شناخت وضعیت دانش آموز بیش فعال در مدرسه کار آسانی است. دانش آموزان بیش فعال به طور پیوسته در حال جنب و جوش هستند، مرتباً از کاری به کار دیگر می‌پرند و در نهایت نمی توانند هیچ کدام را کامل انجام دهند. حتی اگر روی صندلی نشسته باشند، آرامش ندارند، مرتباً می چرخند، پایشان را تکان می دهند و به هیچ عنوان بدون حرکت در یک جا قرار نمی گیرند. می توان گفت که دانش آموز بیش فعال همیشه در حال حرکت است، در همه جا سرک می کشد و به مدت طولانی نمی‌تواند بر روی صندلی خود بنشیند. این نکته را در نظر داشته باشید که برخی دانش‌آموزان بیش فعال به دلیل بی قراری زیاد دارای مشکلات یادگیری نیز می شوند.
متأسفانه بیش فعالی ممکن است مشکلاتی را در خانه و به خصوص در مدرسه ایجاد کند. در این مقاله مواردی ارائه شده است که می تواند به معلمان و والدین در کنترل کودکان بیش فعال و کاهش اضطراب آنان، کمک کند این نکته را مدنظر قرار دهید که هر زمان می خواهید دانش آموز بیش فعال خود را درمان کنید، حتماً به یک پزشک مجرب مراجعه کنید تا در خصوص درمان و مدیریت عوارض آگاه بوده و همچنین خطرات و زمان بهبودی درمان را کاهش دهد.
بیش فعالی چیست؟
بیش فعالی یک اختلال رفتاری است که به آن توجه دقیق یا نقص اوجین یا ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) هم گفته می‌شود. افراد مبتلا به بیش فعالی دارای مشکلات در توجه، کنترل عصبی و تعادل تحرکی هستند که می‌تواند بر روی زندگی شخصی، تحصیلی و حرفه‌ای آنها تأثیر گذار باشد.
علائم بیش فعالی ممکن است شامل افزایش حرکت و کنجکاوی، عدم توانایی در تمرکز و تعقیب، اشتباهات متکرر، انتخاب‌های به احتمال بالای خطرناک و کندی در انتخاب و بلوغ فردی باشد.
درمان بیش فعالی عموماً می‌تواند شامل مدیریت مشکلات رفتاری، ترکیب درمانی با داروها و مشاوره شخصی و خانوادگی باشد. تمرینات مدیریت استرس، تمرینات تنفسی، ورزش منظم، روتین‌های امتحان‌شده و تربیت کودکان از روش‌های کمک به مدیریت بیش فعالی است.
در صورتی که فکر می‌کنید که شما یا کسی از اطرافیانتان احتمالاً دچار بیش فعالی است، مهم است که با یک متخصص روانشناسی یا پزشک مشاوره کنید تا بهترین راهکار برای مدیریت این اختلال را پیدا کنید.
مواردی که معلمان برای کمک به دانش آموزان بیش فعال باید انجام دهند
موارد زیر می تواند به معلمان در مدیریت رفتار دانش آموز بیش فعال در کلاس درس کمک کنند:
تایم استراحت را حذف نکنید
ممکن است که حذف تایم استراحت یا زمان بازی به عنوان تنبیه برای شما وسوسه انگیز باشد، اما این روش برای معلمان ایده خوبی نیست. در نتیجه از انجام این کار بر روی کودکان بیش فعال جداً خودداری کنید، حذف بازی فیزیکی، مانع تخلیه انرژی شده و می تواند بیش فعالی دانش آموز را در کلاس بدتر کند. متأسفانه، تحقیقات نشان می دهد که گرفتن تایم بازی و استراحت به عنوان تنبیه یک روش رایج برای کودکان بدرفتار در کلاس است.
اگر شما نیاز به تنبیه کودک بیش فعال دارید، بهتر است که از یک روش جایگزین استفاده کنید. به عنوان مثال، می توانید کودک را پس از مدرسه مسئول تمیز کردن کلاس کنید.
