راه رفتن روی پنجه پا به مدل راه رفتنی گفته میشود که کودک بدون آن که پاشنه یا سایر قسمتهای پایش را بر زمین بگزارد فقط پنجه یا سینه پا را روی زمین میگزارد. بعضی اوقات ممکن است یک مشکل زمینهای، مثل کوتاهی تاندون آشیل، باعث شود کودک روی پنجه پا راه برود، اما در موارد دیگر چنین نیست. کودکانی که همیشه روی پنجه راه میروند ممکن است دچار تنگی در مچ پا بشوند و درمانهایی که باعث بلند شدن عضله ساق پا شود برایشان مفید خواهد بود.
گزینههای درمانی، بسته به شدت و مدت زمانی که کودک روی پنجه راه رفته متفاوت بوده و به انعطافپذیری تاندون آشیل نیز بستگی دارند. مثل هر عادت دیگری، این عادت هم هر چه طولانیتر شده باشد، تغییر آن سختتر است. در موارد شدید ممکن است بهترین گزینه برای بلند کردن تاندون آشیل، جراحی باشد. در بیشتر موارد، استفاده از آرتز مچ پا (AFO ) و / یا فیزیوتراپی توصیه میشود.
آناتومی تاندون آشیل
تاندون آشیل (یا تاندون پشت پا)، از یکی شدن تاندونهای عضلات دوقلو و نعلی تشکیل شده است. ماهیچه دوقلو (عضله گاستروکنمیوس) بعد از ساق پا در انتهای خود تبدیل به تاندون میشود و بعد از یکی شدن با تاندون ماهیچه نعلی ( عضله سولئوس)، مشترکا تاندون آشیل را تشکیل میدهند. تاندون آشیل، این دو گروه عضلانی، که هر دو در پشت پا قرار گرفتهاند (و در مجموع به آنها عضله سه سر یا تری سپس گفته میشود)، را به استخوان پاشنه پا متصل میکند. به طور کلی، تاندون در مسیر خود به سمت پاشنه 90 درجه انحنا پیدا میکند، به طوری که از کنار به عضله دوقلو و از وسط به عضله سولئوس متصل میشود. وجود یک بورس زیر جلدی در این ناحیه اجازه میدهد تا پوست روی تاندون خمیده شده حرکت کند و یک بورس عمقی در کنار تاندون آشیل با کاهش اصطکاک باعث میشود که تاندون آزادانه روی استخوان حرکت کند.
وقتی عضلات سه سر کار میکنند، پاشنه پا را بالا برده و قسمت جلوی پا را پایین میآورند، و در نتیجه تاندون آشیل در پلانتار فلکشن پا (تقریباً 93٪ نیروی پلانتار فلکشن) درگیر میشود. آناتومی تاندون طوری است که هم قابلیت ارتجاعی (برگشت پا به حالت اول) و هم نقش کمک فنر را برای پا فراهم میکند. تاندون آشیل بزرگترین و قویترین تاندون در بدن انسان است و توانایی پشتیبانی نیروهای کششی تولید شده توسط حرکت اندام تحتانی را دارد.
راه رفتن روی پنجه پا اگر چه مساله بسیار رایجی است، به خصوص وقتی کودکان تازه یاد میگیرند راه بروند، اما ممکن است نشانه وجود یک مشکل باشد. یکی از این مشکلات کوتاه بودن تاندون آشیل است.
هنگامی که شخصی دائما روی پنجه پا راه برود، تاندون آشیل جمع و کوتاه شده و بعد وقتی شخص بخواهد پا برهنه راه برود یا کفش تخت بپوشد، تاندون آشیل نمیتواند به اندازه کافی کشیده شود.
