر و مادری تمایل به مشاهده کودک خود در حالت ترس، نگرانی و اضطراب ندارند. بسیاری از والدین تلاش می‌کنند که تا حد ممکن از دوری کردن و جدایی از کودک خود اجتناب کنند. ولی بهتر است به جای خودداری از دوری و جدایی، به کودک در مقابله با اضطراب ناشی از جدایی کمک شود تا کودک احساس آرامش کند. ایجاد یک محیط صمیمی و دوستانه در منزل به ایجاد حس امنیت در کودک کمک می‌کند. حتی اگر تلاش والدین در این جهت باعث رفع کامل مشکل نشود، ایجاد یک محیط صمیمی و سرشار از آرامش به تسکین علائم اختلال اضطراب جدایی در کودک کمک می‌کند.

  • در ارتباط با اختلال اضطراب جدایی مطالعه کنید. در صورتی که در مورد تجربه کودک از اختلال اضطراب جدایی کسب اطلاع کنید، راحت‌تر می‌توانید به او در جهت رفع این اختلال کمک کنید.
  • به احساسات کودک خود احترام بگذارید. در صورتی که کودک در اثر ترس ناشی از جدایی از والدین احساس تنهایی می‌کند، شنیدن حرف‌های او و احترام گذاشتن به احساساتش تأثیر بسیار مثبتی بر روحیه او خواهد داشت.
  • در مورد احساس کودک با او صحبت کنید. بهتر است به جای تنها گذاشتن کودک و فراموش کردن مساله، با او در ارتباط با احساساتش و مشکلات ایجاد شده در اثر اختلال اضطراب جدایی صحبت کنید.
  • برای رویارویی با مشکلات ناشی از جدایی از کودک آماده باشید. در ارتباط با موقعیت‌هایی که می‌توانند در کودک ایجاد اضطراب کنند (مانند رفتن به مدرسه یا بازی با همسالان)، آماده رویارویی با اضطراب و دیگر مشکلات ناشی از جدایی از کودک باشید.
  • در زمان جدا شدن از کودک آرامش خود را حفظ کنید. در صورتی که در زمان جدایی از کودک بتوانید آرامش خود را حفظ کنید، احتمال این که کودک نیز قادر به حفظ آرامش خود باشد بیشتر است.
  • در ارتباط با امور روزمره برنامه‌ریزی کنید. وجود برنامه منظم در طول روز باعث ایجاد حس امنیت در کودکان شده و ترس از مسائل مختلف را در کودک از بین می‌برد. به این منظور تلاش کنید که زمان خاصی را برای امور روزمره مانند غذا خوردن و خوابیدن اختصاص دهید. در صورت تغییر در زمان برنامه‌های روزانه، از قبل با کودک خود در این مورد صحبت کنید.
  • قوانین و محدودیت‌های امور روزانه را برای کودک شرح دهید. کودک بایستی بداند که اگرچه والدین احساسات او را درک می‌کنند، ولی در طول روز قوانینی وجود دارند که بایستی رعایت شوند. تعیین قوانین و محدودیت باعث می‌شود که کودک از احساسات خود در موقعیت‌های گوناگون آگاه شود و راحت‌تر بتواند استرس و اضطراب خود را مدریت کند.
  • به کودک حق انتخاب دهید. در صورتی که کودک در ارتباط خود با والدین دارای حق انتخاب باشد، احساس آرامش و امنیت بیشتری می‌کند. برای مثال می‌توانید در مورد محل پیاده شدن در مسیر مدرسه یا خرید وسایل مدرسه به او حق انتخاب بدهید.

زمان مراجعه به مشاور جهت کمک به کودک برای رفع اضطراب ناشی از جدایی از والدین 


والدین با صبر و شکیبایی و استفاده از مهارت خود به تنهایی نیز می‌توانند به کودک جهت رفع اضطراب ناشی از جدایی کمک کنند. ولی امکان دارد برخی از کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی به کمک مشاور نیاز داشته باشند. جهت تصمیم‌گیری برای مراجعه به مشاور، به علائمی که نیاز به مداخله درمانی دارند توجه کنید. این علائم عبارتند از:

  • بدخلقی و یا وابستگی غیر متناسب با سن کودک
  • گوشه‌گیری و دوری از دوستان، خانواده و یا همسالان
  • دغدغه ذهنی ناشی از ترس شدید یا احساس گناه
  • شکایت دائمی از عارضه‌های جسمانی
  • خودداری از رفتن به مدرسه برای چندین هفته
  • ترس غیر طبیعی ناشی از ترک منزل

در صورتی که تلاش جهت تسکین علائم فوق تاثیری در بهبود وضعیت روحی کودک نداشته باشند، بایستی با پزشک مشورت شود. نکته قابل توجه این که علائم فوق می‌توانند ناشی از تروما یا آسیب جسمی نیز باشند. در این صورت بایستی به متخصص درمان ترومای کودکان مراجعه شود.

مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Fill out this field
Fill out this field
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.
You need to agree with the terms to proceed

فهرست
Call Now Buttonتماس