دانش آموزان مبتلا به بیش فعالی برای تخلیه انرژی اضافی نیاز به حرکت و فعالیت بدنی دارند. فعال بودن در زمان های مناسب، مانند زنگ تفریح یا در خانه، این پیام را برای کودک تقویت میکند که می‌تواند در زمان های تعیین شده به بازی و تفریح بپردازد. استفاده از صندلی متحرک نیز می تواند به کودک کمک کند تا در حالی که نشسته است مقداری از انرژی خود را آزاد کند.
همکاری کردن با دوست
شما می توانید دانش آموز بیش فعال را با دوستش همراه کرده و کارهای کلاسی نظیر، توزیع برگه، تمیز کردن تخته سیاه و یا سایر کارهای فیزیکی را به آنها بسپارید. این روش می تواند به دانش آموزان فرصتی برای استراحت و حرکت دهد، همچنین سپردن کار به آنها این اجازه را می دهد تا احساس مفید بودن داشته باشند. همچنین کودک پس از مدرسه نیز می تواند انرژی خود را با فعالیت‌های فیزیکی خارج از خانه نظیر بازی کردن، دویدن، بسکتبال یا سایر ورزش‌های پرتحرک، تخلیه کند. این نوع فعالیت های بدنی ممکن است بی قراری کودک را کاهش داده و تحمل نشستن بر روی صندلی در تایم مدرسه را افزایش دهد.
اجازه دهید کودک بایستد
ایجاد کردن محیطی در گوشه کلاس که کودکان بتوانند در آن بایستند و کارهای خود را انجام دهند، می تواند در تخلیه انرژی و کاهش بیش فعالی آنها مؤثر باشد. شما می توانید با قرار دادن صندلی راحتی در کنار و یا ته کلاس این اجازه را به دانش آموز دهید تا در صورت نیاز از جای خود بلند شود و برای تنوع روی صندلی های نرم و راحتی گوشه کلاس بنشیند. در نتیجه استفاده از صندلی های راحتی می تواند در کنترل کودکان بیش فعال و ایجاد حس آرامش در آنها مؤثر باشد.
تشویق کردن برای توجه به جزئیات
در صورتی که دانش آموز کار خود را سریع انجام داد، از او بخواهید که قبل از تحویل، کار خود را با دقت بررسی کند. این قضیه به آنها می آموزد تا توجه خود را به جزئیات افزایش دهند و از احتمال ایجاد اشتباهاتی که ناشی از بی دقتی است و می تواند از نظر تحصیلی به آنها آسیب برساند اجتناب کنند. تقسیم وظایف به بخش‌های کوچکتر نیز می تواند به موفقیت دانش آموزان مبتلا به بیش فعالی کمک کند.
شانس دوم بدهید
در هنگام دادن نمره به کار دانش آموز، اشتباهات را علامت گذاری کنید و به او اجازه دهید تا به ازای اصلاح هر اشتباه، بخشی از نمره وی بازگردد. این کار به آنها کمک می کند تا در دفعات بعدی، به جزئیات توجه بیشتری داشته باشند و همچنین انگیزه شان برای اصلاح کار افزایش یابد.
حتماً زمانی برای استراحت در نظر گرفته شود
حتماً، بین انجام تکالیف و نشستن طولانی مدت روی صندلی، تایمی را برای استراحت به دانش آموزان بدهید. به دانش آموز اجازه دهید تا حداقل هر ساعت یک بار در حیاط قدم بزند و همچنین تمرینات کششی و تنفسی را برای کاهش استرس انجام دهد. این گونه فعالیت ها می توانند بسیار ساده باشند به عنوان مثال رفتن به دفتر مدرسه برای برداشتن چیزی یا انجام کاری می تواند بسیار کمک کننده باشد. و یا شما می توانید که از او بخواهید 20 دقیقه روی تکلیف ریاضی‌اش کار کرده و پس از آن به مدت پنج دقیقه استراحت کند. از دانش‌آموز بخواهید که در زمان استراحت یا در هنگام رفتن به دستشویی، حرکات فیزیکی انجام دهد. در واقع، کل کلاس می‌تواند از این روش ها به منظور کاهش استرس و تنش استفاده کند.