علل و پیامدهای راه رفتن روی پنجه پا
اگر کودکی بعد از 2 سالگی هنوز روی پنجه پا راه برود، شاید صرفا به این نحوه راه رفتن عادت کرده است ولی این هم ممکن است که کودک دچار یک بیماری زمینهای باشد مواردی مثل این که: کوتاهی تاندون آشیل که مانع از تماس پاشنه با زمین میشود؛ یا یک اختلال حرکتی یا عضلانی مانند فلج مغزی و دیستروفی عضلانی؛ اختلال طیف اوتیسم، و یا اختلالی ناشناخته که باعث این نحوه راه رفتنش شده باشد. در بعضی از افرادی که روی پنجه راه میروند، ممکن است سیستم دهلیزی اطلاعات دقیقی درباره حرکات و وضعیت بدن در اختیار مغز قرار ندهد؛ و یا، اختلال پردازش حسی ممکن است باعث شود یک کودک نسبت به تماس پاشنه پایش با زمین دچار حساسیت بیش از حد شود. این گونه بچهها برای پرهیز ازتماس با سطوح ناراحت کننده و یا ناراحتی ناشی از احساس وزن روی پاشنه پا، با عادت راه رفتن روی پنجه پا رشد کنند. همچنین ممکن است کودک نخواهد جوراب یا کفش بپوشد و حتی از پا برهنه راه رفتن اجتناب کند. در نتیجه، راه رفتن روی پنجه ممکن است منجر به درد در مچ پا، زانو یا باسن شده، و یا باعث شود چمباتمه زدن یا بالا رفتن از پلهها مشکل شود؛ و یا به دلیل ناتراز شدن وضعیت بدن باعث کاهش قدرت لگن یا عضلات هسته شود.
تشخیص
معمولا تنها کاری که برای تشخیص راه رفتن روی پنجه پا لازم است همان معاینه بدنی است، اما طی معاینه، پزشک، نحوه راه رفتن، دامنه حرکتی و تنوس (یا کشنگ) عضلات کودک را نیز ارزیابی میکند.
وجود هرگونه ناهنجاری عصبی که ممکن است نقشی در راه رفتن روی پنجه داشته باشد، نیز لازم است در کودک ارزیابی شود. گاهی اوقات ممکن است پزشکان در بررسیها متوجه عدم تعادل تونوس عضلانی یا عصبی در کودک شوند که در این صورت لازم است ارزیابیهای بیشتری برای یافتن علت زمینهای احتمالی که موجب راه رفتن روی پنجه شده انجام گیرد. اما اگر مورد غیرطبیعی در بررسیهای اولیه پیدا نشود، احتمالا علت راه رفتن روی پنجه در کودک ایدیوپاتیک است، به این معنی که هیچ دلیلی برای این مساله به غیر از اینکه کودک این نحوه راه رفتن را ترجیح میدهد، پیدا نکردهاند.
درمان کوتاهی تاندن آشیل
اگر کودکی بعد از سن 3 سالگی همچنان روی پنجه پا راه برود، به درمان نیاز دارد.
فیزیوتراپی
روشهای فیزیوتراپی برای درمان راه رفتن روی پنجه پا بر مبنای نیازهای خاص هر کودک انجام شده و معمولا روی موارد زیر متمرکزند:
- تمرینات کششی
- تمرینات تقویتی
- برنامهریزی حرکتی و هماهنگی حرکتی
- آموزش راه رفتن
- بازگرداندن کودک به انجام بازیها و دیگر فعالیتهایی که برای او مهم است
برای اینکه بفهمید فیزیوتراپی برای کودک شما مفید هست یا نه، برای مشاوره به یک متخصص فیزیوتراپی کودکان مراجعه کنید. مواردی که نشان میدهند فیزیوتراپیست ارزیابی درست و کاملی روی کودک انجام داده شامل موارد ذیلند: تغییر نحوه برخورد پاشنه پای کودک با زمین، تغییر شکل ظاهری پاها و یا درد گرفتن پای کودک. دقت کنید تا بفهمید آیا راه رفتن روی پنجه پا کم کم مانع یا اختلالی در انجام هیچ یک از فعالیتهای کودکتان، از جمله راه رفتن معمولی، بازیهای بدنی یا ورزش کردن، ایجاد کرده یا نه.
متخصص فیزیوتراپی کودکان، کودک شما را ارزیابی کرده و سوابق رشد او را بررسی خواهد کرد. بخشی از این ارزیابیها شامل بررسی بازیها و فعالیتهای کودک است که بر اساس آن فیزیوتراپیست نحوه راه رفتن و دیگر حرکات کودک را در هنگام بازی مورد ارزیابی قرار میدهد. علاوه بر اینها متخصصین فیزیوتراپی ماهیچهها و مفاصل مختلف را اندازهگیری کرده و آزمایشاتی روی آنها انجام میدهند. در نهایت، فیزیوتراپیست نتایج ارزیابی جامعی که انجام داده را با شما در میان گذاشته و بر اساس آن با همکاری شما و فرزندتان یک برنامه درمانی شخصی برای مراقبت از فرزندتان تنظیم خواهد کرد.
