“این خدمت و سرویس و محتویات این مقاله در کلینیک روشا انجام نمی شود و مشاوره ای هم داده نمی شود و فقط صرفا برای افزایش دانش بازدیدکنندگان عزیز درج شده است”
اختلال دوقطبی (که قبلاً بیماری افسردگی مانیک یا افسردگی مانیک نامیده می‌شد) نوعی اختلال روانی است که باعث تغییر غیرمعمول در خلق و خو، انرژی، سطح فعالیت، تمرکز و توانایی انجام کارهای روزانه می‌شود.
اختلال دوقطبی به طور معمول در اواخر دوران کودکی (سن نوجوانی) یا اوایل بزرگ‌سالی تشخیص داده می‌شود. گاهی اوقات، علائم دو قطبی در کودکان ممکن است ظاهر شود. اختلال دوقطبی همچنین می‌تواند برای اولین بار در دوران بارداری خانم‌ها یا به دنبال زایمان ظاهر شود. اگرچه علائم ممکن است با گذشت زمان متفاوت باشد، اما اختلال دو قطبی معمولاً نیاز به درمان مادام العمر دارد. پیروی از یک برنامه درمانی معین می‌تواند به افراد در مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی کمک کند.
انواع اختلال دو قطبی
سه نوع اختلال دوقطبی وجود دارد. هر سه نوع شامل تغییر واضح در میزان خلق و خو ، انرژی و فعالیت است. این حالت‌ها از دوره‌های رفتار بسیار “بالا”، منعطف، تحریک پذیر، تحریک پذیر یا پرانرژی (معروف به قسمت‌های مانیک) تا دوره‌های بسیار “پایین”، غمناک، بی‌تفاوت، یا ناامیدکننده (شناخته شده به عنوان قسمت افسردگی) متفاوت است. دوره‌های مانیک با شدت کمتر به عنوان قسمت‌های هیپومانیک شناخته می‌شوند.
اختلال دوقطبی I
اختلال دوقطبی نوع یک توسط قسمت‌های مانیکی که حداقل 7 روز طول می‌کشد تعریف می‌شود، یا با علائم مانیک به حدی شدید که فرد به مراقبت فوری در بیمارستان نیاز دارد مشخص می‌شود. معمولاً، اپیزودهای افسردگی نیز اتفاق می‌افتند، به طور معمول حداقل 2 هفته به طول می‌انجامند. اپیزودهای افسردگی با ویژگی‌های مختلط (داشتن علائم افسردگی و علائم مانیک در همان زمان) نیز ممکن است.
اختلال دو قطبی II
اختلال دوقطبی نوع دو که با الگویی از اپیزودهای افسردگی و قسمت‌های هیپومنیک تعریف شده است، اما نه قسمت‌های مانیک تمام عیار که نمونه‌ای از اختلال دوقطبی I است.
اختلال سیکلوتمیک(همچنین به آن Cyclothymia نیز گفته می‌شود)
اختلال چرخه‌ای که توسط دوره‌هایی از علائم هیپومنیک و همچنین دوره‌های علائم افسردگی به مدت حداقل 2 سال (یک سال در کودکان و نوجوانان) تعریف می‌شود. با این حال، علائم مورد نیاز تشخیصی برای یک قسمت هیپوماتیک و یک قسمت افسردگی را برآورده نمی‌کند.
بعضی اوقات ممکن است فرد علائم اختلال دوقطبی را تجربه کند که با سه دسته ذکر شده در بالا مطابقت ندارد، که به آن “سایر اختلالات مشخص و نامشخص دو قطبی و مرتبط” گفته می‌شود.
عوامل خطر
محققان در حال مطالعه علل احتمالی ایجاد کننده اختلال دو قطبی هستند. بیشتر افراد قبول دارند كه هیچ علت واحدی وجود ندارد و احتمالاً عوامل زیادی در شانس ابتلای فرد به بیماری نقش دارند.
عملکرد و ساختار مغز
برخی از مطالعات نشان می‌دهد که مغز افراد مبتلا به اختلال دو قطبی ممکن است با مغز افرادی که اختلال دو قطبی یا اختلال روانی دیگری ندارند، متفاوت باشد. کسب اطلاعات بیشتر در مورد این اختلافات ممکن است دانشمندان را در درک اختلال دوقطبی کمک کند و تعیین کند کدام روش درمانی در این بیماری به بهترین شکل ممکن روی فرد تأثیر می‌گذارد، ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی، برنامه تشخیص و درمان را بر اساس علائم و تاریخچه فرد بنا می‌کنند نه تصویربرداری از مغز یا سایر آزمایش‌های تشخیصی.