شناسایی علت سطح فعالیت بالای دانش آموز
بیش فعالی کودک ممکن است به دلیل اختلال کمبود توجه باشد که این مشکل مبنای فیزیولوژیکی دارد و یا احتمال دارد که ناشی از دلایل دیگری باشد. مثلاً ممکن است که کار برای دانش آموز دشوار بوده و باعث ناامیدی او شده و یا بالعکس خیلی آسان باشد و در نهایت موجب بی حوصلگی او شود. علاوه بر آن بررسی کنید که آیا دانش آموز در مورد نحوه انجام تکالیف سردرگم است یا خیر؟ این نکته را در نظر بگیرید که سطح بالای فعالیت او برای چه چیزی ایجاد شده است.
استانداردهای کلاس خود را تنظیم کنید
برخی اوقات امکان دارد مجبور شوید تا استانداردهای عادی کلاس را عوض کنید. به عنوان مثال شاید لازم نباشد تا همه دانش‌آموزان منظم پشت میزهای خود بنشینند، رویشان به جلو و پشتشان صاف باشند. شما می توانید به دانش آموز بیش فعال اجازه دهید که برخی اوقات نزدیک میزش بایستد، راه برود، یا در حالی که ایستاده است (تا زمانی که مزاحم دانش آموزان دیگر نشده) درسش را بخواند. معلمان می توانند به دانش‌آموزان فعال‌تر خود اجازه دهند تا بعضی اوقات در سالن قدم بزنند. به عبارتی آنها اجازه می دهند زمانی که دانش آموز احساس بی قراری میکند بتواند بلند شود و راه برود.
اجازه دهید تا اشیاء روی میز خود را جابه جا کند
دانش‌آموزان بیش‌فعال می‌توانند در هنگام بی قراری، با وسایل کوچک بازی کنند. با این روش آنها همچنان می توانند سر میز خود باقی مانده و به درس گوش می‌دهند. در واقع، انجام این کار ممکن است به افزایش میزان توجه آنها کمک کند. به دانش آموز فعال اجازه دهید تا زمانی که می تواند سر میز خود باقی مانده و در عوض با وسایلی مانند گیره کاغذ یا خودکار و پاک کن بازی کند. همچنین می توانید از او بخواهید در حالی که روی صندلی خود نشسته است، توپ مخصوص استرس را فشار دهد تا تنش و اضطرابش از بین برود. این نوع اسباب‌بازی‌ها می‌توانند دقت را به ویژه در دانش‌آموزانی که بیش فعال هستند و مشکل عدم تمرکز دارند، افزایش دهد. یکی دیگر از روش های کاهش استرس این است که از کودک بخواهید در حالی که پشت میزش نشسته است، یک نوار کشسان را زیر پاهاش قرار دهد و با دستانش آن را بکشد.
راه اندازی فضای مخصوص کودک
با کشیدن نوار دور میز دانش آموز، مرز مجاز برای فعالیت او را مشخص کنید. شما می توانید محدوده را به صورت مربع یا مستطیل بسازید، بهتر است نوار را حدود یک فوت یا بیشتر از هر چهار طرف، دور میز بکشید. به کودک بگویید که این محدوده در واقع دفتر اوست و تا زمانی که در محدوده فضای کاری خود باقی بماند می تواند بایستد یا در آن حرکت کند، اما نمی تواند بدون اجازه شما آن فضا را ترک کند. این روش به دانش آموز احساس آزادی می دهد و همچنین به او کمک می کند تا مقداری بر رفتار خود مسلط شود. با گذشت زمان، شما می توانید با استفاده از نوار، فضا را کوچکتر کنید.
