چه کودکانی به گفتاردرمانی نیاز دارند؟ نشانه های مهم

گفتار درمانی می‌تواند در مشکلات مربوط به تکلم، زبان و غذا خوردن به کودک شما کمک کند. یاد گرفتن نحوه‌ی صحیح غذا خوردن، حرف زدن و استفاده از زبان می‌تواند کمک شایانی به رشد کودک شما بکند. این توانایی‌ها بسیار مهم بوده و پیشرفت در آن‌ها نیازمند سال‌ها تمرین خواهد بود. حتی در رحم مادر نیز، نوزاد دهان و دست‌های خود را حرکت می‌دهد و برای مکیدن، بلعیدن و برداشتن غذا تمرین می‌کند. همچنین نوزاد در رحم با گوش‌های خود می‌شنود و با زبان مادری آشنا می‌شود.

غذا خوردن، حرف زدن و استفاده از زبان روندهای پیچیده‌ای هستند. برخی کودکان و نوزادان با غذا خوردن و حرف زدن مشکل دارند که ممکن است این مشکلات در همان ابتدا مشخص شده و یا با رشد کودک و شروع فعالیت‌هایی مثل مدرسه تشخیص داده شوند. در صورت عدم درمان، این مشکلات می‌توانند تاثیرات دائمی داشته باشند. متخصصین گفتار درمانی به افرادی که برای غذا خوردن، حرف زدن و استفاده از زبان مشکل دارند کمک می‌کنند.

چه زمانی کودک شما باید به گفتار درمانی مراجعه کند؟

مشکلات غذا خوردن در کودکان و نوزادان

بسیاری از افراد نمی‌دانند که گفتار درمانی می‌تواند علاوه بر مشکلات گفتاری به مشکلات مربوط به غذا خوردن نیز کمک کند. آیا نوزاد شما برای غذا خوردن مشکل دارد؟ آیا غذاهای جامد برای او مشکل ساز هستند و یا اینکه نوزاد شما در غذا خوردن سخت گیر است؟ گفتار درمانی می‌تواند به شما در حل اینگونه مشکلات کمک کند. متخصصین گفتار درمانی می‌توانند از زمان تولد نوزاد بر روی مشکلات غذا خوردن او کار کنند. ممکن است در مراحل بعدی رشد نیز مشکلات مربوط به خوردن و آشامیدن دیده شوند.

چگونه می‌توان فهمید که کودک نیاز به مراجعه برای گفتار درمانی دارد؟ در زیر به نشانه‌هایی اشاره می‌کنیم که در سنین مختلف باید مراقب آن‌ها باشید.

مشکلات غذا خوردن در نوزادان

نوزاد برای غذا خوردن پس از تولد چه از طریق سینه‌ی مادر و چه از طریق شیشه نیازمند مهارت‌های جدیدی است. نوزاد در روزهای اول باید گرفتن نوک پستان، مکیدن و قورت دادن را یاد بگیرد تا بتواند شیر مورد نیاز خود را تأمین کند.

ممکن است فکر کنید که شیر خوردن نوزاد کاری طبیعی و ساده است ولی این کار همیشه آسان نیست. عوامل مختلفی وجود دارند که شیر خوردن را برای نوزاد دشوار می‌کنند.

این مشکلات می‌توانند به نارس بودن نوزاد و یا نقص‌های ساختاری مثل کام شکاف دار مربوط باشند. زمانی که صحبت از کمک به نوزادانی می‌شود که برای شیر خوردن مشکل دارند، متخصصین گفتار درمانی به همراه دیگر متخصصین حوزه‌ی سلامت مشغول به کار می‌شوند. معمولاً در گفتار درمانی علاوه بر بررسی نحوه‌ی شیر خوردن نوزاد، نحوه‌ی دادن شیر توسط مادر نیز بررسی خواهد شد.

متخصصین گفتار درمانی مشکلات مربوط به غذا خوردن نوزاد را از نظر فیزیکی بررسی می‌کنند. نحوه‌ی استفاده از لب‌ها، دهان و زبان در زمان شیر خوردن بررسی شده و مهارت کودک در مکیدن و بلعیدن شیر نیز ارزیابی خواهد شد.

شروع غذاهای جامد

در حدود ۶ ماهگی می‌توانید غذاهای جامد ساده را برای کودک خود شروع کنید. در این مرحله کودک باید مهارت‌های جدیدی مثل بلند کردن و نزدیک کردن غذا به دهان خود را یاد بگیرد. همچنین غذا خوردن با استفاده از قاشق و چنگال، طعم‌ها و بافت های جدید، جویدن و بلعیدن غذاهای جامد می‌توانند برای کودک شما جدید باشند.