ژنتیک
برخی تحقیقات حاکی از آن است که افراد با ژن‌های خاص به احتمال زیاد به اختلال دو قطبی مبتلا می‌شوند. تحقیقات همچنین نشان می‌دهد افرادی که والدین یا خواهر و برادری دارند که به اختلال دو قطبی مبتلا هستند، به احتمال زیاد خود فرد نیز به این بیماری مبتلا خواهد شد. بسیاری از ژن‌ها درگیر هستند و هیچ کس نمی‌تواند تعیین کند که کدام ژن باعث این اختلال می‌شود. کسب اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی نقش ژن‌ها در اختلال دو قطبی می‌تواند به محققان در توسعه درمان‌های جدید کمک کند.
علائم
افراد مبتلا به اختلال دو قطبی دوره‌هایی از احساسات غیرمنتظره شدید، تغییر در الگوهای خواب و میزان فعالیت و رفتارهای نامناسب را تجربه می‌کنند اغلب بدون شناخت اثرات مضر یا نامطلوب احتمالی آن‌ها. این دوره‌های خاص “اپیزود های خلقی” نامیده می‌شوند. اپیزود های خلقی با روحیه و رفتارهایی که برای فرد معمول است بسیار متفاوت است. در طی یک قسمت، علائم در بیشتر روزها هر روز ادامه دارد. اپیزود ها همچنین ممکن است برای مدت طولانی تر مانند چندین روز یا چند هفته ادامه داشته باشد.
| افرادی که دارای یک اپیزود مانیک هستند ممکن است: | افرادی که یک اپیزود افسردگی دارند ممکن است: |
| احساس “بالا”، “بلند”، تحریک پذیر یا حساس به لمس داشته باشند | احساس کنند خیلی ناراحت، “کم انرژی”، خالی، نگران یا ناامید هستند |
| احساس “تلاطم” یا “بی قراری” داشته باشند | احساس کندی یا بی قراری می‌کنند |
| نیاز کمتری به خواب دارند | در خوابیدن مشکل دارند، زود از خواب بیدار می‌شوند یا خواب خیلی زیادی دارند |
| اشتهای خود را از دست داده‌اند | افزایش اشتها و افزایش وزن را تجربه می‌کنند |
| خیلی سریع درباره چیزهای مختلف صحبت می‌کند | خیلی آهسته صحبت می‌کنند ، احساس می‌کنند که حرفی برای گفتن ندارند، همه چیز را زود فراموش می‌کنند |
| احساس می‌کنند فکرهای مختلف به سرعت به ذهنشان خطور می‌کند | در تمرکز یا تصمیم گیری مشکل دارند |
| آن‌ها فکر می‌کنند می‌توانند خیلی کارها را به طور همزمان انجام دهند | احساس راحتی نمی‌کنند حتی هنگامی که کارهای ساده‌ای انجام می‌دهند دچار ناراحتی هستند |
| کارهای خطرناکی انجام می‌دهند که از نظر منطقی بسیار بعید به نظر می‌رسند از قبیل خوردن و نوشیدن بیش از حد ، هزینه کردن پول زیاد، یا رابطه جنسی بی پروا داشته باشند | تقریباً به همه فعالیت‌ها تمایل کمی دارند، از جمله کاهش میل جنسی یا عدم وجود انگیزه جنسی یا عدم توانایی در لذت بردن از کارها (“آنهودونی”) |
| احساس می‌کنند آن‌ها به طور غیرمنتظره‌ای مهم ، با استعداد یا قدرتمند هستند | احساس می‌کنند ناامید یا بی ارزش هستند، به مرگ یا خودکشی فکر می‌کنند |
12
بعضی اوقات افراد به صورت هم زمان علائم مانیک و افسردگی را تجربه می‌کنند. به این نوع علائم و ویژگی‌ها در فرد اپیزود با ویژگی‌های مخلوط مختلط گفته می‌شود که دارای ویژگی‌های هر دو حالت است. افرادی که یک اپیزود با ویژگی‌های مختلط را دارند، ممکن است بسیار ناراحت، خالی و یا ناامید باشند، در حالی که، در عین حال، احساس انرژی زیادی می‌کنند.