برای نشان دادن اینکه دانش آموز از صندلی خود خارج شده است، به او علامت دهید
ممکن است دانش آموزی که اختلال توجه دارد گاهی اوقات نیازمند دریافت علامت از سوی شما باشد، در زمان بی توجهی، یک سیگنال ظریف به دانش آموز بیش فعال دهید تا به او هشدار داده شود که باید به صندلی خود بازگردد. این سیگنال یا علامت ها ممکن است شامل چشمک زدن، لمس شانه یا کشیدن آرام گوشتان باشد. برخی اوقات باید نام او را به آرامی بگویید تا توجه اش جلب شود. در صورت لزوم، با تذکر شفاهی به دانش آموز او را تشویق کنید تا به صندلی خود بازگردد.
بلیط
در صورتی که دانش آموز بیشتر اوقات برای انجام کارهایی نظیر تیز کردن مداد یا پرسیدن سؤال از صندلی خود خارج می شود، شما می توانید برای رفع این مشکل، تعداد محدودی بلیط به او بدهید و از او بخواهید که وقتی می خواهد صندلی خود را ترک کند، به شما بلیط بدهد. در نتیجه وقتی بلیط دانش آموز تمام شود، اجازه خروج از صندلی خود را ندارد. در صورتی که این روش را اجرا کردید، اجازه دهید هر بار که کودک صندلی خود را ترک میکند، سه دقیقه استراحت و فعالیت داشته باشد. این کار به او کمک می کند تا خودکنترلی را آموزش ببیند و در عین حال عادت راه رفتن و بیرون از صندلی ماندن را کاهش دهد.
ترتیبی دهید که دانش آموز یک جلیقه وزنه دار بپوشد
جلیقه های وزنه دار برای کمک به دانش آموزان دارای عدم تمرکز یا بیش فعال و به منظور افزایش حس آرامش آنها استفاده می شود. برخی از معلمان نیز از گردن بندهای طبی مخصوص برای کودکان بیش فعال استفاده می کنند. این وسیله هنگامی که در اطراف گردن قرار می گیرد، وزن، گرما و حس لمسی را برای دانش آموز فراهم کرده، سطح استرس را کاهش داده و دانش آموز را آرام می کند. در صورتی که مدرسه شما مشاور روانشناس دارد، حتماً از او بپرسید که آیا موارد ذکر شده برای دانش‌آموز شما مناسب است یا خیر.
به آنها آموزش دهید که چگونه آرام شوند
آموزش ذهن آگاهی در مدارس مختلف ممکن است متفاوت و منحصر به فرد باشد، بسیاری از معلمان تاکنون از مزایای آن بهره مند شده‌اند. تحقیقات اخیر نشان داده است که استفاده از تکنیک های ذهن آگاهی، نتایج مفیدی را برای کلاس درس به ارمغان آورده است. به عنوان مثال دانش آموزانی که در برنامه یوگا شرکت می کردند، میانگین نمرات GPA آنها به طور قابل توجهی نسبت به سایر دانش آموزان متفاوت بود. مزایای ذهن اگاهی تنها منحصر به نمرات نیست. در واقع یوگا به دانش آموزان دبیرستانی کمک کرد تا بتوانند احساسات خود را کنترل کنند.
ذهن آگاهی یعنی حضور در لحظه حال، بدون وابستگی به گذشته یا ترس از قضاوت شدن. برای یک کودک بیش فعال، ذهن آگاهی به معنای حس کردن وضعیت فعلی بدن، ذهن و ایجاد صلح و آرامش با آن است.
ذهن آگاهی معمولاً از طریق تکنیک های مدیتیشن به دست می آید. مدیتیشن به ذهن آموزش می دهد تا حواس پرتی ها را کنار بگذارد و در زمان حال حضور داشته باشد. در صورتی که تصور می‌کنید دانش آموزان شما برای مدیتیشن خیلی کوچک یا بی توجه هستند، می توانید کار را با تکنیک های ساده تر نظیر تنفس و آرامش شروع کنید. در نهایت مدیتیشن منجر به ایجاد وضعیت ذهنی متمرکز می شود.