در صورتی که متوجه شده‌اید کودک شما در خوردن غذاهای مختلف مشکل دارد، گفتار درمانی می‌تواند به شما کمک کند.

در کودکان کوچک ممکن است متوجه شوید که کودک غذاهای جدید را قبول نمی‌کند. همچنین ممکن است متوجه سرفه و عدم توانایی برای بلعیدن غذاهای جدید شوید. برخی از کودکان در بلعیدن غذا مشکل داشته و ممکن است غذا یا مایعات وارد مجرای هوایی آن‌ها شود.

متخصصین گفتار درمانی می‌توانند با استفاده از تکنیک‌ها و ابزارهای مختلف به غذا خوردن کودک کمک کنند. ممکن است غذاهایی که به کودک داده می‌شوند نیاز به تغییر داشته باشند تا او بتواند راحت‌تر غذا را جویده و بخورد. همچنین ممکن است مهارت‌های حرکتی برای جویدن و خوردن غذا به کودک آموزش داده شوند تا بتواند غذایی که توسط والدین به او داده می‌شود را بخورد. در صورتی که کودک نسبت به غذاهایی که می‌خورد بیش از حد سخت گیر باشد معمولاً والدین متوجه آن خواهند شد.

آموزش کودکانی که سخت غذا می‌خورند

آیا کودک شما به هنگام غذا خوردن شما را اذیت می‌کند؟ در حالی که اکثر نوزادان فازهایی را پشت سر می‌گذارند که در طی آن‌ها بر روی غذاهایی که می‌خورند سخت گیر می‌شوند، این سخت گیری می‌تواند در برخی از موارد به مشکل بزرگ‌تری تبدیل شود.

والدین معمولاً وجود مشکلات مربوط به سلامت و تغذیه‌ی کودک را به خوبی تشخیص می‌دهند. اگر والدین فکر می‌کنند که نوزاد آن‌ها بسیار کمتر از مقدار طبیعی غذا می‌خورد و یا نسبت به کودکان دیگر ایراد گیر تر شده است با وجود اینکه بسیاری از نوزادان یک فاز ایراد گیری را پشت سر می‌گذارند که امری طبیعی است می‌توانند برای حل این مشکل کمک بگیرند.

دلایل مختلفی برای ایراد گیری کودک بر روی غذای خود وجود دارند و متخصصین گفتار درمانی می‌توانند برای حل این مشکل با کودک و والدین او همکاری داشته باشند. در گفتار درمانی برای کودکانی که نسبت به غذا حساسیت حسی دارند و یا از غذا می‌ترسند، ممکن است از یک رویکرد حساسیت زدایی استفاده شود. متخصصین گفتار درمانی می‌توانند اضطراب والدین برای غذا دادن به کودک را نیز درمان کنند. هدف از این برنامه‌های درمانی، لذت بخش کردن دوباره‌ی وعده‌های غذایی برای خانواده و کودک خواهد بود. ایراد گرفتن بیش از حد کودک درباره‌ی غذا می‌تواند بر روی کل خانواده تأثیر منفی داشته باشد.

زمانی که قرار باشد چندین وعده در روز غذا بخورید که تعداد این وعده‌ها برای خانواده‌هایی که فرزند کوچک دارند به ۵ بار در روز می‌رسد، استرس زیادی به خانواده وارد خواهد شد. همچنین ممکن است خانواده در مورد رشد و غذا نخوردن کودک احساس گناه کنند که رفع این احساس گناه کمک زیادی به خانواده خواهد کرد.

رشد مهارت‌های زبانی و گفتاری

گفتار درمانی می‌تواند به کودکانی که در تکلم و یا درک زبان مشکل دارند نیز کمک کند. والدین این کودکان متوجه خواهند شد که کودک آن‌ها در سن معین شروع به حرف زدن نکرده و یا در ادای کلمات و آواهای گفتاری مشکل دارد. همچنین ممکن است کودک دارای لکنت زبان بوده و یا در درک کلمات و جملات مشکل داشته باشد.