فرد ممکن است دچار اختلال دو قطبی باشد حتی اگر علائم آن‌ها چندان هم شدید نباشد. به عنوان مثال، برخی از مبتلایان به اختلال دو قطبی (دوقطبی II) هیپومانیا را تجربه می‌کنند، که نوعی جنون خفیف تر است. در طی یک اپیزود هیپومانیک، فرد ممکن است احساس خوبی داشته باشد، بتواند کارها را انجام دهد و به زندگی روزمره ادامه دهد. ممکن است فرد احساس نکند که چیزی اشتباه است، اما خانواده و دوستان ممکن است تغییرات روحیه یا فعالیت وی را به عنوان یک اختلال دوقطبی تشخیص دهند. بدون درمان مناسب، مبتلایان به هیپومانیا می‌توانند دچار جنون شدید یا افسردگی شوند.
“این خدمت و سرویس و محتویات این مقاله در کلینیک روشا انجام نمی شود و مشاوره ای هم داده نمی شود و فقط صرفا برای افزایش دانش بازدیدکنندگان عزیز درج شده است”
تشخیص
تشخیص مناسب و درمان می‌تواند به افراد مبتلا به اختلال دو قطبی کمک کند تا زندگی سالم و فعال داشته باشند. صحبت با پزشک یا سایر ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی دارای مجوز اولین قدم است. ارائه دهنده خدمات درمانی می‌تواند معاینه فیزیکی را انجام داده و آزمایش‌های لازم پزشکی را برای رد شرایط و بیماری‌های دیگر درخواست کند. ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی سپس می‌تواند ارزیابی سلامت روان را انجام داده یا فرد را به یك ارائه دهنده مراقبت از بهداشت روان ارائه دهد، مانند روان پزشک، روانشناس یا مددكار اجتماعی بالینی كه دارای تجربه در تشخیص و درمان اختلال دوقطبی است، ارجاع دهد.
ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی روانی معمولاً براساس علائم یک شخص، تاریخچه زندگی، تجربیات و در برخی موارد سابقه خانوادگی، اختلال دوقطبی را تشخیص می‌دهند. تشخیص دقیق در جوانان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
اختلال دو قطبی و سایر بیماری‌ها
برخی از علائم اختلال دوقطبی شبیه به سایر بیماری‌ها است که می‌تواند برای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی یک تشخیص این بیماری را به یک چالش بزرگ تبدیل کند. علاوه بر این، بسیاری از افراد ممکن است همراه با یک اختلال روانی یا بیماری دیگری مانند اختلال اضطراب، اختلال در مصرف مواد یا اختلال در خوردن غذا دچار اختلال دوقطبی شوند. مبتلایان به اختلال دو قطبی شانس ابتلا به بیماری تیروئید، سردردهای میگرنی، بیماری قلبی، دیابت، چاقی و سایر بیماری‌های جسمی را افزایش می‌دهند.
روان پریشی
بعضی اوقات، فردی که قسمت‌های شدید جنون یا افسردگی دارد، ممکن است علائم روان پریشی مانند توهم یا هذیان را تجربه کند. علائم روانی تمایل به مطابقت با روحیه شدید فرد دارد. مثلا:
- افرادی که علائم روان پریشی در طی یک قسمت جنون دارند، ممکن است این باور غیر واقعی را داشته باشند که مشهور هستند، پول زیادی دارند یا از قدرت خاصی برخوردار هستند.
- افرادی که علائم روان پریشی در طی یک دوره افسردگی دارند، به اشتباه می‌توانند باور کنند که از نظر مالی خراب و بی پناه هستند، مرتکب جرم شده اند یا به یک بیماری جدی ناشناخته مبتلا شده اند.
در نتیجه، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی که دارای علائم روانی نیز هستند، بعضاً به طور نادرست به اسکیزوفرنی مبتلا می‌شوند. هنگامی که افراد دارای علائم اختلال دوقطبی هستند و همچنین دوره روان پریشی را تجربه می‌کنند که جدا از قسمت‌های خلقی است، تشخیص مناسب ممکن است اختلال اسکیزوافکتریک باشد.