- ابتدا باید بدانید که چگونه تکنیک آرامش و تنفس در کلاس درس اجرا می شود. شما می توانید از یک مربی خوب بخواهید که در چند کلاس شرکت کند. با مربی در مورد آموزش تکنیک های آرامش و تنفس به کودکان صحبت کنید، او را به کلاس دعوت کنید و از او بخواهید که یک تایم استراحت کوتاه برای دانش آموزان این کار را انجام دهد.
- تمدد اعصاب معمولاً با تصاویر بصری آرامش بخش ترکیب می شود. بسیاری از ورزشکاران برای بهبود عملکرد خود از این تکنیک استفاده می کنند. از آنجایی که با دانش‌آموزان بیش‌فعال سر و کار دارید، از آنها بخواهید صحنه‌ای آرام‌بخش، مانند باغ، ساحل، یا جنگلی آرام را تصور کنند.
تشویق به یادگیری عملی
دانش‌آموزان بیش‌فعال زمانی که درگیر کارهای عملی باشند، بهتر یاد می‌گیرند. شما نمی توانید از آنها انتظار داشته باشید که با آرامش پشت میز خود بنشینند، به صحبت های شما گوش دهند و آموزش ببینند. این کار برای آنها بسیار سخت و چالش برانگیز است. به طور کلی انجام دادن همیشه بهتر از گوش دادن است، بنابراین شما می توانید کارهای عملی را به یک فعالیت یادگیری تبدیل کنید.
- از آنها بخواهید از روی کتاب درسی‌شان، تصویر بکشند. این کار در واقع روشی مناسب برای آموزش مقاله نویسی و داستان نویسی است.
- شما می توانید دانش آموزان خود را با افراد حرفه ای که راهنمایی های گام به گام در خصوص نحوه نویسندگی و مقاله نویسی ارائه می دهند، آشنا کنید. با این روش کودکان درگیر فرآیند نوشتن می شوند.
- معلمان در اغلب اوقات به والدین توصیه می کنند که با فرزندان خود، مطالب درسی را به صورت عملی، تمرین کنند. بهتر است اینکار در کلاس هم انجام شود. به جای آموزش علم در داخل کلاس، گاهی می توانید آموزش را بیرون از دیوارهای کلاس انجام دهید. به عنوان مثال بردن دانش آموزان به پارک ممکن است ابتدا کمی دشوار باشد، اما اگر برنامه خود را به خوبی سازماندهی کنید، می توانید درس را به دانش آموزان خود به صورت عملی آموزش دهید.
به آنها اجازه حرکت دهید
همانطور که از اسمش پیداست، کودکان بیش فعال، در بی حرکت ماندن مشکل دارند. نشستن دراز مدت پشت میز درس برای آنها عذاب آور است. این کودکان بیشتر به صورت عملی یادگیرنده هستند و به طور کلی برای شما مسئله بدی نیست. در واقع این فرصتی برای شماست تا روش‌های جدیدی را به روال آموزشی خود بیفزایید و سبک یادگیری خود را تغییر دهید.
- هنگام تدریس درس تاریخ، می توانید آن را به صحنه نمایش تبدیل کنید. هر دانش آموز نقشی را دریافت کرده و بخش هایی از درس را اجرا می کند. شما به عنوان معلم می توانید راوی باشید و اطلاعات تاریخی و حقایق را در هنگام نمایش توضیح دهید. کودکان زمانی که اطلاعات را از طریق فعالیت یاد بگیرند، به خاطر سپردن اطلاعات برایشان بسیار آسان تر خواهد بود.
- زمانی که می خواهید چیزی بپرسید، به جای اینکه دانش آموز را با نام صدا بزنید، توپی را به سمت او پرتاب کنید. این کار یک فعالیت ساده است و سرگرمی را چاشنی درس می کند.
- پس از نیم ساعت نشستن پشت میز، از دانش آموزان خود بخواهید که کارهایی نظیر ایستادن و کشش انجام دهند. انجام رقص یک دقیقه ای به عنوان پاداش نیز برای آنها بسیار جالب خواهد بود.