فیزیوتراپیست یک برنامه درمانی ترکیبی، شامل چند حرکت کششی و استقامتی متناسب با مشکلات کودک شما تنظیم خواهد کرد. انجام تمرینات روزانه در خانه، برای افزایش تاثیر فیزیوتراپی اهمیت زیادی دارد. انجام چند جلسه فیزیوتراپی برای کشش ( بلند کردن) ماهیچههایی که کوتاه شده یا دچار گرفتگی شدهاند ممکن است برای کاهش میزان راه رفتن روی پنجه پای کودک مفید باشد.
استفاده از بریس (آرتز)
استفاده از آرتز مچ پا (AFO) ممکن است برای برخی از کودکان مفید باشد و آنها را تشویق کند که هنگام راه رفتن کف پایشان را کامل روی زمین قرار دهند. آرتز مچ پا، آرتزی است که به طور سفارشی برای هر فرد ساخته شده و معمولا آن را در طول روز استفاده میکنند. این آرتز به کشش و بلند شدن عضلات کوتاه شده و راه رفتن فرد روی کل کف پا کمک میکند. استفاده از آرتز مچ پا در طول در شب در هنگام خواب کودک، به کشش عضلاتی که دچار گرفتگی شدهاند کمک میکند.
گچ گرفتنهای پی در پی
گچ گرفتن پا در فواصل یک تا دو هفتهای، در قالبهای گچی کوتاه باعث میشود عضلاتی که کوتاه شده و یا دچار گرفتگی هستند به تدریج کشیده شده و به بهبود وضعیت پا و مچ پا کمک میکند. کودکان میتوانند با این گچها راه بروند. برای بعضی از کودکان، تزریق بوتاکس در کنار گچ گرفتن، نیز ممکن است به کشش عضلاتی که دچار گرفتگی شدهاند کمک کرده و باعث شود تاثیر گچ گرفتن بیشتر شود.
کشش
کشش دستی ساق پا
کودکان برای انجام این کشش به کمک بزرگسالان نیاز دارند. برای انجام این کشش، کودک باید با زانوهای صاف روی زمین بنشیند و فرد بزرگسال در حالی که پای کودک را روی ساعد خود قرار داده، پاشنه پای کودک را در دست خود گرفته و طوری به آرامی به پای کودک فشار وارد کند که نوک پای کودک به سمت بدنش متمایل شود. حال پای کودک را به مدت 30 ثانیه در همین حالت نگه داشته و همین کار را برای پای دیگر کودک نیز اجرا کند.
کشش به کمک دیوار
برای انجام این کشش کودک باید روبروی یک دیوار بیایستد. سپس دستان خود را روی دیوار قرار داده و طوری که پنجه هر دو پا به سمت دیوار هستند یکی از پاها را پا پشت پای دیگر قرار دهد. سپس بدنش را طوری به سمت دیوار متمایل کند که زانوی پای جلویی خم شده و پای عقبی کاملا صاف ( و کشیده) شود. در طول حرکت کف هر دو پا باید به طور کامل روی زمین قرار داشته باشد. کودک باید برای 30 ثانیه در این حالت باقی مانده و بعد جای پاها را عوض کند.
فعالیتهایی برای تقویت عضلات
- از حالت نشسته ایستادن: برای انجام این حرکت در حالی که کودکتان روی یک صندلی یا نیمکت نشسته است، دستان خود را با فشار متوسط رو به پایین به عنوان یک نشانه لمسی زیر زانوهای کودک قرار دهید. به این معنا که اگر تماس زانوی کودک با دستان شما قطع شود کودک متوجه میشود که پاشنه پاهایش از زمین بلند شده است. حال کودک باید با یک فشار ثابت ، در حالی که پاشنه پاهایش همچنان روی زمین قرار گرفته است بیاستد. حرکت 5 بار تکرار میشود.
- کشش بسکتبال: کودک خود را تشویق کنید در حالی که هر دو پاشنه پایش را روی زمین نگه داشته، روی توپ کوچکی مثل یک توپ بسکتبال بنشیند. از کودک بخواهید در حالی که پاشنه پاهایش را روی زمین نگه داشته با ایستادن و نشستن روی توپ، حرکت اسکات را انجام دهد.