اضطراب
معمولاً برای مبتلایان به اختلال دوقطبی یک اختلال اضطراب نیز وجود دارد.
اختلال بیش فعالی-کمبود توجه (ADHD)
معمولاً برای مبتلایان به اختلال دوقطبی ADHD نیز وجود دارد.
اختلالات خوردن
در بعضی موارد، مبتلایان به اختلال دوقطبی نیز اختلال در خوردن دارند، مانند خوردن زیاد یا بولیمیا (bulimia).
راه‌های درمانی اختلال دوقطبی
درمان می‌تواند به بسیاری از افراد از جمله افرادی که شدیدترین شکل اختلال دو قطبی را دارند کمک کند. یک برنامه درمانی مؤثر معمولاً شامل ترکیبی از دارو و روان درمانی است که “گفتاردرمانی” نیز نامیده می‌شود.
اختلال دو قطبی یک بیماری مادام العمر است. قسمت‌های شیدایی و افسردگی به طور معمول به مرور زمان بر می‌گردند. بین اپیزودها، بسیاری از افراد مبتلا به اختلال دو قطبی تغییر خلق و خوی ندارند، اما ممکن است برخی از افراد دارای علائم طولانی مدت باشند. درمان طولانی مدت و مداوم می‌تواند به افراد در مدیریت این علائم کمک کند.
داروها
برخی از داروهای خاص می‌توانند به مدیریت علائم اختلال دوقطبی کمک کنند. ممکن است برخی از افراد قبل از پیدا کردن داروهایی که بهترین عملکرد را دارند، باید چندین داروی مختلف را امتحان کنند و با ارائه دهنده خدمات درمانی خود همکاری کنند.
داروهایی که عموماً برای درمان اختلال دوقطبی مورد استفاده قرار می‌گیرند شامل تثبیت کننده خلقی و آنتی سایکوتیک نسل دوم (“غیرعادی”) هستند. برنامه‌های درمانی همچنین ممکن است شامل داروهایی باشد که خواب یا اضطراب را هدف قرار می‌دهد. ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی معمولاً داروهای ضد افسردگی را برای درمان قسمت‌های افسردگی در اختلال دو قطبی تجویز می‌کنند، و داروی ضد افسردگی را با یک تثبیت کننده خلقی ترکیب می‌کنند تا از تحریک قسمت شیدایی جلوگیری شود.
افرادی که دارو مصرف می‌کنند باید:
- برای درک خطرات و فواید دارویی با ارائه دهنده خدمات درمانی صحبت کنید.
- در مورد هرگونه داروی بدون نسخه، داروهای بدون نسخه یا مکمل‌هایی که قبلاً مصرف کرده‌اید، به پزشک معالج خود بگویید.
- نگرانی در مورد عوارض جانبی دارو را فوراً به یک ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی گزارش دهید. ممکن است ارائه دهنده خدمات درمانی نیاز به تغییر دوز یا آزمایش داروی متفاوت داشته باشد.
- به یاد داشته باشید که داروها برای اختلال دو قطبی، مطابق تجویز، باید به طور مداوم مصرف شود، حتی اگر فرد احساس خوبی داشته باشد.
در ابتدا از قطع دارو بدون اطلاع دادن به ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خودداری کنید. قطع ناگهانی دارو ممکن است منجر به “بازگشت مجدد” یا بدتر شدن علائم اختلال دوقطبی شود.
روان درمانی
روان درمانی، که “گفتگو درمانی” نیز نامیده می‌شود، می‌تواند بخشی مؤثری از برنامه درمانی برای مبتلایان به اختلال دو قطبی باشد. روان درمانی یک اصطلاح برای انواع تکنیک های درمانی است که با هدف کمک به شخص در شناسایی و تغییر احساسات، افکار و رفتارهای آزار دهنده است. این امر می‌تواند پشتیبانی، آموزش و راهنمایی را برای مبتلایان به اختلال دوقطبی و خانواده های آن‌ها فراهم کند. درمان ممکن است شامل روش‌های درمانی مانند درمان شناختی-رفتاری (CBT) و روان درمانی باشد که برای درمان انواع شرایط استفاده می‌شود.