به آنها بیاموزید که کارمفید انجام دهند
دانش آموزان بیش فعال نیاز به حرکت دارند در نتیجه بهتر است که این نیاز منجر به یک فعالیت مفید شود. شما می توانید دانش آموزان خود را تشویق کنید که مسئولیت نظافت کلاس را بر عهده بگیرند. در واقع می توانید به آنها بیاموزید که برخی کارهای این چنینی بخشی از وظایف عادی مدرسه است.
این گونه وظایف به او اجازه می دهد تا از انرژی بیش از حد خود برای درگیر شدن در فعالیت های سازنده به جای فعالیت های بی هدف، استفاده کند. به این ترتیب، او مسئولیت پذیر بودن را یاد می گیرد. او در کلاس کمک کرده و در عین حال انرژی خود را مصرف می کند. در غیر این صورت بیش فعالی او ممکن است دانش آموزان دیگر را آزار دهد. ایجاد احساس مسئولیت در دانش آموز بیش فعال از اهمیت ویژه ای برخوردار است. موارد زیر چند نمونه از فعالیت هایی است که می توانید از او بخواهید تا انجام دهد: تنظیم تابلوی اعلانات، جمع آوری یا توزیع اوراق، غذا دادن به حیوانات مدرسه و کلاس و یا انتقال پیام به معلم دیگر.
شما می توانید در خواست خود را اینگونه بگویید: “بیا با هم کلاس را تمیز کنیم!”
می‌توانید برای انجام کار دانش آموزان را به چند گروه تقسیم کنید: یک گروه میزها را تمیز می‌کنند، گروه دیگر زباله‌ها را از روی زمین جمع‌آوری کرده و گروه سوم وسایل کلاس را سازماندهی و مرتب می‌کنند. شما می توانید وظایف گروه ها را در طول ماه بچرخانید تا همه بتوانند تمام کارها را انجام دهند.
این کارهای ساده به فرزندان شما احساس مسئولیت را می آموزد و در عین حال انرژی اضافی را طی این فرآیند می سوزاند. نتیجه نهایی آن است که دانش آموزان در بقیه روز آرام تر و حرف شنوتر خواهند بود.
سیستم پاداش ایجاد کنید
شما نمی‌توانید همیشه انتظار داشته باشید که دانش‌آموزان برای یادگیری و انجام کار انگیزه داشته باشند در نتیجه شما می توانید دانش آموزان خود را تشویق به یادگیری کنید.
- ایجاد انگیزه را با ارائه جایزه یا پاداش شروع کنید. برچسب های زیبا یا خوراکی های سالم به عنوان جایزه گزینه مناسبی هستند. پاداش‌های ملموس نتایج فوری را ارائه می‌دهند و به دانش‌آموزان هدف می‌دهند تا بتوانند روی درس تمرکز کنند.
- البته به هیچ عنوان دانش آموزان را به دریافت جایزه برای انجام تکالیف مدرسه عادت ندهید. بازخورد مثبت نیز نوعی پاداش است. وقتی دانش‌آموزان بیش فعال رفتار خوبی دارند، حتی اگر فقط برای زمان کوتاه باشد، آنها را به خاطر این موفقیت تحسین کنید.
هر روشی را که انتخاب کرده و تصمیم به استفاده از آن دارید، به یاد داشته باشید: بچه های بیش فعال فقط بچه هستند. آنها نمی توانند در مسائل جدی باشند و همیشه طبق دستورالعمل ها رفتار کنند. اولین قدم برای حل مسئله این است که معلم باید از جدیت بیش از حد بپرهیزد. در واقع شما می توانید با استفاده از تکنیک‌های آموزشی سرگرم کننده، دانش آموزان بیش فعال را راهنمایی کنید تا تمام انرژی را در جهت صحیح و متمرکز هدایت کنند.
نکاتی برای والدین به منظور کمک به دانش آموزان بیش فعال
والدین کودکان مبتلا به بیش فعالی نیز می توانند کارهای زیادی را برای کمک به فرزندانشان در مدرسه و خانه انجام دهند، به عنوان مثال تشویق در صورت انجام کار صحیح، تصویر سازی بصری و حمایت های آرام و محبت آمیز برخی از کارهای مناسب هستند. برخی از پیشنهادات ذکر شده نیز می توانند در خانه مفید باشند، تشویق فرزندتان به انجام فعالیت های حرکتی در بین فعالیت های دیگر نیز یکی از کارهاییست که حتماً باید انجام شود.