گفتار درمانی می‌تواند لکنت زبان را درمان کند ولی گفتار درمانی فراتر از تکلم کودک خواهد بود. متخصصین گفتار درمانی به زبان کودک توجه داشته و ادبیات گفتاری و نوشتاری، مهارت‌های اجتماعی، گوش کردن و حرف زدن او را هدف قرار می‌دهند. مراجعه‌ی به موقع برای گفتار درمانی اهمیت زیادی در تکلم و درک زبان توسط کودک خواهد داشت. مشکلات تکلم و درک زبان می‌توانند باعث آسیب‌های دائمی شوند. پس هر چقدر زودتر برای درمان اقدام کنید نتیجه‌ی بهتری خواهید گرفت.

ولی چگونه می‌توان فهمید که تکلم کودک در حال رشد طبیعی خود بوده و یا نیازمند مداخلات درمانی است؟

مشکل در تکلم و آواها

توجه داشته باشید که کودکان با سرعت‌های مختلفی حرف زدن را یاد می‌گیرند و ممکن است کودک برای ادای صحیح کلمات به چند سال زمان نیاز داشته باشد.

متخصصین گفتار درمانی می‌دانند که هر کودک در سن خاصی شروع به حرف زدن و یادگیری زبان می‌کند. ادا نکردن صحیح برخی از آواها برای یک کودک سه ساله کاملاً طبیعی خواهد بود. تشخیص وجود مشکل امری دشوار خواهد بود چراکه هر کودک متفاوت است.

والدین در بسیاری از موارد متوجه می‌شوند که تکلم کودک آن‌ها با سرعت مشابه کودکان اطراف رشد نکرده و یا کودک آن‌ها قادر به ادای کلماتی نیست که کودکان همسن او می‌توانند ادا کنند. با وجود اینکه مقایسه‌ی کودکان کار درستی نیست، توجه به اینکه سرعت رشد مهارت‌های کلامی در یک کودک کند تر از کودکان دیگر است می‌تواند نشانه‌ای برای مراجعه به متخصصین گفتار درمانی باشد.

مراجعه به گفتار درمانی می‌تواند مشخص کند که کودک شما نیازمند مداخلات درمانی است یا اینکه مشکلات او بخشی از روند طبیعی رشد هستند.

اگر متوجه لکنت زبان و یا مشکل برای ادای برخی از آواها در کودک خود شده‌اید، مراجعه به گفتار درمانی می‌تواند به شما کمک کند.

رشد مهارت‌های زبانی و کلامی

در حالی که بسیاری از افراد تصور می‌کنند گفتار درمانی تنها برای مشکلات کلامی مثل لکنت زبان به کار می‌رود، باید بدانید که گفتار درمانی می‌تواند به کودکانی که در درک و استفاده از زبان مشکل دارند نیز کمک کند.

متخصصین گفتار درمانی می‌توانند به کودکانی که در درک جملات یا گوش دادن به آن‌ها مشکل دارند و یا کودکانی که برای کنار هم قرار دادن کلمات و ساختن جمله دچار مشکل هستند کمک کنند. این مشکل با تلفظ نادرست کلمات متفاوت خواهد بود. مهارت‌های زبانی و کلامی یکی از مهارت‌های اساسی در رشد اولیه‌ی کودک هستند.

متخصص گفتار درمانی به کودک کمک می‌کند تا جملات خوبی بسازد و یا آموزش لازم را به والدین می‌دهد تا آن‌ها بتوانند در ساختن جملات به کودک خود کمک کنند. همچنین چگونگی پاسخ به کودک و الگوهای گفتاری به والدین آموزش داده خواهند شد. در خصوص کودکان کوچک‌تر، معمولاً اصلاح محیط برای حمایت از رشد کلامی مهم‌تر خواهد بود.

شما بهتر از هر کسی کودک خود را می‌شناسید – برای کمک گرفتن صبر نکنید

اگر در مورد حرف زدن، درک زبان و غذا خوردن کودک خود نگران هستید، در اولین فرصت به متخصصین گفتار درمانی مراجعه کنید. به طور کلی متخصصین گفتار درمانی از رویکرد صبر کردن استفاده نمی‌کنند. در صورتی که احساس درونی شما متوجه مشکلی در کودک شده است به گفتار درمانی مراجعه کنید، ممکن است کودک شما تنها نیاز به مقدار کمی کمک داشته باشد. ارتباطات برای موفقیت در زندگی ضروری خواهند بود. ارتباط موفق برای تحصیلات، یادگیری، فرصت‌های شغلی و ایجاد اعتماد به نفس و رابطه با افراد دیگر ضروری است. پس بهتر است برای پیشگیری از مشکلات کلامی و زبانی هر چه سریع‌تر برای گفتار درمانی اقدام کنید.