کودک معمولا در سنین 4 تا 6 ماهگی با کمک والدین و از سن 9 ماهگی می تواند بدون کمک والدین بنشیند.
درصورتیکه به هر دلیلی کودک در نشستن مشکل داشته باشد، باید به متخصص کاردرمانی مراجعه کنید. متخصص کاردرمانی با بکار گرفتن اقدامات لازم، تا حد زیادی به کودک شما برای رفع این مشکل کمک می کند.
علت دیر نشستن کودک چیست؟ چرا کودک نمی تواند درست بنشیند؟
برخی از مهم ترین دلایل دیر نشستن کودکان عبارتند از:
- کوتاهی عضله همسترینگ
- ضعف عضلانی
- نقص مادرزادی
- عدم هماهنگی بین عضلات
درصورتیکه کودک شما تا سن 9 ماهگی این توانایی را نداشته باشد که به طور مستقل بنشیند، بهتر است برای درمان و پیشگیری از بروز مشکلات جدی تر به کلینیک کاردرمانی مراجعه کنید. متخصص کاردرمانی با توجه به مشکل کودک شما، اقدامات لازم را برای بهبود توانایی ایشان بکار می گیرد و آموزش های لازم را به والدین کودک آموزش می دهد.
چه اقداماتی برای رفع مشکل دیر نشستن کودک لازم است؟
اگر کودکتان نمی تواند در سن 9 ماهگی به تنهایی و بدون کمک بنشیند، باید با کاردرمانگر تماس بگیرید. اگر کودکتان نزدیک به نه ماهگی است و هنوز نمی تواند با کمک بنشیند، بهتر است که اقدامات پزشکی یا مراجعه به پزشک متخصص اطفال را آغاز کنید. اگرچه رشد از یک کودک به کودک دیگر متفاوت است اما این می تواند نشانه ای از تاخیر در مهارت های حرکتی درست باشد.
کاردرمانگر چطور به کودک در نشستن کمک می کند؟
متخصص کاردرمانی با بکار گرفتن اقدامات درمانی لازم، وضعیت نشستن کودک را بهبود می بخشد. برخی از این اقدامات عبارتند از:
روی شکم خوابیدن
کاردرمانگر به کودکتان کمک می کند تا حالت نشستن را یاد بگیرد و کودکانی که روی شکم می مانند را ترغیب به یادگیری مهارت های رشد می کنند. وقتی کودکتان توان و قدرت کافی برای ماندن روی شکم را بدست بیاورد، مهارت نشستن خیلی راحتتر می شود. نشانه های تسلط بر روی شکم ماندن عبارتست از: بالا نگه داشتن سرشان برای بازه های طولانی تر (بیش از 2-3 دقیقه)، حفظ وزن بر روی دستان یا بالاگرفتن بالاتنه با کمک دستان، رساندن خود به اسباب بازی ها و قرارگرفتن خودخواسته در موقعیت روی شکم.
ثابت نشستن با پاهای حلقه شده روی پای والدین
کاردمانگر به کودکی که روی سرش کنترل کافی داشته باشد کمک می کند تا بتواند بعد از جدا شدن از سینه والدین نیز سرش را بالای بدنش نگه دارد. کنترل بدست آمده توسط کودک بر روی سرش در این حرکت و قدرت بیشتری که به تدریج در بدنش ایجاد می شود، به او در نشستن هم کمک می کند. “ثابت” در اینجا به معنای یادگیری حفظ موقعیت و ثابت ماندن در حالت نشسته است. کاردرمانگر در ابتدا برای کمک به کودک، دستانش را زیر بغل آنها نگه می دارد، ولی با قوی تر شدن آنها دستانش را به سمت پایین تر و باسن حرکت می دهد تا مقدار کمک کمتر شود.
ثابت نشستن بر روی سطح مرتفع
کاردرمانگر در مرحله بعدی کودک را روی یک سطح مرتفع (مثل صندلی، میز یا …) قرار می دهد تا زانوهای کودک در جلوی او و در کنار هم قرار بگیرد. در این حرکت هم کاردرمانگر کمک به کودک را در ابتدا با گرفتن زیر بغل کودک آغاز می کند و سپس دستانش را پایین آورده و کمک را کمتر می کند.
نشستن دینامیک روی پا
“دینامیک” یعنی کاردرمانگر سعی میکند که حرکاتی مانند دراز کردن دست، چرخاندن سر و بدن را هم به حالت نشسته کودک اضافه کند. کودک با کمک بر روی پا می نشیند و کاردرمانگر برای ترغیب او به دراز کردن یک یا هر دو دست، اسباب بازی را در جلوی او قرار می دهد و یا برای دنبال کردن آن و داشتن حرکت سر و چشم، این اسباب بازی را به چپ و راست یا بالا و پایین حرکت می دهد.