باید بدانید که بیش فعالی به معنی بدرفتاری نیست، این درک می تواند به والدین کمک کند تا در هنگام مشکلات با صبر و همدلی به کودک خود پاسخ دهند. به طور کلی کودکان مبتلا به بیش فعالی نیاز به حرکت مکرر بدن و فعالیت حرکتی بالا دارند، به همین دلیل ممکن است بی حرکت و ثابت ماندن برای آنها بسیار مشکل باشد. همچنین تمرکز نیز ممکن است برای این کودکان چالش برانگیز باشد.
این نکته را در نظر بگیرید که در صورت لزوم همراه کردن رفتار با نرمش و مهربانی، اغلب برای هدایت و آموزش بچه ها مفید است.
والدین و معلمان می توانند برای تعیین اینکه کدام روش برای حمایت کودک و برآورده شدن نیازهای او بهترین است، گفتگو داشته باشند.
اگر فکر می کنید که بیش فعالی کودک شما بالاتر از حد طبیعی بوده و در زندگی روزمره او اختلال ایجاد کرده است، حتماً با پزشک اطفال صحبت کنید. بیش فعالی کودک شما ممکن است به دلیل اختلال کم توجه ای باشد. در صورت ابتلا به این عارضه، درمان‌ها ممکن است شامل دارو، گفتار درمانی و سایر اقدامات حمایتی باشد.
دو رنگه داشتن
برخی از کودکان بیش فعال ممکن است که با دیدن بی قراری دانش آموزان دیگر حواسشان پرت شود در نتیجه این قضیه ممکن است رفتار بیش فعالی آنها را تقویت کند. به این کودکان اجازه دهید تا دور از دانش آموزان دیگر کار کنند. شما می توانید یک اتاق مطالعه دلپذیر را در اختیار آنان قرار دهید. به یاد داشته باشید که همه بچه‌ها دوست دارند کارشان خوب باشد. سرکوب کردن بیش فعالی برای بچه ها می تواند بسیار چالش برانگیز باشد، به همین دلیل تلاش کنید تا با آرامش و درک این مشکل رفتاری را برطرف کنید. درنتیجه با ایجاد یک محیط حمایتی شما می توانید نیاز آنها به حرکت و فعالیت را برطرف کند.
سؤالات متداول
بیش فعالی دانش آموز چیست؟
تشخیص دانش آموز بیش فعال بسیار آسان است. دانش آموز بیش فعال دائماً در حال حرکت است، مرتباً از کاری به کار دیگر می پرد و در نهایت نمی تواند هیچ کدام را کامل انجام دهد. حتی اگر روی صندلی نشسته باشد، آرامش ندارد، مرتباً می چرخند، پایش را تکان می دهد و به هیچ عنوان بدون حرکت در یک جا قرار نمی گیرد.
رفتارهای بیش فعالی در دانش آموزان چگونه است؟
در بیش فعالی دانش آموز دائماً باید حرکت کند، این کودک حتی در موقعیت هایی که مناسب نیست نیز آرام نمی گیرد، بیش از حد بی قراری می کند، با پا ضربه می‌زند یا صحبت می کند. بیش فعالی ممکن است به معنای بی قراری شدید بدنی یا صحبت زیاد باشد.
علت بیش فعالی دانش آموزان چیست؟
بعضی اوقات، بیش فعالی فقط انرژی اضافی است که باید به طور مناسب تخلیه شود. اما شایع ترین علت بیش فعالی اختلال کم توجه ای است. اختلال کم توجه ای، معمولاً به دلیل عوامل ژنتیکی، رشد غیرطبیعی مغز و یا آسیب های مغزی ایجاد می شود که این عارضه می تواند قبل از زایمان، در هنگام آن یا بعد از تولد اتفاق بیفتد.