- راه رفتن خرسی: تقلید نحوه راه رفتن حیوانات برای کشش و تقویت ماهیچههای پا بسیار عالی است. برای راه رفتن خرسی، کودک باید در حالی که باسنش به سمت بالاست، دستها و پاهایش را روی زمین قرار دهد. سپس در حالی که یکی از پاها به سمت دستها حرکت میکند، پای دیگر در حالی که فعالانه پاشنه پا را به زمین فشار میدهد، عقب باقی میماند.
- راه رفتن پنگوئنی: به کودکتان بگویید وانمود کند که یک پنگوئن است و با بالا نگه داشتن پنجه و انگشتان پا در هوا فقط روی پاشنه پاها مثل پنگوئنها راه برود!
- راه رفتن خرچنگی: برای شروع از کودکتان بخواهید در حالت پل قرار بگیرد ( یعنی سینه و شکم رو به سقف و کف دستها و پاها روی زمین قرار گرفته باشد). حال کودک باید با استفاده از دستها و پاها، در حالی که کف پاهایش را روی زمین نگه داشته به سمت جلو حرکت کند.
- سطل بازی: برای این بازی سه سطل را به ردیف قرار دهید. حال از کودکتان بخواهید کیسههای در بستهای که با چیزهایی شبیه حبوبات یا شن پر شده را روی پاهایش قرار داده و با لگد کیسهها را به داخل سطلها پرتاب کند.
- مسابقه با اسکوتر: کودکتان را وادارید که با یک دوست یا خواهر و برادرش با اسکوتر مسابقه بدهد! برای این کار کودک باید روی اسکوتر بنشینید و در حالی که پاهایش جلویش قرار گرفته، به کمک پاشنه پاها به سمت جلو حرکت کند.
- بالا رفتن از سرسره: با نظارت خودتان، از کودکتان بخواهید از سمت لیز سرسره از سرسره بالا برود. بالا رفتن از سرسره دامنه حرکتی، قدرت و توان تحمل وزن پاها را در کودک بهبود میبخشد.
جراحی افزایش طول تاندون آشیل چیست؟
عمل افزایش طول تاندون آشیل جراحیای است که دقیقاً همان کاری را که از عنوانش پیداست انجام میدهد، یعنی افزایش طول تاندون آشیل! این جراحی کودک را قادر میکند که با زانوهایی صاف و در حالی که کف پاهایش طور کامل روی زمین قرار گرفتهاند راه برود. به طور معمول، انجام جراحی تنها وقتی توصیه میشود که سایر درمانها مثل فیزیوتراپی ، استفاده از آرتز و سایر روشهای محافظه کارانه نتیجهبخش نبودهاند.
در جراحی افزایش طول تاندون آشیل (ATL)، تاندون آشیلی که دچار گرفتگی یا انقباض شده اصلاح میشود. تاندون آشیل استخوان پاشنه پا را به عضلات ساق پا وصل میکند. هر بار که کودک پای خود را حرکت بدهد مثلا راه برود، بدود، بپرد و یا صرفا پنجه پایش را به سمت جلو بکشاند در واقع از تاندون آشیل خود استفاده میکند. گرفتگی و انقباض (کوتاهی) شدید تاندون آشیل، ممکن است باعث درد و بروز مشکلاتی در راه رفتن شود. این مساله اغلب خود را با علائمی مثل راه رفتن روی پنجه پا نشان میدهد. موارد دیگری که ممکن است به جراحی افزایش طول تاندون آشیل احتیاج داشته باشند عبارتند از:
- نقائص یا بدشکلیهای (دفرمیتیهای) مادرزادی، به عنوان مثال “پای چنبری” یا “تالوس عمودی مادرزادی” (CVT)
- فلج مغزی
- تاندونیت مزمن
پزشکان متخصص اطفال تقریباً همیشه در ابتدا روشهای درمانی محافظهکارانه (غیر جراحی) را پیشنهاد کرده و انجام میدهند. این روشها ممکن است شامل تمرینات فیزیوتراپی، استفاده از بریس پا، استفاده از اسپلینت یا گچ گرفتن پا تا زیر زانو باشند. اگر درمانهای محافظهکارانه نتیجهبخش نباشند، پزشک ممکن است انجام جراحی افزایش طول تاندون آشیل را توصیه کند.
1 دیدگاه. Leave new
خیلی تمرینات عالی ونقویتدعصلات بعد از عمل جراحی عالی بود