یک حرکت دشوارتر می تواند چرخاندن کل بدن کودک به سمت چپ و راست یا جلو و عقب است. قبل از آنکه کاردرمانگر بتواند کار روی نشستن کودک بر روی زمین و تقویت عضلات بدن را شروع کند، باید مقاومت او در مقابل چرخاندن بدن به جهات مختلف را حس کند.
نشستن دینامیک روی توپ بزرگ
سطح ناپایداری توپ، حس نیاز به تعادل و تقویت عضلات میانی بدن در کودک را بیش از پیش به چالش می کشد. در اینجا هم مثل نشستن روی سطح مرتفع، کودک در ارتفاع بالاتری قرار می گیرد و همین موضوع می تواند انگیزه ای برای او باشد. کاردرمانگر در ابتدا زیربغل های کودک را برای کمک به او می گیرد و به تدریج و برای کاهش کمک، دستانش را پایین تر و تا بالای باسن کودک می آورد. کاردرمانگر در این حین سعی می کند که کودک را به آرامی به طرفین یا جلو و عقب هم حرکت دهد.
نشستن ثابت با پاهای حلقه ای و بدون کمک خارجی بر روی زمین
وقتی کودک از مراحل قبلی نشستن گذر کند، آماده حضور در مرحله آخر یعنی نشستن بر روی زمین بدون کمک دستانش است. اما حتی زمانی هم که کودک برای این کار آماده باشد، باید بدانید که این نوع نشستن بر روی زمین، کامل ترین نوع محسوب می شود و به تعادل کافی، قدرت عضلانی و مراقبت نیاز دارد. کاردرمانگر در پشت باسن کودک بالش می گذارد و حتی ممکن است برای جلوگیری از افتادنش، خودش در پشت او بنشیند و پاهایش را دو طرف کودک دراز کند.
نشستن روی زمین و شروع به حرکت از حالت نشسته
وقتی کودک بتواند بدون کمک دیگران بر روی زمین بنشیند، حرکتش برای رفتن بر روی شکم یا دراز کردن دستانش برای برداشتن اسباب بازی هایش را آغاز می کند. کاردرمانگر، اسباب بازی ها را در دسترس کودک قرار می دهد و زیر شکمش را می گیرد تا در حرکت به سمت جلو یا به سمت کنار، تکیه گاه داشته باشد. کودک ممکن است بعد از برداشتن اسباب بازی دوباره به حالت نشسته دربیاید و یا بر روی شکمش بماند.
کاردرمانگر در صورتی که کودک در تلاش برای برگشتن به حالت نشسته باشد، با قرار دادن یک دست بر روی شکمش به او کمک می کند تا وزنش را بر روی یک دستش وارد کند و با هل دادن خود بر روی دست بتواند به حالت نشسته برگردد.
سوالات متداول
آیا طبیعی است که یک بچه 7 ماهه نتواند بنشیند؟
کودکتان از حدود 7 ماهگی، عضلات و تعادل کافی برای نشستن بدون نیاز به کمک دیگران را دارد و دستانشان برای برداشتن اسباب بازی و اجسام نزدیک آزاد می شود، اما نشستن بدون کمک تا 8 ماهگی احتمالا رخ نمی دهد.
چطور می توانم در نشستن به کودکم کمک کنم؟
راه حل دیگر برای انجام تمرین نشستن کودک، خواباندن آنها به پشتشان است؛ سپس دستانشان را گرفته و به آرامی به سمت خودتان بکشید تا به حالت نشسته در بیایند. این تمرین به آنها در تقویت عضلات میانی بدن و کمک به نشستن بدون نیاز به کمک دیگران کمک می کند.
چه زمانی باید نگران ناتوانی کودکم در نشستن باشم؟
نه ماهگی زمانی است که اگر کودکتان نتواند به تنهایی روی زمین بنشیند، باید با متخصص اطفال تماس بگیرید. اگر کودکتان نزدیک به نه ماهگی است و هنوز نمی تواند با کمک بنشیند، بهتر است که اقدامات پزشکی یا مراجعه به پزشک متخصص اطفال را آغاز کنید. اگرچه رشد از یک کودک به کودک دیگر متفاوت است اما این می تواند نشانه ای از تاخیر در مهارت های حرکتی درست باشد.
چرا کودک 6 ماهه من نمی تواند بنشیند؟
والدین می توانند کودکشان را در حالت نشسته بگذارند و کودک هم در همین حالت باقی بماند و بسیاری از کودکان در حدود 6 ماهگی این حرکت را یاد می گیرند. اگر کودک نتواند در 6 ماهگی این کار را انجام دهد، الزاما به معنای مشکل رشد یا مشکلات دیگر در سلامتی کودک نیست.