چگونه می‌توان یک دانش آموز بیش فعال را کنترل کرد؟
کنترل دانش آموزان بیش فعال می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، اما با رویکردها و راهکارهای مناسب، می‌توانید بهترین حالت از آنها بهره ببرید. در زیر چند راهنمایی برای کنترل دانش آموزان بیش فعال آورده شده است:
- ایجاد یک برنامه و روال درسی متناسب: ایجاد یک برنامه زمانبندی منظم و متعادل به دانش آموز کمک میکند تا تعادل خوبی بین توجه و تحرک خودش حفظ کند.
- ارائه تمرین‌های فعالیت‌های حرکتی: دانش آموزان بیش فعال به طور طبیعی نیازمند فعالیت‌های بدنی و حرکتی مختلف هستند. ارائه فرصت‌های حرکتی و ورزشی در جریان درس‌ها می‌تواند به کنترل انرژی آنها کمک کند.
- استفاده از تکنیک‌های آموزشی تعاملی: از تکنیک‌های آموزشی متنوع و تعاملی مثل بازی‌های آموزشی، مطالعات میدانی، یادگیری تجربی و استفاده از تکنولوژی برای جلب توجه دانش آموزان بیش فعال استفاده کنید.
- تشویق و تقویت خوبیها: تشویق دانش آموزان به عملکردهای خوب و موفقیت‌هایشان به آنها اعتماد به نفس می‌دهد و به کنترل رفتار بیش فعالشان کمک میکند.
- همکاری با خانواده: برقراری ارتباط نزدیک و همکاری با خانواده‌های دانش آموزان بیش فعال می‌تواند به ارتقای عملکرد و راهنمایی مناسب در خانه و مدرسه کمک کند.
اهمیت یافتن روش‌های مناسب و شخصی‌سازی آموزش برای دانش آموزان بیش فعال بسیار مهم است. هر فرد به دلایل مختلفی ممکن است بیش فعال باشد، بنابراین تجربه و رویکرد فردی به آنها بسیار مهم است.
چه رفتاری نباید در مواجهه با دانش آموز بیش فعال انجام داد؟
در مواجهه با دانش آموزان بیش فعال، باید دقت و احترام به شرایط خاص آنها داشته باشیم تا بهترین حالت از این وضعیت برای آموزش و یادگیری به دست آید. اینجا چند رفتاری ذکر می‌شود که در مواجهه با دانش آموز بیش فعال بهتر است اجتناب کنید:
- تنبیه‌های سخت و ناپسند: استفاده از تنبیه‌های زیاد و سخت بر دانش آموز بیش فعال معمولاً به نتیجه منفی منجر می‌شود و ممکن است رفتارهای منفی شخصیتی را تقویت کند.
- نادیده گرفتن نیازهای شخصیتی: عدم توجه به نیازهای فردی و شخصیتی دانش آموزان می‌تواند باعث بیش‌فعالی بیشتر و بروز مشکلات رفتاری شود.
- انتقال تنش و عصبانیت: دانش آموز بیش فعال احتمالاً به صورت طبیعی انرژی زیادی دارد، بنابراین انتقال تنش و عصبانیت خود به او ممکن است وضعیت را بدتر کند.
- تشخیص اشتباه به عنوان عدم توانایی: بیش فعالی و اعمال ناخواسته‌ای از انرژی معمولاً مربوط به ویژگی‌های شخصیتی دانش آموز است و باید به عنوان یک ویژگی فردی مورد احترام و بررسی قرار گیرد، نه به عنوان یک عدم توانایی.
- عدم توجه به احساسات و نیازهای شخصیتی: درک و توجه به احساسات و نیازهای دانش آموز بیش فعال و برخورد با آنها با احترام و توجه می‌تواند روابط اعتمادساز و موثری را ایجاد کند.
با احترام به شخصیت و نیازهای دانش آموزان بیش فعال و اجرای روش‌های آموزشی و مدیریتی مناسب، می‌توان به بهبود رفتار و یادگیری آنها کمک کرد.