درمان ممکن است شامل درمان‌های جدیدتری نیز باشد که به طور خاص برای درمان اختلال دوقطبی طراحی شده‌اند، از جمله ریتم درمانی بین فردی و اجتماعی (IPSRT) و درمان خانواده محور. تعیین اینکه آیا مداخله روان شناختی فشرده در اولین مراحل اختلال دوقطبی می‌تواند از توسعه کامل این بیماری جلوگیری کرده یا آن را محدود کند، و بخش مهمی از تحقیقات در این مورد در حال انجام است.
درمان با الکتروشوک (ECT)
ECT یک روش تحریک مغز است که به افراد کمک می‌کند از علائم شدید اختلال دوقطبی خلاص شوند. با ECT مدرن، فرد معمولاً طی چندین هفته یک سری جلسات درمانی را پشت سر می‌گذارد. ECT تحت بی‌هوشی عمومی تحویل داده می‌شود و بی‌خطر است. این روش می‌تواند در درمان قسمت‌های شدید افسردگی و شیدایی مؤثر باشد، که اغلب در مواردی انجام می‌شود که دارو و روان درمانی مؤثر نباشد یا برای یک بیمار خاص ایمن نباشد. ECT همچنین در صورت نیاز به پاسخ سریع، مانند مورد خطر خودکشی یا کاتاتونیا (حالت عدم پاسخ) نیز می‌تواند مؤثر باشد.
برای تعیین تأثیر سایر درمان‌ها، تحقیقات بیشتری لازم است، از جمله:
تحریک مغناطیسی ترانس کرانیال (TMS)
TMS رویکرد جدیدتری برای تحریک مغز است که از امواج مغناطیسی استفاده می‌کند. بیشتر روزها به مدت 1 ماه در وضعیت بیدار به بیمار داده می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که TMS برای بسیاری از افراد با انواع مختلف افسردگی مفید است، اما نقش آن در درمان اختلال دو قطبی هنوز در دست بررسی است.
مکمل‌ها
اگرچه گزارش‌هایی مبنی بر وجود برخی مکمل‌ها و گیاهان دارویی وجود دارد که در درمان این بیماری موثر است، اما تحقیقات کافی برای درک کامل چگونگی تأثیر این مکمل‌ها بر مبتلایان به اختلال دوقطبی انجام نشده است.
این مهم است که ارائه دهنده خدمات بهداشتی شما در مورد تمام داروهای نسخه‌ای، داروهای بدون نسخه و مکمل‌های بیمار که از آن استفاده می‌کند آگاهی داشته باشد. برخی از داروها و مکمل‌های مصرفی در کنار هم ممکن است اثرات ناخواسته یا خطرناکی ایجاد کنند.
فراتر از درمان: کارهایی که می‌توانید انجام دهید
ورزش منظم
ورزش منظم هوازی مانند دویدن، قدم زدن سریع، شنا یا دوچرخه سواری به کاهش افسردگی و اضطراب کمک می‌کند، خواب بهتر را تقویت می‌کند و برای قلب و مغز شما سالم است. همچنین شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه ورزش بی هوازی مانند وزنه برداری، یوگا و پیلاتس می‌تواند کمک کننده باشد. قبل از شروع رژیم جدید ورزش با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی خود تماس بگیرید.
پایبندی به برنامه زندگی
حتی با درمان مناسب ممکن است تغییر خلق و خو ایجاد شود. هنگامی که یک بیمار و ارائه دهنده خدمات بهداشتی با یکدیگر همکاری می‌کنند و علناً درباره نگرانی‌ها و گزینه‌ها صحبت می‌کنیم، درمان موثرتر است. ثبت یک نمودار زندگی که علائم خلقی روزانه، روش‌های درمانی، الگوهای خواب و رویدادهای زندگی را ثبت می‌کند می‌تواند به بیماران و ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی کمک کند تا به مرور زمان اختلال دوقطبی را ردیابی و درمان کنند. بیماران می‌توانند به راحتی داده‌های جمع آوری شده از طریق برنامه‌های تلفن های هوشمند از جمله گزارش های مربوط به خود، خود ارزیابی و داده‌های فعالیت را با ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی و درمانگران خود به اشتراک بگذارند.
“این خدمت و سرویس و محتویات این مقاله در کلینیک روشا انجام نمی شود و مشاوره ای هم داده نمی شود و فقط صرفا برای افزایش دانش بازدیدکنندگان عزیز درج شده است”
